21. Hukuk Dairesi 2017/646 E. , 2018/7375 K.

[İctihat]

21. Hukuk Dairesi 2017/646 E. , 2018/7375 K.

'İçtihat Metni'
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi

TÜRK MİLLETİ ADINA

KARAR

A)Davacı İstemi :
Davacı vekili; davacının 03.11.1980 tarihinden ileriye doğru 5.000 günlük süreyi 3201 sayılı yasaya göre borçlandığının tespitini talep etmiştir.
B)Davalı Cevabı :
Davalı Kurum vekili, 3201 sayılı Kanun'un 5. maddesi uyarınca; ibraz edilen belgelerdeki son tarihten geriye doğru 5.000 gün borçlandırıldığını, yapılan işlemin yasaya uygun olduğunu, haksız açılan davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
C)İlk Derece Mahkemesi Gerekçesi ve Kararı :
Mahkemece; 'davacının yurt dışında geçen çalışma süresinden borçlanmasını talep ettiği 5000 günlük sürenin; yurt dışında zorunlu sigorta kapsamında çalışmaya başladığı 03/11/1980 tarihinden ileriye doğru gidilmek suretiyle 03/11/1980-22/10/1994 tarihleri arasına mal edilmesi gerektiğinin tespiti ile aksi yöndeki kurum işleminin iptali” gerekçesiyle davacının 5000 günlük yurt dışı borçlanmasının 03/11/1980-22/10/1994 tarihleri arası döneme ilişkin olarak borçlandığının tespiti ile aksine kurum işleminin iptaline karar vermiştir.
İstinaf başvurusu :
Davalı vekili; Kurum işleminin yasal mevzuata uygun olması ve re'sen gözetilecek sebeplerle mahkeme kararının kaldırılarak, davanın reddine karar verilmesi gerektiği ileri sürülmüştür.
D)Bölge Adliye Mahkemesi Kararı ve Gerekçesi :
Bölge Adliye Mahkemesince ;18.03.1980 doğumlu ve halen TC vatandaşı olan ve sigorta hizmet cetveline göre 01.08.1979 tarihinde 60 günlük hizmet akdine dayalı sigortalı bildirimi bulunan davacının sunduğu 11.02.2016 tarihli TR 4 belgesine göre; Almanya'da 03.11.1980 ile 31.12.2015 tarihleri arasında zorunlu prim ödemesi olduğu, 16.08.2006 tarihinde, 03.11.1980 ile 31.12.2005 tarihleri arasındaki 5.000 günlük süreyi borçlanma talebinde bulunduğu, Kurumun 31.12.2005 tarihinden geriye doğru 5.000 günlük süreye ilişkin borç tahakkuku düzenlediği, 6.11.2013 tarihli itiraz ettiği,ve Kurum tarafından reddedildiği anlaşılmıştır.
Dava konusu uyuşmazlık, Almanya'da geçen çalışma sürelerini 3201 sayılı Kanuna göre kısmi olarak borçlanmak isteyen davacının hangi süreleri borçlanabileceğinin tesbiti istemine ilişkindir.
Kısmi borçlanma halinde bu sürelerin hangi tarihlere mal edileceği konusunda yasal bir düzenleme bulunmamakta, 06.11.2008 tarihinde yürürlüğe giren Yurt dışında Geçen Sürelerin Borçlandırılmasına ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik'in 12. maddesinin 1. fıkrasında; başvuru sahibince borçlanmak istenilen süre belirtilmişse belirtilen sürenin, belirtilmemişse belgelerde kayıtlı bulunan tarihler arasındaki son tarihten geriye doğru olmak üzere borçlanmak istediği gün sayısının esas alınacağı belirtilmiş, 5510 sayılı Kanun'un 41. maddesinin son fıkrasına göre ise; 01.10.2008 tarihinden sonraki sürelere ait borçlanmaların ise ilgili aya mal edileceği düzenlenmiştir.Kısmi borçlanma sonucu bedeli ödenen sürenin; yurdışında çalışmaların başladığı tarihten itibaren ileriye doğru mal edilmesi halinde; sigortalıya