19. Hukuk Dairesi 2016/14898 E. , 2018/820 K.

[İctihat]

19. Hukuk Dairesi 2016/14898 E. , 2018/820 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi

Taraflar arasındaki menfi tespit davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.

- K A R A R -

Davacı vekili, toplam 100.000,00 -TL bedelli iki adet senet dolayısıyla davalı aleyhine icra takibi başlattıklarını, davalının kötü niyetli olarak imzaya itiraz ettiğini ve senetlerin kambiyo senedi olmamasını gerekçe göstererek icra hukuk mahkemesinde açtığı şikayet davası devam ederken bakiye alacaktan feragat ederek 55.000,00 TL karşılığında dosya borcunu kapattıklarını, bu sırada icra hukuk mahkemesince takibe konu senetlerin kambiyo vasfı taşımadıkları, bu nedenle kambiyo takibi yapılamayacağından takibin iptaline karar verildiğini, bunun üzerine davalı tarafça aleyhlerine ödenen 55.000,00 TL yönünden icranın iadesi işlemlerine geçildiğini, sonuçta müvekkiline ait aracın satılmasına karar verildiğini, oysa takibin iptal edilmesinin alacağı ortadan kaldırmadığını, takibe konu senetlerdeki imzaların davalıya ait olduğunu ileri sürerek müvekkilinin ... 4.İcra Müdürlüğünün 2007/8082 numaralı dosyası üzerinden aleyhine yürütülen icranın iadesi işlemi nedeniyle icra işlemlerinin ve 19.11.2009 tarihli satış işleminin durması için tedbir karar verilmesini ve davalı tarafa borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, davacının araç üzerine haciz işleminin şikayet yoluyla kaldırılması isteğiyle açtığı davanın reddine karar verildiğini, icra takip dosyasında alacaklı olan davacının borçlu olmadığının tespiti davasında İ.İ.K.'nun 72.maddesine göre aktif dava ehliyetinin bulunmadığını savunmuş, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, davanın açıldığı tarihten önce davacı tarafından İİK.nun 361.maddesine dayalı olarak yapılan işlemin iptaline ilişkin şikayetinin reddine ilişkin kararın Yargıtay 12.Hukuk Dairesinin 06.02.2010 tarihli kararı ile bozulduğu ve davacı tarafından aracın satışına ilişkin işlemlerle ilgili şikayeti üzerine, şikayetin kabulüne, satış işlemlerinin iptaline karar verildiği buna göre dava tarihinde davacının menfi tespit davası açmakta hukuki yararı bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş,hüküm davacı vekilince temyiz edilmiştir.
Dava, kesinleşen icra takibinden dolayı borçlu bulunmadığının tespitine ilişkindir. Davacının asıl isteminin İ.İ.K.'nın 72.maddesi uyarınca borçlu bulunmadığının tespitine ilişkin olmasına göre kesinleşen icra takibindeki haczedilen aracın satışının iptaline karar verilmesi davanın konusuz kaldığı anlamına gelmez. Davacının menfi tespit istemi konusunda hukuki yararı bulunmaktadır. Bu nedenle işin esasına girilerek toplanacak deliller doğrultusunda bir karar verilmesi gerekirken dosya içeriğine uygun olmayan yanılgılı gerekçeyle karar verilmesi bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde davacıya iadesine, 21/02/2018 gününde oyçokluğuyla karar verildi.

KARŞI OY YAZISI

Dava, davalı tarafından davacı aleyhine yapılan takibin icra hukuk mahkemesince iptali üzerine, davacının bu takip nedeniyle davalıya yaptığı ödemenin İİK’nun 361. maddesine dayalı olarak davacıdan istirdadı için yapılan işleme karşı açılmış bir menfi tespit davası olup; davalı tarafından icra müdürlüğününün İİK’nun 361. maddesine göre yaptığı işleme yönelik yapılan şikayetin reddine ilişkin icra hukuk mahkemesi kararı Yargıtay 12. Hukuk Dairesi’nin 2010/2 esas ve 2010/3256 karar sayılı ve 16/10/2010 tarihli kararıyla “Haricen ödenen para icra dairesince tahsil edilip alacaklıya ödenmediğinden olayda İİK’nun 361. maddesinin uygulama alanı yoktur. Bu nedenle alacaklıya iade için muhtıra gönderilmesi doğru değildir. “ gerekçesiyle bozulmuştur.
Görüldüğü gibi dava İİK’nun 72. maddesine dayanılarak açılmış bir dava değildir.
Dava, icra hukuk mahkemesinde çözümlenmesi gereken icra işlemine ilişkin bir hususla ilgilidir. Nitekim bu şekilde çözüme girmiştir.
Bu itibarla davacının icra hukuk mahkemesinde ileri süreceği sebeplerle genel mahkemede menfi tespit adı altında dava açmasında hukuki yararı yoktur.
Netice olarak yerel mahkemece davanın hukuki yarar yokluğundan davanın reddine ilişkin kararının onanması gerektiği görüşünde olduğumundan saygıdeğer çoğunluğun yazılı gerekçesiyle bozma kararına muhalifim. 21/02/2018