21. Hukuk Dairesi 2016/14864 E. , 2018/2553 K.

[İctihat]

21. Hukuk Dairesi 2016/14864 E. , 2018/2553 K.

'İçtihat Metni'
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi

Davacı, davalılardan işverene ait işyerinde 01.10.2010 – 01.09.2012 tarihleri arasında çalıştığının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okundu, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar verildi.

K A R A R

Dava, davacının davalıya ait işyerinde 01/10/2010-01/09/2012 tarihleri arasında geçen ve davalı Kuruma bildirilmeyen çalışmalarının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kabulü ile hükümde yazılı şekilde karar verilmiştir.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa'nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa'nın 86/9. maddeleri bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de, davanın niteliği kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay'ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir.
Bu tür davalarda öncelikle davacının çalışmasına ilişkin belgelerin işveren tarafından verilip verilmediği yöntemince araştırılmalıdır. Bu koşul oluşmuşsa işyerinin gerçekten var olup olmadığı kanun kapsamında veya kapsama alınacak nitelikte bulunup bulunmadığı eksiksiz bir şekilde belirlenmeli daha sonra çalışma olgusunun varlığı özel bir duyarlılıkla araştırılmalıdır.
Çalışma olgusu her türlü delille ispat edilebilirse de çalışmanın konusu niteliği başlangıç ve bitiş tarihleri hususlarında tanık sözleri değerlendirilmeli, dinlenen tanıkların davacı ile aynı dönemlerde işyerinde çalışmış ve işverenin resmi kayıtlara geçmiş bordro tanıkları yada komşu işverenlerin aynı nitelikte işi yapan ve bordrolarına resmi kayıtlarına geçmiş çalışanlardan seçilmesine özen gösterilmelidir. Bu tanıkların ifadeleri ile çalışma olgusu hiçbir kuşku ve duraksamaya yer vermeyecek şekilde belirlenmelidir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 16.9.1999 gün 1999/21-510-527, 30.6.1999 gün 1999/21-549-555- 3.11.2004 gün 2004/21- 480-579 sayılı kararları da bu doğrultudadır.
Somut olayda, davacının davalıya ait işyerinden davalı Kuruma bildirilen çalışmasının bulunmadığı, davalıya ait ... sicil sayılı cep telefonu satışı mahiyetli işyerinin 01/04/2013 tarihinde Kanun kapsamına alındığı, ... Vergi Dairesince davalının 18/03/2002 tarihinde telekominikasyon ürünleri satış faaliyeti nedeniyle vergi mükellefiyetinin başladığı, 28/02/2005 tarihinde ...Vergi Dairesi Müdürlüğüne nakil olduğunun bildiriliği, dinlenen tanık beyanlarının hüküm kurmaya elverişli olmadığı, böylelikle davacının açıklanan şekilde fiili çalışmanın varlığı yeterince araştırılmadan, eksik araştırma ve inceleme ile karar verildiği anlaşılmaktadır.
Yapılacak iş, davacının çalıştığını iddia ettiği adreste davalı adına hangi tarihler arasında vergi kaydı bulunduğunu araştırmak ve aynı adreste kimin adına vergi kaydı bulunduğu Vergi Dairesinden sormak, davalının hangi GSM operatörlerinin bayisi olduğunu açıklattırmak, ilgili GSM operatörlerinden davacının müşteri temsilcisi veya pazarlama elemanı olarak istihdam edilip edilmediğini, bu GSM operatörleri ile davacı arasında doğrudan herhangi bir ilişkinin olup olmadığını ortaya koymak, davalı işyeri adresinde, Sosyal Güvenlik Kurumu, zabıta, maliye, meslek odası aracılığı ve muhtarlık marifetiyle işyerine o tarihte komşu olan diğer işyerlerinde uyuşmazlık konusu dönemde çalıştığı tespit edilen kayıtlı komşu işyeri çalışanları; yoksa işyeri sahipleri araştırılıp tespit edilerek gerçek çalışma olgusunu somut ve inandırıcı bilgilere dayalı şekilde ortaya koyduktan sonra sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalıların bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde temyiz eden davalılardan ...'ya iadesine 20/03/2018 gününde oybirliğiyle karar verildi