22. Hukuk Dairesi 2015/34927 E. , 2018/15022 K.

[İctihat]

22. Hukuk Dairesi 2015/34927 E. , 2018/15022 K.

'İçtihat Metni'
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkilinin, davalının alt işveren sıfatıyla işletmekte olduğu ... Hidroelektrik Santralinde 28.10.2008 den 20.12.2014 tarihine kadar çalıştığını, davalının ihale sürmesinin bitmesi üzerine 3 yıllık belirli süreli iş sözleşmesiyle, yeni ihaleyi alan ... Elektrik Makine İnşaat Sanayi Ticaret A.Ş.bünyeside aynı iş yerinde 21.12.2014 tarihinden itibaren çalışmaya devam ettiğini, halen de belirtilen işyerinde çalıştığını, davalı tarafın müvekkiline ve diğer işçilere göndermiş olduğu ... 18.Noterliği'nin 14.11.2014 tarih ve 35158 yevmiye sayılı ihtarname ile müvekkilinin ve diğer işçilerin iş akitlerinin bildirimi olarak feshedildiğini belirttiğini, aynı ihtarnamede davalı taraf, müvekkili ve diğer muhatab işçilerin, iş akdinden kaynaklanan alacaklarının bulunması ve talep edilmesi halinde TBK m. 420 uyarınca 20 Ocak 2015 tarihi itibariyle düzenlenecek ibraname ile muhataplara ödeneceğinin belirtildiği, davalı tarafça müveklinin iş akdinin iş bu ihtarnamenin davacıya ulaşması ile birlikte feshedildiğini ileri sürerek kıdem tazminatı alacağının hüküm altına alınmasını talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, iş yerinin idari sözleşme gereği kamu idaresine devrediliyor olmasından dolayı davacı gibi diğer işçilerin de bilgilendirilmesi gereği doğduğunu, ihtarnamede de bu hususun net olarak vurgulandığını, idarenin santral işletmesini 3. kişiye devrettiğini, işyeri devrinin gerçekleştiğini, bunun nedeninin müvekkili ile idare arasında Yap-İşlet-Devret modeli esas alınarak akdedilen sözleşme olduğunu, aynı şartlarla işine devam eden işçinin kıdem tazminatı talep hakkının henüz doğmadığını keşide edilen ihtarnamelerde asıl irade ve mesajın işyerinin zorunlu olarak idareye devredileceği keyfiyetinin çalışanlara yasa gereği bildirimi olduğunu, kıdem tazminatı, davacının iş akdinin tazminata hak kazanma bakımından yasal şartlara uygun surette feshi halinde tahakkuk edecek ve müvekkili şirketin kendi döneminden o tarihte sorumlu tutulabileceğini, davacının da diğer ihtar keşide edenlerin de santrali devralan yeni iş veren tarafından çalıştırmaya devam edileceklerini bu süreçte bildiklerini ve çalışmaya devam ettiklerini ileri sürerek davanın reddini talep etmiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanılan delillere dayanılarak, davacının ihaleyi alan dava dışı şirket nezdinde çalışmaya başladığı, ... 18. Noterliğinin 14/11/2014 tarih ve 35158 nolu ihtarnamesinde ' ihbar konusunun ... Hidroelektirik Santrali İşletmesinin devrinden dolayı iş aktinin bildirimli olarak fesihlerinin muhataplara ihbarıdır' şeklinde başlık yazılmış ise de, içeriğinde fesih iradesini gösteren beyan bulunmadığı, ihtarnemenin iş aktini yeni işveren nezninde devam ettirmek istemeyen işçiler yönünden işçilik alacaklarının ödenmesinin bildirilmesi niteliğinde olduğu, bu hali ile fesih bildirimi yapılmadığından feshe bağlı hakların talep koşulları gerçekleşmediği gerekçeleriyle davacının kıdem tazminatı talebinin reddine karar verilmiştir.
Temyiz:
Karar süresi içerisinde davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Gerekçe:
Taraflar arasındaki temel uyuşmazlık, davacının değişen alt işverenler arasında geçen çalışmasının kıdem tazminatı ile yıllık izin alacağına etkisi konusunda toplanmaktadır.
