21. Hukuk Dairesi 2016/13459 E. , 2018/5452 K.

[İctihat]

21. Hukuk Dairesi 2016/13459 E. , 2018/5452 K.

'İçtihat Metni'
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi

TÜRK MİLLETİ ADINA


Davacı, davalılardan işverene ait işyerinde geçen çalışmalarının ve son aylık ücretinin net 915,00 TL olduğuna karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okundu, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar verildi.

K A R A R

Dava, son ücretinin aylık net 915,00 TL olduğunu belirten davacının 01/04/2001-26/12/2013 tarihleri arasında davalı işverene ait iş yerinde geçen ve Kuruma bildirilmeyen sigortalı çalışmalarının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kısmen kabulüne, davacının davalı işveren yanında 01/04/2001-01/08/2005 ile 02/03/2006-26/12/2013 tarihleri arasında ücret bordrolarındaki ücret ile hizmet akdine dayalı olarak sürekli çalıştığının tespitine, kuruma bildirilen sürelerin infaz aşamasında dikkate alınmasına karar verilmiştir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden, davacının 09/05/2002-26/05/2004 tarihleri arasında davalı şirkete ait ... sicil numaralı işyerinden asgari ücretle, 28/05/2004-01/08/2005 tarihleri arasında davalı şirkete ait ... sicil numaralı işyerinden asgari ücretle ve 02/03/2006-13/01/2014 tarihleri arasında davalı şirkete ait 31516 sicil numaralı işyerinden asgari ücretle hizmet bildirimlerinin yapıldığı, davacının imzasını taşıyan bir kısım ücret bordrolarının bulunduğu, bu bordrolara göre davacının ücretinin asgari ücret olduğu, tanık beyanlarının alındığı anlaşılmaktadır.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa'nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa'nın 86/9. maddeleri bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de, davanın niteliğinin kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay'ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir.
Bu tür davalarda öncelikle davacının çalışmasına ilişkin belgelerin işveren tarafından verilip verilmediği yöntemince araştırılmalıdır. Bu koşul oluşmuşsa işyerinin gerçekten var olup olmadığı kanun kapsamında veya kapsama alınacak nitelikte bulunup bulunmadığı eksiksiz bir şekilde belirlenmeli daha sonra çalışma olgusunun varlığı özel bir duyarlılıkla araştırılmalıdır.
Çalışma olusu her türlü delille ispat kazanabilirse de çalışmanın konusu niteliği başlangıç ve bitiş tarihleri hususlarında tanık sözleri değerlendirilmeli, dinlenen tanıkların davacı ile aynı dönemlerde işyerinde çalışmış ve işverenin resmi kayıtlara geçmiş bordro tanıkları yada komşu işverenlerin aynı nitelikte işi yapan ve bordrolarına resmi kayıtlarına geçmiş çalışanlardan seçilmesine özen gösterilmelidir. Bu tanıkların ifadeleri ile çalışma olgusu hiçbir kuşku ve duraksamaya yer vermeyecek şekilde belirlenmelidir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 16.9.1999 gün 1999/21-510-527, 30.6.1999 gün 1999/21-549-555- 3.11.2004 gün 2004/21- 480-579 sayılı kararları da bu doğrultudadır.
Somut olayda, davacının 09/05/2002-01/08/2005 tarihleri arasında hizmet bildrimlerinin tam olarak yapıldığı, 02/03/2006-26/12/2013 tarihleri arasındaki hizmet bildirimlerinin ise 2008/3. ay haricinde tam olarak yapıldığı, davacının bildirimi yapılmayan 01/04/2001-09/05/2002 tarihleri arasındaki sürede ve bildirimi eksik yapılan 2008/3. ayda geçen çalışmalarının tespiti bakımından ise dosya kapsamında toplanan delillerin yeterli olmadığı anlaşılmaktadır.
Yapılacak iş, 01/04/2001-09/05/2002 tarihleri arasındaki dönem bakımından davalı işverene ait ... sicil numaralı ve ... sicil numaralı işyerlerinin ihtilaflı döneme ait dönem bordrolarını getirtip bordroların tamamında kayıtlı ve tarafsız tanıklar saptanarak bunların bilgilerine başvurmak ve dinlenen tanıkların hizmet döküm cetvellerini Kurumdan getirtmek, bordolarda adı geçen kişilerin adreslerinin tespit edilememesi veya beyanları ile yetinilmediği takdirde, ... ... Kurumu, zabıta, maliye, meslek odası aracılığı ve muhtarlık marifetiyle davalı işyerine komşu işyerlerini tespit edip bu işyerlerinin uyuşmazlık konusu dönemde çalıştığı tespit edilen kayıtlı çalışanları, yoksa işyeri sahipleri araştırılıp tespit edilerek çalışmanın niteliği ile gerçek bir çalışma olup olmadığı yönünde yöntemince beyanlarını almak, 2008/3. ayda 16 gün hizmet bildiriminin yapıldığı anlaşıldığından söz konusu eksik bildirimin neye dayandığını araştırmak, varsa buna ilişkin belgeleri dosyaya getirtmek, eksik bildirime ilişkin geçerli bir neden veya belge bulunamaması halinde yukarıda bahsi geçen şekilde bordro tanıklarının ve komşu işyeri tanıklarının beyanlarına başvurmak ve gerçek çalışma olgusunu somut ve inandırıcı bilgilere dayalı şekilde ortaya koyduktan sonra davacının çalışmasının sürekli çalışma olduğu anlaşılırsa sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular gözönünde tutulmaksızın eksik araştırma ve inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalıların bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalılardan ... Tekstil Ürürnleri İmalat San Ve Tic A.Ş.'ne iadesine,
07/06/2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.