21. Hukuk Dairesi 2019/401 E. , 2019/6670 K.

[İctihat]

21. Hukuk Dairesi 2019/401 E. , 2019/6670 K.

'İçtihat Metni'
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Davacılar murisinin, işkazası sonucu ölümünde doğan maddi ve manevi tazminatın ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davacılar ve davalılardan ... ve ... vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okundu, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar verildi.
K A R A R
Davacılar vekili, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 100.000,00 TL maddi tazminatın, 200.000,00 TL manevi tazminatın kaza tarihinden itibaren işletilecek faizi ile birlikte davalılardan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Yargılama esnasında 07/10/2015 tarihli harçlandırılmış ıslah dilekçesi ile maddi tazminat talebi 1.976,21 TL olarak arttırılmıştır.
Mahkemece hükümde yazıldığı şekilde “davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine,” karar verilmiştir.
Harca tabi davalarda her dava açılırken davalıdan başvurma harcı ile nispi harca tabi davalarda nispi karar ve ilam harcının dörtte biri peşin olarak alınır. Gerekli harçlar alındıktan sonra dava dilekçesi esas defterine kaydedilir ve dava, dava dilekçesinin esas defterine kayıt edildiği tarihte açılmış sayılır.
492 sayılı Harçlar Kanununun “Harcı Ödenmeyen İşlemler' başlığını taşıyan 32. maddesinde 'Yargı işlemlerinden alınacak harçlar ödenmedikçe müteakip işlemler yapılmaz. Ancak, ilgilisi tarafından ödenmeyen harçları diğer taraf öderse işleme devam olunmakla beraber bu para muhakeme neticesinde ayrıca bir isteğe hacet kalmaksızın hükümde nazara alınır' hükmüne yer verilmiştir.
Dolayısıyla harç alınması veya tamamlanması yanların isteğine bırakılmamış; değinilen yönün Mahkemece kendiliğinden (re'sen) gözetilmesi hükme bağlanmış ve yargı işlemlerinden alınacak harçlar ödenmedikçe müteakip işlemlerin yapılamayacağı vurgulanmıştır.
Davacılar tarafı 492 sayılı Kanun kapsamında kendisi harçtan muaf olmadığı gibi işlemi de yargı harçlarından müstesna değildir.
Nitekim vurgulanan bu ilkeler Hukuk Genel Kurulunun 12/10/2011 gün ve E: 2011/3-629, K: 2011/613 ile 23/10/2013 gün ve E: 2013/7-31, K: 2013/1481 sayılı ilâmlarında da benimsenmiştir.
Somut olayda, davacılar vekilince dava dilekçesiyle birlikte herhangi bir harcın vezneye yatırılmamış olduğu, davacılar tarafından duruşmalarda adli yardım taleplerinin yenilendiği ancak Mahkemece adli yardım talebi hakkında herhangi bir kararın verilmemiş olduğu, eksik olan harçların tamamlanmasına ilişkin de bir kararın verilmemiş olduğu anlaşılmaktadır. Mahkemece davacının adli yardım isteği hakkında olumlu veya olumsuz karar verilmeden, başvuru harcı ve nisbi peşin harç alınmadan yargılamaya devam edilerek davanın esası hakkında hüküm kurulmuş olması usul ve yasaya aykırıdır.
Yapılacak iş, öncelikle davacının adli yardım isteği yönünden bir karar verilmeli, adli yardım isteğinin reddi halinde; yürürlükteki harçlar tarifesi uyarınca dava dilekçesinde belirtilen dava değeri üzerinden nispi peşin harcın ve diğer harçların ödenmesi konusunda davacılar vekiline usûlünce süre verilip harcı ödenen miktar üzerinden hüküm kurulması gerekirken harcı yatırılmayan dava dilekçesine değer verilerek yazılı şekilde karar verilmesi doğru değildir.
O halde, davacı ... davalı taraf vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, bozma nedenine göre tarafların sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, temyiz harcının istek halinde temyiz eden davacılara iadesine, 07/11/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.