İşyerinin tamamının veya bir bölümünün hukukî bir işleme dayalı olarak başka birine devri işyeri devri olarak tanımlanabilir. 4857 sayılı Kanunun 6 ncı maddesinde, işyerinin bir bütün olarak veya bir bölümünün hukukî bir işleme dayalı olarak başkasına devri halinde mevcut iş sözleşmelerinin devralana geçeceği düzenlenmiştir. Bu anlatıma göre, alt işverence asıl işverenden alınan iş kapsamında faaliyetini yürüttüğü işyerinin tamamen başka bir işverene devri 4857 sayılı İş Kanununun 6 ncı maddesi kapsamında işyeri devri niteliğindedir. Dairemizin kökleşmiş içtihatları da bu yöndedir .
Süresi sona eren alt işverenle yeni ihaleyi alan alt işveren arasında açık biçimde işyeri devrini öngören bir sözleşme yapılması da imkân dahilindedir. Alt işverenin değişmesine rağmen yeni alt işveren nezdinde işyerinde çalışmaya devam edecek olan işçilerin belirlendiği hallerde, sözü edilen işçiler bakımından iş sözleşmelerinin devralan işveren geçtiği tartışmasızdır. Ancak yeni alt işverende çalışacak olan işçiler arasında gösterilmeyen ve süresi sona eren alt işveren tarafından başka bir işyerinde çalıştırılmak üzere bildirimde bulunulmayan işçilerin iş sözleşmelerinin devreden alt işveren tarafından feshedildiğini kabul etmek gerekir.
Alt işverenin asıl işverenle akdettiği çalışma süresinin sonunda veya süresinden önce alt işverenin, ilişkinin sonlandırılması nedenine dayalı olarak tüm işçilerine başka işyeri göstererek işyerinden ayrılması, ardından işin asıl işveren tarafından başka bir alt işverene verilmesi örneğinde alt işverenler arasında hukukî bir ilişki bulunmamaktadır. Hukukî ilişki, alt işverenler ile asıl işveren arasında gerçekleştiğinden belirtilen durum alt işverenler arasında işyeri devri olarak değerlendirilemez.
Alt işverenlerin değişmesi en yaygın biçimde, süresi sona eren alt işverenin işyerinden ayrılması ve işçilerin yeni alt işveren nezdinde çalışmaya devam etmeleri şeklinde gerçekleşmektedir. Bu eylemli durumun işyeri devri niteliğinde olup olmadığının tespiti ile hukukî sonuçlarının belirlenmesi önemlidir. Alt işverenlerin değişiminde olması gereken, süresi sona eren alt işverenin işyerinden ayrılması anında işçilerini de beraberinde başka işyerlerine götürmesi veya iş sözleşmelerinin sona erdirilmesidir. Bunun tersine alt işveren işçilerinin alt işverenin işyerinden ayrılmasına rağmen yeni alt işveren yanında aynı şekilde çalışmayı sürdürmeleri halinde, alt işverenler arasında İş Kanununun 6 ncı maddesi anlamında bir işyeri devrinin kabulü gerekir. Bu durumda yeni alt işverenin, devam eden hizmet akitlerini de devraldığı aynı maddede hükme bağlanmıştır.
İşçinin asıl işverenden alınan iş kapsamında ve değişen alt işverenlere ait işyerinde ara vermeden çalışması halinde, işyeri devri kurallarına göre çözüme gidilmesi gerekmektedir. Bu durumda değişen alt işverenler işçinin iş sözleşmesini ve doğmuş bulunan işçilik haklarını da devralmış sayılırlar. İş sözleşmesinin tarafı olan işçi veya alt işveren tarafından bir fesih bildirimi yapılmadığı sürece, iş sözleşmeleri değişen alt işverenle devam edeceğinden, işyerinde çalışması devam eden işçi açısından, feshe bağlı haklar olan ihbar ve kıdem tazminatı ile izin ücreti talep koşulları gerçekleşmiş sayılmaz. Buna karşın, süresi sona eren alt işverence işçinin iş sözleşmesinin feshedilmesi halinde, yapılan fesih bildirimi ile iş ilişkisi sona ereceğinden, işçinin daha sonra yeni alt işveren yanındaki çalışmaları yeni bir iş sözleşmesi niteliğindedir. Bu durumda feshe bağlı hakların talep koşulları gerçekleşeceğinden, feshin niteliğine göre hak kazanma durumunun değerlendirilmesi gerekecektir.
