22. Hukuk Dairesi 2015/22213 E. , 2018/3179 K.

[İctihat]

22. Hukuk Dairesi 2015/22213 E. , 2018/3179 K.

'İçtihat Metni'
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi taraf vekillerince istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı vekili, müvekkilinin davalı Belediye bünyesinde itfaiye eri olarak çalıştığını, emekli olarak işten ayrıldığını belirterek toplu iş sözleşmesi gereği hesaplanacak ulusal bayram genel tatil ücreti, hafta tatili ücreti, gece çalışması, ikramiye alacağı ile banka promosyon alacağının hüküm altına alınmasını talep etmiştir.
Davalı vekili davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
Mahkemece, toplanan deliller ve bilirkişi raporu doğrultusunda davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Karar, süresi içerisinde taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre tarafların aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Davacı işçinin gece çalışması, hafta tatili ve ulusal bayram genel tatil ücreti alacaklarına hak kazanıp kazanmadığı taraflar arasında uyuşmazlık konusudur.
Dosya içeriğine göre davacı 08:00-16:00 ve 16:00-08:00 vardiyalarında ayrıca, hafta tatili ve ulusal bayram genel tatil günlerinde çalıştığını belirterek 2006-2011 yılları için hesaplanacak alacakların hüküm altına alınmasını talep etmiştir.
Mahkemece benimsenen raporda, toplu iş sözleşmesinde itfaiye biriminde çalışanların işçi olmaları halinde 71. madde dışında ödeme yapılmayacağının düzenlendiği, sözleşme serbestisi kapsamında işçi ve işveren sendikası arasındaki bu düzenlemenin ve 06.07.2007 tarihli protokolün geçerli olduğu, gece çalışması talebinin yerinde olmadığı; aksinin kabul edilmesi haline dahi, toplu iş sözleşmesinde 20:00-06:00 arasındaki çalışmaların %25 zamlı ödeneceğinin düzenlendiği, davacının 20:00-06:00 arasındaki çalışmalarını gösteren yazılı delil bulunmadığından gece çalışması talebinin yerinde olmadığı belirtilmiştir.
Yine hafta tatili çalışmalarını gösteren kayıt sunulmaması ve tanık beyanarı ile de ispatlanamaması nedeni ile anılan alacak hesaplanmamıştır. Ulusal bayram genel tatil ücreti ise işveren tarafından sunulan kayıtlara göre hesaplanarak hüküm altına alınmıştır.
Ancak dosya içeriğine göre, tüm vardiya çizelgelerinin getirtilmediği anlaşılmaktadır. Bu durumda, hesaplamaya esas döneme ait tüm vardiya çizelgeleri celp edilmeli, davacı gibi davalı bünyesinde itfaiye eri olarak çalışan ...'in Mahkemenin 2012/33 esas-2013/560 karar sayılı dosyası ile açtığı, Dairemizin 2016/27550 esas- 2016/29521 karar sayılı ilamı ile bozulan dosyada, itfaiye erlerinin çalışma şekline ilişkin benimsenen kabuller ve tanık anlatımları da gözetilerek, hafta tatili, genel tatil ve gece çalışma zammı alacakları hesaplanmalıdır. Tüm vardiya çizelgeleri getirtilmeden yapılan hesaplamaya itibarla sonuca gidilmesi hatalıdır.
3-Hizmet-İş Sendikası Muş Şube Başkanı ile Muş Belediye Başkanı arasında imzalanan 06.07.2007 tarihli protokolle, Hizmet-İş Sendikası ... Şube Başkanlığına üye işçilerden, ... Belediye Başkanlığı bünyesinde çalışan ve İtfaiye & Zabıta Hizmetlerinde hizmet veren işçilerin toplu iş sözleşmesinin 23, 25, 61, 62 ve 72. madde hükümleri yerine ikinci bir toplu iş sözleşmesi yapılıncaya kadar, ulusal ve dini bayramlarda, hafta tatili ve genel tatil günlerinde ve gece çalışma hizmetlerinde yukarıda yazılı sözleşme hükümleri yerine aylık olarak 100,00 TL net zam uygulamasının kararlaştırıldığı anlaşılmaktadır.
İşyerinde 16.12.2006-15.12.2007 tarihleri arasında yürürlükte olan toplu iş sözleşmesi yetkili işçi sendikasını temsilen ... şube başkanı tarafından imzalanmıştır.
Uyuşmazlık konusu 06.07.2007 tarihli protokol de şube başkanı tarafından imzalanmış ise de; dosyada mevcut sendika yazısı ve ekindeki belgelere göre şube başkanına sadece toplu iş sözleşmesi görüşmelerini yapma ve sonucunda ortaya çıkacak toplu iş sözleşmesini imzalama yetkisi verilmiştir. Toplu iş sözleşmesi imalandıktan sonra toplu iş sözleşmesini değiştirmeye yönelik protokol yapılabilmesi bakımından ... şube başkanına sendikaca verilmiş bir yetki bulunmamaktadır. Kaldı ki, toplu iş sözleşmelerinde ve eki protokollerde kanuna aykırı şekilde işçi aleyhine düzenleme yapılması mümkün olmadığından anılan protokolün geçerliliğinden söz edilemez. Bu durumda, dava konusu hafta tatili, genel tatil ve gece çalışma zammı alacakları yönünden yürürlükte olan toplu iş sözleşmesi hükümleri ile bozma ilamının ikinci bendi gereğince belirlenecek çalışma düzeni dikkate alınarak değerlendirme yapılmalıdır. Protokolün geçerli olduğu kabul edilerek karar verilmesi hatalıdır.
Davalı işyerinde 06.07.2007 tarihli protokolle yapılan düzenlemenin, daha sonraki toplu iş sözleşmelerinde de kademeli olarak yer aldığı ve buna göre davacıya hafta tatili, genel tatil ve gece çalışma zammına karşılık maktu 100,00 TL'den başlamak üzere dönemler itibariyle yapılan düzenlemelere göre maktu ödemeler yapıldığı anlaşılmaktadır. 16.12.2007 tarihinden sonra yürürlükte olan toplu iş sözleşmelerinde anılan alacaklar için öngörülen maktu ücretin işçi aleyhine olduğu tartışmasızdır. Toplu iş sözleşmelerinde kanuna aykırı şekilde işçi aleyhine düzenleme yapılması mümkün olmadığından; dava konusu hafta tatili, genel tatil ve gece çalışma zammı alacakları dönemler itibariyle yürürlükte olan toplu iş sözleşmelerindeki anılan alacaklara ilişkin düzenlemeler ile bozma ilamının ikinci bendi gereğince belirlenecek çalışma düzenine göre hesaplanmalı ve bu alacaklar için maktu olarak yapılan ödemeler hesaplanan alacaklardan mahsup edilmeli, sonucuna göre bir karar verilmelidir. Eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebepten BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgililere iadesine, 14/02/2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.