22. Hukuk Dairesi 2018/12931 E. , 2018/21544 K.

[İctihat]

22. Hukuk Dairesi 2018/12931 E. , 2018/21544 K.

'İçtihat Metni'


MAHKEMESİ :... Mahkemesi

DAVA TÜRÜ : ALACAK

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalılar ... Genel Müdürlüğü ile ... A.Ş. vekilleri tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, davacının davalı ... Belediyesi ve ona bağlı ... Genel Müdürlüğünün ihtiyacı olan personelin davalı ... A.Ş. tarafından karşılandığını, taraflar arasında muvazaalı ilişki bulunduğunu, baştan itibaren ... Genel Müdürlüğü ve ... Büyükşehir Belediyesi işçisi sayılması gerektiğinin tespiti ile ücret farkı ve Toplu ... Sözleşmesinden kaynaklı diğer işçilik alacaklarının tahsilini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalılar davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece yapılan ilk yargılama sonucunda, davalılar ... Genel Müdürlüğü ile ... A.Ş. arasındaki hizmet alım ihale sözleşmesinin ve asıl işveren-alt işveren ilişkisinin muvazaalı olduğunun tespitine, 50,00 TL ilave tediye alacağının davalı ... Genel Müdürlüğünden tahsili ile davacıya verilmesine, diğer alacak taleplerinin ise reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili ile davalılar ... A.Ş. ve ... Genel Müdürlüğü vekillerince temyiz edilmesi üzerine yapılan inceleme sonucunda; Yargıtay (Kapatılan) 7. Hukuk Dairesinin 2015/18843 esas, 2015/9707 karar sayılı ilamı ile; Mahkemece ilave tediye hesaplamasını yaparken dosyaya sadece 2013 yılına ilişkin bazı ücret bordroları ibraz edildiğinden kısmi olarak yapılan hesaplamaya göre hüküm kurulduğu ancak, Mahkemece eksik kayıtlar getirilerek ve usulü kazanılmış haklar gözetilerek, kayıtlardaki ücret üzerinden ilave tediye alacağının hesaplanması ve gerekçeli kararda bu miktarın gösterilmesi gerekliliği gözetilmeyerek eksik inceleme ile karar verildiği, ...’de ulaşım hizmetlerinin ... Büyükşehir Belediyesi tarafından yerine getirilmesi nedeniyle davacının husumette yanılarak davayı ... Genel Müdürlüğü yanında ... Büyükşehir Belediyesine de yönelttiği, hasımda yanılmanın kabul edilebilir nitelikte olduğu anlaşılmakla ... Büyükşehir Belediyesi hakkındaki davanın husumetten reddi gerektiği, ayrıca yararına avukatlık ücretine hükmedilemeyeceğinin dikkate alınması gerektiği nedenleriyle, hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozma ilamına uyularak, alınan bilirkişi ek raporu doğrultusunda; ... aleyhine açılan davanın husumetten reddine, davalılar ... Genel Müdürlüğü ile ... A.Ş. arasındaki hizmet alım ihale sözleşmesinin ve asıl işveren-alt işveren ilişkisinin muvazaalı olduğunun tespitine, davacının 01.04.2011 tarihinden sonra 01.02.2012 tarihinde işe başladığı ve toplu ... sözleşmesi gereğince yılda 56 günlük ikramiye ve ilave tediye alacaklarını ... A.Ş. kadrosunda çalışırken tahsil ettiğinin tespit edildiği gerekçesiyle bakiye 52 günlük ilave tediye alacağına hükmedilmiş, diğer tüm alacak taleplerinin ayrı ayrı reddine karar verilmiştir.
Kararın davalı ... Genel Müdürlüğü ve davalı ... A.Ş. vekillerince temyizi üzerine yapılan inceleme neticesinde; Dairemizin 2017/41542 E. 2017/22663 K. sayılı 24.10.2017 tarihli ilamı ile Mahkeme tarafından, bozma sonrası ıslah yapılamayacağı gözetildiği açıklanarak, bozma öncesi 08.12.2014 tarihli bilirkişi raporunda hesaplanmış tutar olan 2.585,25 TL üzerinden brüt ilave tediye alacağına hükmedilmişse de; davacının bozma öncesinde bedel artırım yada ıslah talebinin bulunmaması gözetilerek ilk kararda olduğu şekilde davacı lehine 50,00 TL ilave tediye alacağına hükmedilmesi gerekirken, 2.585,25 TL ilave tediye alacağına hükmedilmiş olmasının hatalı bulunması ayrıca, her ne kadar davalılar arasında muvazaanın varlığı kabul edilmiş ise de dava muvazaa iddiasına dayalı alacak (eda) davası niteliğinde olduğundan, muvazaa tespitinden bağımsız olarak, kabul ve reddedilen alacak tutarları dikkate alınarak tarafların leh ve aleyhlerine vekalet ücreti ve yargılama giderlerinin hükmedilmesi gerekirken, aksi yönde verilen kararın isabetsiz olması nedenleriyle yeniden bozma kararı verilmiştir.
