22. Hukuk Dairesi 2016/1185 E. , 2018/25852 K.

[İctihat]

22. Hukuk Dairesi 2016/1185 E. , 2018/25852 K.

'İçtihat Metni'
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davacı ve davalılar vekilleri tarafından istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı isteminin özeti:
Davacı vekili, müvekkilinin 01.02.2008-14.07.2013 tarihleri arası davalılar nezdinde çalıştığını, iş sözleşmesinin haklı neden olmaksızın işverence feshedildiğini beyanla kıdem ve ihbar tazminatı, ücret, genel tatil, hafta tatili ve fazla mesai alacaklarını istemiştir.
Davalıların cevaplarının özeti:
Davalı ... vekili, davacının diğer davalı şirketin işçisi olduğunu ve asıl işveren sıfatıyla sorumlu olduklarını beyanla davanın reddini savunmuştur.
Davalı ... şirketi davaya cevap dilekçesi vermemiştir.
Mahkeme kararının özeti:
Mahkemece, toplanan delillere ve bilirkişi raporuna göre, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz:
Kararı davacı ve davalılar temyiz etmiştir.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, tarafların aşağıdaki bentlerin kapsamı dışındaki temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Dava konusunun ıslah yoluyla arttırılması durumunda, Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun yürürlüğe girdiği 01.10.2011 tarihinden sonraki uygulamada, 317/2 ve 319. maddeler uyarınca ıslah dilekçesinin davalı tarafa tebliği üzerine iki haftalık süre içinde ıslaha konu kısımlar için zamanaşımı definde bulunulabileceği kabul edilmelidir.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'na göre süre geçtikten sonra yapılan zamanaşımı definin geçerli sayılabilmesi için davacının açıkça muvafakat etmesi gerekir. Süre geçtikten sonra ileri sürülen zamanaşımı define davacı taraf muvafakat etmez ise zamanaşımı defi dikkate alınmaz.
Somut olayda davacının ıslah dilekçesinin davalı ... şirketine 15.09.2015 tarihinde tebliğ edildiği, davalı ... şirketince süresinde ıslaha karşı zamanaşımı definde bulunulmadığı gözetilmeksizin davalı ... şirketi yönünden ıslaha karşı zamanaşımı defi değerlendirilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
3-Taraflar arasında işçiye ödenen aylık ücretin miktarı konusunda uyuşmazlık bulunmaktadır.
Çalışma yaşamında daha az vergi ya da sigorta primi ödenmesi amacıyla zaman zaman, iş sözleşmesi veya ücret bordrolarında gösterilen ücretlerin gerçeği yansıtmadığı görülmektedir. Bu durumda gerçek ücretin tespiti önem kazanır. İşçinin kıdemi, meslek unvanı, fiilen yaptığı iş, işyerinin özellikleri ve emsal işçilere ödenen ücretler gibi hususlar dikkate alındığında imzalı bordrolarda yer alan ücretin gerçeği yansıtmadığı şüphesi ortaya çıktığında, bu konuda tanık beyanları gözetilmeli ve işçinin meslekte geçirdiği süre, işyerinde çalıştığı tarihler, meslek unvanı ve fiilen yaptığı iş bildirilerek ilgili işçi ve işveren kuruluşlarından emsal ücretin ne olabileceği araştırılmalı ve tüm deliller birlikte değerlendirilerek bir sonuca gidilmelidir.
Somut olayda, davacı işçi net 1.687,00 TL ücret aldığını iddia etmiş, davalı taraf davacının iddiasını kabul etmemiştir. Davacı tanıkları işyerinde ücretin asgari ücrete isabet eden kısmının banka aracılığı ile bakiyesinin ise elden ödendiğini ve davacının net 1.150,00 TL ücret aldığını beyan etmiştir. Yapılan emsal ücret araştırmasına göre TÜİK tarafından davacının brüt 1.508,00 TL ücret alabileceği bildirilmiştir. Mahkemece banka hesap ekstreleri, emsal ücret, tanık ifadelerine göre ücret net 1.687,00 TL olarak kabul edilmiş ise de davacının yapmış olduğu iş, kıdemi, emsal ücret araştırması ve özellikle davacı tanık beyanları birlikte değerlendirildiğinde kabul edilen net 1.687,00 TL ücret isabetsizdir. Davacının ücretinin, davacı tanık beyanları dikkate alınarak net 1.150,00 TL olduğu değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmelidir.
4-6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 31. maddesinde, hakimin davayı aydınlatma ödevi düzenlenmiş olup, madde uyarınca, hakim uyuşmazlığın aydınlatılmasının zorunlu kıldığı durumlarda, maddi veya hukuki açıdan belirsiz yahut çelişkili gördüğü hususlar hakkında, taraflara açıklama yaptırabileceği, soru sorabileceği ve delil gösterilmesini isteyebileceği düzenlenmiştir.
Somut olayda beyanlarına itibar edilen davacı tanıklarının işyerinde yapılan genel tatil, hafta tatili ve fazla çalışma ücretlerinin gecikmelide olsa işverence ödendiğini ifade ettikleri anlaşılmış olup Mahkemece davanın aydınlatılması ödevi çerçevesinde davacı asilden bu konudaki beyanları alınarak sonucuna göre anılan alacaklar hesaplanması gerekirken, belirtilen hususlar yerine getirilmeden yazılı şekilde eksik inceleme ile verilmiş olan karar usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgilere iadesine, 29.11.2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.