20. Hukuk Dairesi 2017/5937 E. , 2019/2585 K.

[İctihat]

20. Hukuk Dairesi 2017/5937 E. , 2019/2585 K.

'İçtihat Metni'
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 37. Hukuk Dairesi

Taraflar arasındaki davanın yapılan duruşması sonunda kurulan hükmün istinaf edilmesi üzerine verilen ... Bölge Adliye Mahkemesi 37. Hukuk Dairesinin 18/01/2017 tarih ve 2017/80 E. - 2017/77 K. sayılı kararının Yargıtayca incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle, süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya incelendi, gereği düşünüldü:
KARAR

Davacılar vekili, müvekkilleri adına tapuda kayıtlı ... ili, Merkez ilçesi, ... 157 ada 8 parsel sayılı taşınmazın 1.269,87 m2’lik kısmının ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2012/440 E. - 2014/24 K. sayılı ilâmıyla tapusunun iptali ile ... vasfı ile Hazine adına tesciline karar verildiği ve bu kararın kesinleştiğini, müvekkillerinin zarara uğradığını belirterek fazlaya ilişkin haklarını saklı tutup şimdilik 5.000.-TL tazminatın tapu iptale ilişkin kararın kesinleşme tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte tahsiline karar verilmesini talep etmiş, 29.12.2019 harç tarihli dilekçesi ile de 482.858,15 TL tazminatın tapu iptale ilişkin kararın kesinleşme tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte tahsilini talep etmiştir.
İlk derece ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesince davanın kabulü ile 5.000,00.- TL'nin tapu iptal tescil davasının kesinleşme tarihinden, 477.858,15.- TL'nin ıslah tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte bilirkişi raporunda hisseleri belirtilen davacılara hisseleri oranında ödenmesine karar verilmiş, hüküm davalı Hazine vekili tarafından istinaf edilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 37. Hukuk Dairesince ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2016/300 Esas - 2016/790 Karar sayılı kararında mahkemenin vakıa ve hukuki değerlendirmesi bakımından usul ve esas yönünden yasaya aykırı bir durum bulunmaması nedeniyle istinaf başvurusunun Hukuk Muhakemeleri Kanununun 353/1-b.1 maddesi gereğince esastan reddine karar verilmiş, hüküm davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, 4721 sayılı TMK'nın 1007. maddesi uyarınca tazminat istemine ilişkindir.
Dosya kapsamından 1966 yılında yapılan tapulama sırasında dava konusu taşınmazın, 1422 parsel numarası ve 9.470 m2 yüzölçümü ile davacıların murisleri adına tespit ve tescil olduğu, daha sonra 157 ada 8 parsel numarasını alıp davacılar ve dava dışı kişiler adına intikal ettiği, ... Yönetiminin açtığı ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2012/440 Esas - 2014/24 Karar sayılı davası sonucunda taşınmazın 1269,78 m2'lik kısmının tapusunun iptali ile eylemli ... vasfı ile tesciline karar verildiği, kararın Yargıtay denetiminden geçerek 23/02/2016 tarihinde kesinleştiği; eldeki davanın ise 21/04/2016 tarihinde açıldığı anlaşılmıştır.
Mahkemece yapılan araştırma ve inceleme hükme yeterli değildir. Şöyle ki, arazi niteliğindeki taşınmaza net geliri esas alınarak değer biçilmesi yöntem itibariyle kanun hükümlerine uygundur. Ancak, dava konusu taşınmazın konumu ve bilirkişinin raporunda belirttiği özellikleri dikkate alındığında, objektif değer artışının soyut ifadelerle % 400 oranında uygulanması ve denetime elverişli olmayan bu raporun hükme esas alınması doğru bulunmamıştır.
O halde sağlıklı bir sonuca varılabilmesi için, arazi niteliğinde bulunan dava konusu taşınmaza yönelik olarak, önceki bilirkişiler dışında 6754 sayılı Bilirkişilik Kanununun 11. maddesine uygun olarak yeniden oluşturulacak bilirkişi kurulu aracılığıyla taşınmazın sulu olup olmadığı yerleşim alanlarına uzaklığı, iklim şartları, arazinin toprak ve topoğrafik yapısı ve bölgesindeki konumu tespit edilip, yörede mutad olarak ekilen münavebeli ürünleri ve münavebeye alınan ürünlerin dekar başına verim miktarları il/ilçe tarım müdürlüğünden, değerlendirme tarihi olan 2016 yılı dekar başına üretim masrafları ile hasat dönemindeki ortalama toptan kg. satış fiyatlarının da ilgili resmi kuruluştan getirtilmek suretiyle taşınmazın değeri, değerlendirme tarihi olan tapu iptal kararının kesinleştiği 23/02/2016 tarihinde olduğu gibi kullanılması halinde getireceği net gelire göre ve objektif değer arttırıcı unsur eklenmesini gerektirecek vasıfları varsa bu vasıfları denetime olanak verecek şekilde açıklanarak ve 7139 sayılı Kanunla, Kamulaştırma Kanununun 11. maddesine eklenen “Bu fıkrada belirtilen unsurlara göre tespit edilen arazi bedelinin yarısını geçmemek ve her bir ölçünün etkisi açıklanmak kaydıyla bedelin tespitinde etkili olacak diğer objektif ölçüleri,' ibaresinin davaya etkisi de değerlendirilerek hesaplanmalı ve bu şekilde tapusu iptal edilen taşınmazın zemin değeri, varsa üzerindeki mütemmim cüz, muhdesat ve sökülemeyen teferruatları esas alınarak davacının gerçek zararı saptanıp, oluşacak sonuca göre bir karar verilmelidir.
Yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yetersiz bilirkişi raporuna itibar edilerek yazılı şekilde hüküm kurulması doğru bulunmamış, bu nedenlerle bölge adliye mahkemesi kararının kaldırılarak yerel mahkeme kararının bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, bölge adliye mahkemesi kararının kaldırılarak dosyanın ilk derece mahkemesine, kararın bir örneğinin ise 6100 sayılı HMK'nın 373/1 maddesi uyarınca bölge adliye mahkemesine gönderilmesine, 11/04/2019 günü oy birliği ile karar verildi.