22. Hukuk Dairesi 2017/12991 E. , 2018/16268 K.

[İctihat]

22. Hukuk Dairesi 2017/12991 E. , 2018/16268 K.

'İçtihat Metni'
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı vekili, davacının iş koşullarının ağırlığı, sürekli olarak fazla mesaiye zorlanması, ücretin kısmen bankadan kısmen elden ödenmesi, ücretin bölünerek ödenmesi, yıllık izin verilmemesi, resmi tatillerde çalıştırılması, fazla mesai ücreti ve tatil ücretlerinin ödenmemesi gibi sebeplerle iş sözleşmesini feshettiğini ileri sürerek kıdem tazminatı ile fazla mesai, ulusal bayram ve genel tatil ve yıllık izin ücret alacaklarının davalıdan tahsilini talep etmiştir.
Davalı vekili, davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, toplanan deliller ve bilirkişi raporuna dayanılarak, yazılı gerekçeyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararı, davacı vekili süresinde temyiz etmiştir.
Taraflar arasında, davacı işçinin fazla çalışma ile ulusal bayram ve genel tatil alacaklarına hak kazanıp kazanmadığı konusunda uyuşmazlık bulunmaktadır.
Fazla çalışma yaptığını iddia eden işçi bu iddiasını ispatla yükümlüdür. İşçinin imzasını taşıyan bordro sahteliği ispat edilinceye kadar kesin delil niteliğindedir. Bir başka anlatımla bordronun sahteliği ileri sürülüp ispatlanmadıkça, imzalı bordroda görünen fazla çalışma alacağının ödendiği varsayılır.
Fazla çalışmanın ispatı konusunda iş yeri kayıtları, özellikle işyerine giriş çıkışı gösteren belgeler, iş yeri iç yazışmaları, delil niteliğindedir. Ancak, fazla çalışmanın bu tür yazılı belgelerle ispatlanamaması durumunda tarafların dinletmiş oldukları şahit beyanları ile sonuca gidilmesi gerekir. Bunun dışında herkesçe bilinen genel bazı vakıalar da bu noktada göz önüne alınabilir. İşçinin fiilen yaptığı işin niteliği ve yoğunluğuna göre de fazla çalışma olup olmadığı araştırılmalıdır.
İmzalı ücret bordrolarında fazla çalışma ücreti ödendiği anlaşılıyorsa, işçi tarafından gerçekte daha fazla çalışma yaptığının ileri sürülmesi mümkün değildir. Ancak, işçinin fazla çalışma alacağının daha fazla olduğu yönündeki ihtirazi kaydının bulunması halinde, bordroda görünenden daha fazla çalışmanın ispatı her türlü delille söz konusu olabilir. Buna karşın, bordroların imzalı ve ihtirazi kayıtsız olması durumunda dahi, işçinin geçerli bir yazılı belge ile bordroda yazılı olandan daha fazla çalışmayı yazılı delille ispatlaması gerekir. Bordrolarda tahakkuk bulunmasına rağmen bordroların imzasız olması halinde ise, varsa ilgili dönem banka ve tüm ödeme kayıtları celp edilmeli ve ödendiği tespit edilen miktarlar yapılan hesaplamadan mahsup edilmelidir.
Fazla çalışmanın yazılı delil ya da tanıkla ispatı imkan dahilindedir. İşyerinde çalışma düzenini bilmeyen ve bilmesi mümkün olmayan tanıkların anlatımlarına değer verilemez.
Fazla çalışmanın belirlenmesinde 4857 sayılı İş Kanunu'nun 68. maddesi uyarınca ara dinlenme sürelerinin dikkate alınması gerekir.
Aynı ilkeler ulusal bayram ve genel tatili çalışmaları için de geçerlidir.
Somut olayda; davacı, davalı iş yerinde şehirler arası tır şoförü olarak çalışmış olup, başka bir işçi ile vardiyalı olarak 12 saat çalıştığını, sabah vardiyasında 06.00-06.30 gibi aracı aldığını, akşam 18.00-18.30 da teslim ettiğini, iş yerinde hazır beton işi yapıldığını, bazı işçilerin hazır betonu taşıma ve dökme işini yapan mikserlerde, bazı işçilerin de hazır beton malzemesini getiren tırlarda çalıştığını, tır şoförlerinin 24 saat esası ile çalıştıklarını, fazla çalışma alacağı yönünden tanık beyanları ile birlikte takograf kayıtlarının da dikkate alınması gerektiğini, ayrıca ulusal bayram ve genel tatillerde iş yerinde çalışmanın devam ettiğini iddia ederek fazla çalışma alacağı ile ulusal bayram ve genel tatil ücret alacağı talebinde bulunmuştur. Mahkemece, tır şoförü olarak çalışan işçinin Karayolları Trafik Kanunu'na göre dinlenmeler hariç günde en fazla 9 saat araç kullanabileceği nazara alındığında davacı işçinin kendisine yapılan ödemeler dışında hak ettiği fazla çalışma alacağını ispatlamayamadığı, ayrıca davacının kendisine yapılan ulusal bayram ve genel tatil ücreti ödemesi dışında alacağı bulunduğunu da ispat edemediğinden söz konusu alacaklar reddedilmişse de, yeterli inceleme yapılmadığı anlaşılmıştır. Hal böyle olunca bilirkişi tarafından davacının haftanın kaç günü çalıştığı net bir biçimde belirlenmeli, bordrolarda yapılan tahakkuklar karşılaştırılmalı, takograf kayıtlarına göre fazla çalışma ile ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışma olup olmadığı tespit edilmeli, kayıt olmayan dönemler bakımından ise davacı tanık beyanlarına göre sonuca gidilmelidir. Mahkemece eksik inceleme ile karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
Sonuç: Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine 02/07/2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.