Mahkemece ikinci bozma ilamı yönünden de uyma kararı verilmek suretiyle yapılan yargılama sonucunda; ... aleyhine açılan davanın husumetten reddine, davalılar ... Genel Müdürlüğü ile ... A.Ş. arasındaki hizmet alım ihale sözleşmesinin ve asıl işveren-alt işveren ilişkisinin muvazaalı olduğunun tespitine, 50,00-TL brüt ilave tediye alacağının yasal faiziyle birlikte davalılar ... Genel Müdürlüğü ile ... A.Ş. 'den müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,karar verilmiştir.
Temyiz:
Karar süresi içinde davalılar ... Genel Müdürlüğü ile ... A.Ş. vekilleri tarafından temyiz edilmiştir.
Gerekçe:
Vermiş olduğu bir hüküm Yargıtay tarafından bozulan ve Yargıtay'ın bu bozma kararına gerek iradi ve gerekse kanuni şekilde uymuş olan Mahkeme, bozma kararı doğrultusunda inceleme yapmak ve hüküm kurmak zorundadır. Mahkeme uyma kararını kaldırarak, direnme kararı veremeyeceği gibi, hükmünün bozma kararının kapsamı dışında kalarak kesinleşmiş olan bölümleri hakkında da farklı bir karar vermeden yeniden hükümde karar vermek zorundadır. Bozmaya uyulmakla bozma lehine olan taraf yararına usulü kazanılmış hak doğmuş olur. Hükmün bir kısmının bozma kapsamı dışında bırakılmasının amacı bu kısımların doğru olduğunu belirlemek, bozmanın sınırlarını çizmek ve bu şekilde usulü kazanılmış hakları oluşturup, korumaktır. Yargıtay tarafından bozulan bir hükmün bozma kararının kapsamı dışında kalmış olan kısımları kesinleşir. Kesinleşmiş bu kısımlar, lehine olan taraf yararına usulü kazanılmış hak oluşturur. Bozma kararı üzerine önceki hüküm tamamen ortadan kalkar. Bu nedenle bozma kararından sonra da Mahkemece Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 297 vd. maddelerinde belirtilen unsurları taşıyacak şekilde yeni bir karar verilmek zorundadır.
Mahkemece,önceki bozma ilamlarına uyulmasına karşın bozma gerekleri yerine getirilmeksizin karar verilmesi doğru değildir.
Yargıtay (Kapatılan) 7. Hukuk Dairesi'nin 2015/18843 esas, 2015/9707 karar sayılı 22/05/2015 tarihli bozma ilamı ile ... Büyükşehir Belediyesi lehine vekalet ücretine hükmedilemeyeceği belirtilmiş olmasına ve Mahkemece bozma ilamı sonrası verilen 23/05/2017 tarihli gerekçeli kararda bozma doğrultusunda karar verilmiş olmasına karşın, Dairemizin 2017/41542 E. 2017/22663 K. sayılı 24.10.2017 tarihli ikinci bozma ilamı sonrası Mahkemece verilen 19/06/2018 tarihli gerekçeli kararda, yeniden ilk gerekçeli kararda olduğu gibi ... Büyükşehir Belediyesi lehine vekalet ücretine hükmedilmiş olması hatalıdır.
Mahkemece uyulmasına karar verilen 24.10.2017 tarihli tarihli ikinci bozma ilamı gereğince kabul ve reddedilen alacak tutarları dikkate alınarak tarafların leh ve aleyhlerine vekalet ücreti ve yargılama giderlerine hükmedilmesi gerekirken, davacı lehine muvazaa tespiti ayrı bir dava gibi vekalet ücretine hükmedilmesi ve Mahkemece davacının ilk bozma sonrası yapmış olduğu ıslahın kabul edilmediğinin belirtilmiş olması ve bu hususun bozma kapsamı dışında kalmasına karşın, ıslahla artırılan tutar reddedilen bir talep tutarı gibi davalılar lehine dava dilekçesinde talep edilen tutarları aşacak şekilde vekalet ücretine hükmedilmiş olması da isabetsiz olup, uyulmasına karar verilen önceki bozma ilamlarınca davacı taraf lehine usulü kazanılmış hak oluştuğunun gözetilmesi lüzumu bulunduğundan, bozmayı gerektirmektedir.
Sonuç:
Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebeplerden BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 09.10.2018 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.