22. Hukuk Dairesi 2018/13034 E. , 2018/22859 K.

[İctihat]

22. Hukuk Dairesi 2018/13034 E. , 2018/22859 K.

'İçtihat Metni'


MAHKEMESİ :... Mahkemesi

DAVA TÜRÜ : ALACAK

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin davalı ... bünyesinde arıza bakım ve onarım teknisyeni elemanı olarak 20/07/2009-11/04/2014 tarihleri arasında kesintisiz olarak çalıştığını, davalı ...’ın asıl işveren olması nedeniyle tüm alacaklar yönünden sorumlu olduğunu, ...’ın farklı tarihlerde ihaleyi farklı firmalara verdiğini, ...’ın farklı tarihlerde şirketlere ihaleleri verirken bile müvekkiline emir ve talimatları kendisinin verdiğini, ...’ın asıl işveren olması sebebiyle müvekkilinin tüm alacaklarından müteselsilen sorumlu olduğunu, müvekkilinin çalıştırıldığı tarihte ödeneceği taahhüt edilen ayda 200,00 TL ... ve 300,00 TL yemek ücretinin ödenmediğini, bu hususta ... 1. 2. ve 3. ... mahkemelerinde açılmış davaların bulunduğunu ve davaların karara bağlanmış olup da emsal kararların söz konusu olduğunu ve kararların Yargıtay 9. HD'de onanarak kesinleştiğini belirterek tüm kalemler yönünden fazlaya ilişkin tüm haklarının saklı kalması koşulu ile ödenmeyen; 400,00 TL yemek ücreti, 20,00 yıllık izin ücreti, 400,00 TL ... ücreti olmak üzere toplam 820,00 TL'nin dava tarihi itibariyle işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı ... vekili cevap dilekçesinde özetle; öncelikle davanın husumet nedeniyle reddini talep ettiklerini, davacının kurumlarında ihale usulü anahtar teslimi ... alan yüklenici şirkette çalıştığını, davacının yüklenici firmada çalışmasından dolayı ... gibi ödemelerin yüklenici firmaya ait olduğunu, ... kayıtlarının geldikten sonra davacının yüklenici firma olarak çalıştığı firmalara davanın ihbarını talep ettiklerini, davacının talep ettikleri alacak kalemlerinin zaman aşımına uğradığını bu nedenle davanın bu yönüyle reddini talep ettiklerini, belirsiz alacak davası itirazları yönünden davanın hukuki yarar yokluğundan reddî gerektiğini ayrıca talep sonucunun belirsiz olması itirazında bulundukların davacının hangi yıllara ait alacağını talep ettiğinin belirtilmediğini bu nedenle usulden reddi gerektiğini, muvazaa iddiasının yersiz ve reddinin gerektiğini, davacının talep ettiği ... ücretine ilişkin olarak yapılan işin mahiyeti gereği işçilere ... yapmaları için yüklenici tarafından araç tahsis edilmiş ve bu aracın hem işin yapılmasında kullanılmış hem de davacının ev ve işyeri arasında servis olarak kullanıldığını, davacının gece vardiyasında hangi olanaklarla ... yerine geldiğinin de ispatlanması gerektiğini, davacının işe gidiş - gelişlerde ... için kullanılan aracın tüm personel için aynı zamanda servis olarak kullanıldığını, davacının yemek ücreti talebine ilişkin olarak, kurumun kendi bünyesinde tüm çalışanlara yemek hizmeti sunan yemekhanesinin bulunduğunu ve kurumda çalışan tüm personelin bu hizmetten faydalandırıldığını, davacının bu taleplerini yazılı delille ispatlaması gerektiğini, ücret bordrolarının kayıtsız şartsız imzalanmış, herhangi bir toplu ... sözleşmesi sunmamış ve müvekkil şirketten alacağı olduğuna dair herhangi bir belge sunmadığını, bu sebeple davacının iddialarının dinlenemeyeceğini belirterek açılan davanın reddini talep etmiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, Yargıtay (Kapatılan) 7. Hukuk Dairesi'nin 15.09.2015 tarihli 2015/15351 esas, 2015/14995 karar sayılı bozma ilamına uyularak toplanan deliller ve bilirkişi raporuna dayanılarak, yazılı gerekçeyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz:
Kararı, davalı vekili temyiz etmiştir.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre davalı vekilinin aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Taraflar arasında, davacının ... ve yemek ücreti alacaklarının bulunup bulunmadığı noktasında uyuşmazlık vardır.
Mahkemece, emsal dava dosyalarında verilen kararlar, alt işveren şirketlerle ... arasında yapılan Hizmet İşleri Genel Şartnamesinin sayfa 14, madde 38, sayfa 15, madde 39 ve sayfa 16, madde 41 ile diğer hükümlerde işverenin yemek ve ... yardımı yapacağı hususu belirtildiği, gerekçesiyle bozma üzerine sadece kıdem süresinin değiştiği nazara alınarak hüküm kurulmuştur.