Somut olayda, davacı, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile davalı arasında 30.07.1996 tarihinde imzalanmış bulunan '... Hidroelektrik Santralinin Kurulması, İşletilmesi ve Üretilecek Elektrik Enerjisinin Türkiye Elektrik Dağıtım Anonim Şirketine Satışına İlişkin İmtiyaz Sözleşmesi' kapsamında yap işlet devret modeli ile davalı tarafından işletilen ... Hidroelektrik Santralinde 28.10.2008-20.12.2014 tarihleri arasında çalışmıştır. Davalı şirket, ilgili sözleşme gereğince 20.12.2014 tarihinde kendi işletmesinde bulunan ... Hidroelektrik Santralinin Enerji Bakanlığı adına Elektrik Üretim A.Ş.'ye devredileceği gerekçesiyle ... 18. Noterliğinin 14/11/2014 tarih ve 35158 nolu ihtarnamesi ile davacı ve nezdindeki diğer çalışanlara '... Hidroelektrik Santrali İşletmesinin devrinden dolayıo muhatap işçilerin iş akitlerinin bildirimli olarak feshinin muhataplara ihbarıdır' konulu bildirimde bulunmuştur. Söz konusu ihtarnamede, muhatapların ... Enerji ve Ticaret A.Ş. nezdinde iş akdi ile çalıştıkları, yukarıda belirtilen 30.07.1996 tarihli imtiyaz sözleşmesi gereği işletmenin 20.12.2014 tarihinde Enerji Bakanlığı adına Elektrik Üretim A.Ş.'ye devredileceği, bu sebeple muhatap işçilerin bilgilendirilmesi gereği doğduğu, bu durumun Türkiye İş Kurumuna bildirildiği ve işyerinde de ilan edildiği, 20.12.2014 tarihi itibariyle santralin Elektrik Üretim A.Ş.'ye devredilmesi sebebiyle işveren sıfatının sona ereceği, bu nedenle işçilerin iş akdinden kaynaklanan alacakları varsa TBK'nın 420. maddesinin 'ibra tarihi itibariyle sözleşmenin sona ermesinden başlayarak en az bir aylık sürenin geçmiş bulunması' hükmü gereği 20.01.2015 tarihi itibariyle düzenlenecek ibraname ile muhataplara ödeneceğini, işçilik alacaklarının bulunması ve talep halinde ödemenin 20.01.2015 tarihinde muhatapların banka hesaplarına yapılacağı hususları ifade edilmiştir. Gerçekten de, 20.12.2014 tarihinde davalı tarafından davacı işçinin işten ayrılışı yapılmış olup, davacı 21.12.2014 tarihinde ihaleyi alan dava dışı ... Doğu Elektrik Makine A.Ş. nezdinde yeniden işe başlamış olup, halen aynı işyerinde çalışmaya devam etmektedir. Davalı ... Enerji ve Ticaret A.Ş. muhataplara gönderilen ihtarnamenin fesih değil, çalışanlara işyeri devrinin bildirilmesi mahiyetinde olduğunu belirtmiş ise de ihtarnamenin fesih niteliğinde olduğu kabul edilmelidir. Zira, ihtarnamenin konusu dahi 'iş sözleşmelerinin bildirimli olarak feshinin muhataplara ihbarı' olup, sözleşme metninde de şirketin işveren sıfatının sona ereceğinin belirtilmiş olması ve Türk Borçlar Kanunun 420. maddesine atıf yapılarak sözleşmenin sona ermesinden sonra şirketin ibrasına ilişkin şartlara yer verilmesi bir bütün olarak değerlendirildiğinde davalı tarafından davacıya gönderilen ihtarnamenin fesih ihbarı olduğu hususunda şüphe yoktur. İş sözleşmesinin tarafı olan davalı işverence işçinin iş sözleşmesinin feshedilmesi halinde, yapılan fesih bildirimi ile iş ilişkisi sona ereceğinden, işçinin daha sonra yeni ihaleyi devralan işveren nezdindeki çalışması yeni bir iş sözleşmesi niteliğindedir. Bu durumda davacının feshe bağlı hakların talep koşulları gerçekleşeceğinden, feshin niteliğine göre davacının kıdem tazminatına hak kazanma durumunun değerlendirilmesi gerekmektedir. Mahekemece aksi yönde değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebeple BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 18/06/2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.