21. Hukuk Dairesi 2017/4537 E. , 2018/7451 K.

[İctihat]

21. Hukuk Dairesi 2017/4537 E. , 2018/7451 K.

'İçtihat Metni'
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi

Davacı, davalılardan işverene ait iş yerinde geçen çalışmalarının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okundu, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar verildi.
K A R A R
Davacı, 05.10.2002-05.12.2010 tarihleri arasında en son 1.110.00 TL ücretle çalıştığını, işveren tarafından davalı Kuruma, gerçek ücreti yerine asgari ücret esas alınarak bildirim yapıldığını ileri sürerek eksik bildirilen hizmetlerinin ve prime esas kazancının tesbitini istemiştir.
Mahkemece, davanın kısmen kabulü ile hükümde yazılı şekilde karar verilmiştir.
Yerel mahkemenin ' Davanın kısmen kabulü ile; Bilirkişinin 01/08/2012 tarihli raporunda tabloda göstermiş olduğu üzere davacının kuruma eksik bildirilen 2003/2 ve 3 dönem den 30 gün, 2004/1 dönemden 27 gün, 2005/1 ila 12 ay 6 gün, 2006/1 ila 12 ay 34 gün, 2007/1 ila 12 ay 45 gün, 2008/1 ila 12 ay 11 gün, 2010/2 ila 12 ay 16 gün olmak üzere toplam 169 gün daha davalı işveren yanında en son 1.100.00 TL ücret ile çalışmış olduğunun kabulüne ve tespitine' ilişkin 13.09.2012 günlü kararı davalılar tarafından temyiz edilmiş olup Dairemizin 2012/20654 E.sayılı ilamı ile ' 1-Davalıların sair temyiz itirazlarının reddine, 2-...Davacı işçi, davalı işyerinde nitelikli işçi (Makine operatörü) olarak çalıştığını ileri sürmektedir.
Nitelikli ve tecrübeli bir işçinin, yaptığı işin özelliğine göre asgari ücret üzerinden ücret alması, hayatın olağan akışına aykırıdır. Bu durumun belirlenmesi halinde, işveren tarafından asgari ücret üzerinden düzenlenen belgelerin aksinin kanıtlanamayacağı düşünülemez.
Mahkemece ücret tespiti açısından yapılacak iş; keşif ve bilirkişi incelemesi ile işyerinin kapsam ve kapasitesini belirlemek, dönem bordrolarında kayıtlı diğer işçilerin beyanlarına başvurmak, işverenin yaptığı bildirimler ile çalışan işçilerin niteliklerini de karşılaştırarak, işverenin çalıştırdığı işçilerin kıdem ve pozisyonuna göre gerçek ücretleri üzerinden bildirilip bildirilmediği üzerinde durmak, davacının asgari ücret ile çalışması olağan olmayan nitelikli bir işçi olup olmadığını, nitelikli bir işte çalıştırılıp çalıştırılmadığını belirlemek, asgari ücretle çalışmasının olağan olmadığı belirlendiği takdirde, işverenin aynı pozisyondaki işçilere ödediği ücretlerin gerçeğe uygun olup olmadığını değerlendirmek, bu bildirimlerin gerçeğe uygun olduğunun belirlenmesi halinde, bu ücretleri esas almak, aksi takdirde benzer işi yapan işyerlerinden, gerektiğinde ilgili meslek odasından emsal ücret araştırması yaparak elde edilecek sonuca göre bir karar vermekten ibarettir.' gerekçesiyle bozulmuştur. Mahkemece bozma ilamına uyulduğu halde hatalı değerlendirme ile karar verildiği anlaşılmıştır.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa'nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa'nın 86/9. maddeleri kapsamında hizmet tespitine yönelik davalarda, davacının çalışmasının gerçekliği, işin ve işyerinin kapsam ve niteliği dikkate alınarak, ücretin ve davalı ... Güvenlik Kurumu’na, davalı işveren tarafından ödenen ve ödenmesi gereken primlerin miktarının belirlenebilmesi amacıyla, prime esas kazancın tespitinde, gerçek ücretin esas alınması koşuldur.
Davanın niteliği gereği, çalışma olgusunun her türlü delille ispatlanabilmesine karşılık ücretin ispatında bu denli bir serbestlik söz konusu değildir. Çalışma olgusunun her türlü delille kanıtlanması olanağı bulunmakla birlikte; Hukuk Genel Kurulu’nun 2005/21-409 E., 2005/413 K. sayılı kararında da belirtildiği üzere ücret alma iddialarının yazılı delille kanıtlanması zorunluluğu bulunmaktadır.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden; bir kısım imzalı ücret bordrolarında davacının asgari ücret aldığına dair imzası vardır. Yine, ... Ticaret Odası' nın emsal ücrete ilişkin cevabi yazısında davacının belirtilen tarihlerde asgari ücret ile asgari ücretin % 20 fazlası aralığında aylık net ücret alabileceği belirtilmiştir. Dairemizin bozma ilamı sonrası yapılan araştırma neticesinde de davacının beyanının aksine makina operatörü olmayıp makinacı olduğu anlaşılmıştır.
Somut olayda; bozma öncesinde sadece son aya ilişkin ücret tespiti olup davacı temyizi de bulunmadığı halde son ay haricindeki sürelere ilişkin ücret tespiti hatalıdır. Davacının son ay ücretinin tespitinde ise, ... emsal ücrete ilişkin cevabi yazısı, bozma sonrası makina operatörü ve usta olmadığının anlaşılması ile bir kısım imzalı ücret bordroları dikkate alındığında davacının hizmetinin asgari ücretle geçtiğine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
Ayrıca, davacının 2003/2. dönemde eksik bildirilen gün sayısı 28 olup 2003/3. dönemde eksik bildirilen günü olmadığı halde 2003/2 ve 3. dönemde 30 gün süre ile çalışmasının eksik bildirildiğine dair karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalıların bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalılardan Güncel Giyim Tek. Paz. San. Tic. Ltd. Şti'ye iadesine,16.10.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.