sağlanacak aylık tutarını olumlu etkileyecek olması ve Kurumun bu lehine durum konusunda sigortalıyı bilgilendirme yükümlülüğünü yerine getirdiğini ispatlayamamış olması nedeniyle; borçlanmaya esas dönemin sigortalı lehine belirlenmesine ilişkin olarak mahkemenin değerlendirmesinde isabetsizlik yoksa da; dosya kapsamı ve dava dilekçesine göre; borçlanma bedelinin sigortalı tarafından henüz ödenmemiş olması karşısında; ' borçlanabileceğinin tesbitine karar vermek gerekirken, '' yazılı şekilde 'borçlandığının tesbiti '' ne karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olduğu gerekçesiyle 'Davalı vekilinin istinaf başvurusunun 6100 sayılı HMK'nın 353/b.2 maddesi gereğince esastan kabulü ile,... 27. İş Mahkemesi'nin 27.09.2016 tarih ve 2016/857 esas ve 2016/475 karar sayılı hükmün kaldırılmasına,yerine, Davanın kabulü ile; davacının 03.11.1980 ile 22.10.1994 tarihleri arasında kalan 5.000 günlük süreyi 3201 sayılı yasa kapsamında borçlanabileceğinin tespitine, bu yöne ilişkin aksine Kurum işleminin iptaline, karar verilmiştir.
E)Temyiz :
Davalı temyiz nedenleri : İlgili kanun hükümlerine göre kurum işleminin yasal mevzuata uygun olduğunu Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını talep etmiştir.
F) Delillerin Değerlendirilmesi ve Gerekçe :
Davanın yasal dayanağını oluşturan 3201 sayılı Yasa'nın 5. maddesinde;
“Yurt dışındaki sigortalılık sürelerinin tespitinde, bunu belirten ve istek sahibinin ibraz edeceği ispatlayıcı belgelerde kayıtlı bulunan tarihler arasındaki son tarihten geriye doğru olmak üzere gün sayıları esas alınır.
Sosyal güvenlik kanunlarına tabi hizmetleri olanların, borçlandıkları gün sayısı, prim ödeme gün sayıları ile ilgili hizmetlerine katılır. Sigortalılığın başlangıç tarihinden önceki süreler borçlanılmış ise, sigortalılığın başlangıç tarihi, borçlanılan gün sayısı kadar geriye götürülür.
Sosyal güvenlik kuruluşlarına tabi hizmeti bulunmayan istek sahiplerinin sigortalılıklarının başlangıç tarihi, borçlarını tamamen ödedikleri tarihten borçlanılan gün sayısı kadar geriye götürülen tarihtir.''hükmü yer almaktadır.
Somut olayda; yurtdışı borçlanması yapmak isteyen davacıya, davalı Kurum tarafından 11/02/1992 - 31/12/2005 tarihleri arası için 5000 günlük tahakkuk cetveli gönderildiği, ancak davacının 03/11/1980 tarihinden itibaren 5000 gün olarak değiştirilmesi talebi karşısında; yurt dışı borçlanmasının, yurt dışındaki çalışmanın sona erdiği tarihten geriye doğru gidilmek sureti ile belirlenmesinin yasa gereği olduğu, bu durumun sigortalının iradesine bırakılamayacağı hususu göz önünde bulundurulmadan davanın kabulüne karar verilmesi hatalıdır.
Bölge Adliye Mahkemesince 3201 sayılı Yasa'nın 5. maddesinin aksine sigortalının iradesine bırakılarak borçlanma sürelerine karar verilmesi, yukarıda açıklanan hususlarda dikkate alınarak usul ve yasaya aykırı olduğundan davalı SGK tarafından temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULMASI gerekmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı BOZULMASINA, dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 15.10.2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.