21. Hukuk Dairesi 2016/19507 E. , 2018/3390 K.

[İctihat]

21. Hukuk Dairesi 2016/19507 E. , 2018/3390 K.

'İçtihat Metni'
MAHKEMESİ : ...... Mahkemesi

Davacı, ...... başlangıç tarihinin 10/10/1987 olduğunun tespitine, ...... kayıtlarının düzeltilmesine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin reddine karar vermiştir.
Hükmün davacı vekilli tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra düzenlenen ... dosyadaki ...... okundu, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.

K A R A R


Dava, davacının ...... başlangıç tarihinin 10.10.1987 tarihi olduğunun tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın reddine karar verilmiştir.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa'nın 108.maddesinin 1. fıkrasında; '...... ......larının uygulanmasında nazara alınacak ...... süresinin başlangıcı, ......lının, yürürlükten kaldırılmış 5417 ve 6900 sayılı kanunlara veya bu kanuna tabi olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihdir.' hükmü düzenlenmiştir.
Bir kimsenin ......lı sayılabilmesi için ......lı işe giriş bildirgesinin varlığı yeterli değildir. Aynı zamanda o kimsenin Yasa'nın belirlediği biçimde (506 sayılı Yasa'nın 2. maddesi ve 5510 sayılı Yasa'nın 4/a maddesi) eylemli olarak çalışması da koşuldur. Bu yön 506 sayılı Yasa'nın 6. maddesi ile 5510 sayılı Yasa'nın 7/a maddesinde ve Yargıtay Hukuk Genel Kurulu'nun 1999/21-549-555, 2005/21-437-448 ve 2007/21-306-320 sayılı kararlarında da vurgulanmıştır. Bu bakımdan davacının işyerinde eylemli olarak çalışıp çalışmadığının yöntemince araştırılması gerektiği ortadadır. ...... veya gerçek çalışmayı ortaya koyacak belgeler, işe giriş bildirgesiyle birlikte 506 sayılı Yasa’nın 79. maddesinde belirtilen ......lının gün sayısını, kazanç durumunu, çalışma tarihleriyle birlikte ortaya koyan aylık ...... gün bilgileri ile...... İşlemleri Yönetmeliği’nin 17. maddesinde belirtilen 4 aylık prim bordroları gibi ... verilmesi zorunlu belgelerdir. Yöntemince düzenlenip süresi içerisinde ... verilen işe giriş bildirgesi, kişinin işe alınmış olduğunu gösterirse de ...... çalışmanın varlığının ortaya konulması açısından tek başına yeterli kabul edilemez. ......tan söz edebilmek için, çalışmanın varlığı, Yargıtay uygulamasında 506 sayılı Yasanın 79/10. maddesine dayalı ......lılığın tespiti davaları yönünden kabul edilen ilkelere uygun biçimde belirlenmelidir. Zira, ......lılığın başlangıcına yönelik her dava ......lılığın tespiti istemini de içerir. Aksine düşünce, özellikle yaşlılık aylığının kabulü için öngörülen ...... süresi yönünden çalışanlar ile çalışmayanlar arasında adaletsiz ve haksız bir durum yaratır. Bu nedenle, işe giriş bildirgesinin verildiği ancak yasal diğer belgelerin bulunmadığı durumlarda çalışma olgusunu ortaya koyabilecek inandırıcı ve yeterli kanıtlar aranmalı, kamu düzenine dayalı bu tür davalarda hakim, görevi gereği doğrudan soruşturmayı genişleterek ...... koşullarının oluşup oluşmadığını belirlemelidir. Bu yön, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 16.9.1999 gün 1999/21-510-527, 30.6.1999 gün 1999/21-549-555, 5.2.2003 gün 2003/21-35-64, 15.10.2003 gün 2003/21-634-572, 3.11.2004 gün 2004/21-480-579 ve 2004/21-479-578, 10.11.2004 gün 2004/21-538 ve 1.12.2004 gün 2004/21-629 sayılı kararlarında da vurgulanmıştır.
Bu tür davalar yalnızca bir günlük çalışmanın tespitinden ibaret olarak görülmemeli, bir günlük çalışmanın kabulü ile saptanacak ...... başlangıcının ......lıya sağlayacağı ...... süresi ile birlikte kazandıracağı haklar dikkate alınmalı ve giriş bildirgesi ile birlikte eylemli çalışmanın bulunup bulunmadığı özellikle belirlenmeli, buna göre.........sunda yer alan ve davacının talep ettiği tarihte çalışması mevcut tanıklar ile gerektiğinde ...... işyerleri çalışanları olduğu kayıtlarla ya da kolluk yolu ile yaptırılacak araştırma ile belirlenen kimselerin beyanlarına başvurulmalı, sonucuna göre karar verilmelidir.
Uyuşmazlık, somut olayda ...... çalışma olgusunun yöntemince kanıtlanmış olup olmadığı, Mahkemece bu yönde yapılan inceleme ve araştırmanın hükme yeterli bulunup bulunmadığı noktasında toplanmaktadır.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden; 10.10.1987 tarihli işe giriş bildirgesinin 44008 47016 52 10 sicil numaralı ...... Tok ünvanlı işyerince düzenlenmiş olup bildirgenin 23/10/1987 tarihinde ...... sayı ile ...... kayıtlarına ...... ettiği, bildirge üzerinde davacının imza kaydının yer almadığı, hizmet cetvelinde davacının 02.07.1992 tarihinden itibaren geçen hizmetlerinin bildirildiği, 47016.001 s.s. no lu işyerinin ...... ...... ünvanlı işyeri olup 01.12.1985-30.04.1991 tarihleri arasında kanun kapsamında olduğu, yapılan zabıta araştırması neticesi ...... Tok ünvanlı işyerini bilen ve tanıyan herhangi bir kişinin tespit edilemediğinin tutanağa bağlanmak suretiyle Mahkeme’ye bildirildiği, ...... tarafından 1987/3.........sunda davacının ismine rastlanılamadığının belirtildiği, duruşmalarda sadece davacı tanıklarının dinlenildiği, tanık beyanları ile ihtilaf konusu dönemde davacının Osmaniye tren garı bitişindeki şantiyede, ......na sinyalizasyon hattı döşenmesi faaliyetinde çalıştığının belirtildiği anlaşılmaktadır.
Somut olayda, 47016.52 sicil nolu işyeri dava dışı ...... Tok ünvanlı muhasebecilik faaliyetinde bulunan işyeri ise de davacının muhasebecilik faaliyetinde bulunan işyerinde çalışmadığı şeklindeki beyanı, 47016.01 sicil no lu işyerinin ......’da ...... ...... ünvanlı işyeri olarak kayıtlı olması, duruşmada dinlenilen tanık beyanları birlikte değerlendirildiğinde davacının muhasebecilik faaliyetinde bulunan işyerinde değil ...... sinyalizasyon hattı döşenmesi faaliyetinde bulunan işyerinde çalıştığı anlaşılmakla davacının işe giriş bildirgesinin adına düzenlendiği işyeri sicil nosu gözetilerek dava dışı ...... ...... ünvanlı işyerine ait 1987/3.........su getirtilerek işyeri çalışanlarının beyanlarına müracaat edilmeksizin ve ...... Tok’un ...... ...... ünvanlı işyerinin çalışanı olup olmadığı hususu araştırılmaksızın Mahkemece yazılı şekilde sonuca gidilmesi hatalı olmuştur.
Yapılacak iş, gerçek işvereni belirlemek için ...... ...... ünvanlı işyerine ait 1987/3.........su ile işyeri tescil dosyasını getirtmek, tespiti istenen dönemde çalışması bulunan ve davacının çalışması hakkında bilgi ve görgü sahibi bordrolu tanıklar tespit edilerek bu tanıkların çalışmanın niteliği ile gerçek bir çalışma olup olmadığı yönünde yöntemince beyanlarını almak, bordroda ve sair işyeri kayıtlarında Muhasebeci olan ...... Tok’a ait kaydın yer alıp almadığını araştırmak, gerçek işverenin 47016.01 sicil no lu ve ...... ...... ünvanlı işyeri olduğunun belirlenmesi halinde bu husus gözetilerek Mahkemece davacının ...... başlangıç tarihinin tespiti istemi hakkında bir karar vermekten ibarettir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, 05.04.2018 gününde oybirliği ile karar verildi.,