Bozma ilamında alt işveren şirketlere davanın ihbarı ile sunulan belgeler incelenerek hüküm kurulması nedeniyle bozulmuşsa da alt işveren şirketlerce dosyaya bilgi ve belge sunulmamıştır.
Somut olayda, Mahkemece Hizmet İşleri Genel Şartnamesi ve davalı ... ... Dağıtım A.Ş.’nin ... İl Müdürlüğü’nün 31.10.2012 tarihli yazısına dayanılarak, davacının beyan ettiği aylık yemek ve ... ücreti tutarları esas alınarak yapılan hesaplamaya göre ... ve yemek ücreti alacakları hüküm altına alınmıştır. Ancak yapılan araştırma ve inceleme yeterli değildir.
Şöyle ki; davacının çalıştığı alt işverenlerin davalı ile yaptıkları hizmet alım sözleşmesi ve ekleri yargılama esnasında dosyaya kapsamında bulunmamaktadır. Emsal dava dosyasına atıf yapılmış ise de, dosya ekinde emsal olduğu belirtilen dava dosyası fiziken dosya içerisinde yer almadığından bu aşamada bir değerlendirme yapılması mümkün değildir.
Anılan sebeple, öncelikle, davacının çalıştığı alt işveren şirketlerle yapılan ihale sözleşmesi ve idari şartnameler ve davacının yaptığı işe göre herbir sözleşme döneminde çalışmaya dayanak hizmet alım sözleşmeleri, teknik ve idari şartnameler ile hizmet sözleşmeleri sair ekleri davalıdan ve davacının çalıştığı alt işverenden celp edilerek incelenmeli, şartnamede yemek ve ... yardımına ilişkin hüküm bulunup bulunmadığı ve ihale sözleşmelerinde şartnameye atıf olup olmadığı ve sözleşmede birim fiyata ... ve yemek ücretinin dahil edilip edilmediği ve bordrolarda her bir ihale sözleşmesi döneminde idari şartname kapsamında sözleşme bedeline dahil ücretlerin bordrolara yansıtılıp yansıtılmadığı, ödeme yapılıp yapılmadığı mali müşavir ve ihale sözleşmeleri konusunda uzman bilirkişilerce incelenmeli sözleşmede birim fiyata ... ve yemek ücretinin dahil edilip edilmediği denetlenmelidir. Emsal dava dosyası da dosya ekine alınarak, içeriğindeki bilgi ve belgeler incelenmeli, aylık 200,00 TL ... ücreti ve aylık 300,00 TL yemek ücreti ödenmesine ilişkin kabullerin dayanaklarının ne olduğu belirlenmelidir.
Başka bir dava dosyasına cevaben düzenlendiği anlaşılan ... ... Dağıtım A.Ş. ... İl Müdürlüğü’nün 31.10.2012 tarihli yazısında, ... ve yemek ücretlerinin nakdi olarak ödendiğine ilişkin ifade bulunmakta olup, bu yazı üzerinde durularak, hangi tarih aralıklarında ne miktarda ödeme yapılması hususunun kararlaştırılmış olduğu, ilgili müdürlükten sorularak, alınacak cevabi yazı ve ekleri incelenmelidir.
Yukarıda belirtilen eksiklikler tamamlandıktan sonra davalının yemek ve ... ücreti ödemesi gerektiği anlaşılıp da ödenecek yemek ve ... yardımının miktarının belirlenememesi halinde ilgili oda ve kurumlara müzekkere yazarak, davacının çalıştığı döneme ilişkin her yıl için ayrı ayrı ve gidiş geliş toplu taşıma ücreti sorulmalı, yine davacının çalıştığı döneme ilişkin her yıl için ayrı ayrı günlük yemek ücreti konusunda emsal araştırması yapılmalı, gelen yazı cevapları ve araştırma yazıları ile birlikte dosya bilirkişiye tevdi edilerek ek rapor alınmalı ve sonucuna göre hüküm kurulmalıdır.
3-Giydirilmiş ücretin hesabı konusunda taraflar arasında uyuşmazlık bulunmaktadır.
Kıdem ve ihbar tazminatına esas alınacak olan giydirilmiş ücretin tespitinde 4857 sayılı ... Kanunu'nun 32. maddesinde sözü edilen asıl ücrete ek olarak işçiye sağlanan para veya para ile ölçülebilen menfaatler göz önünde tutulur. Buna göre ikramiye, devamlılık arz eden prim, yakacak yardımı, giyecek yardımı, kira, aydınlatma, servis yardımı, yemek yardımı ve benzeri ödemeler kıdem tazminatı hesabında dikkate alınır.
Somut olayda davacı vekili dava dilekçesinde işe girişinden itibaren davacıya ödenmesi gereken ... ve yemek ücretlerinin ödenmediğini iddia etmiş davacının işyeri yemekhanesinden veya personel servisinden yararlandığını da belirtmemiştir. Bozma sonrası ek raporda davacının ücretine ... ve yemek ücreti (200+300 TL) giydirilerek kıdem tazminatı hesabı yapılmıştır. 2. bozma nedeni de göz önünde bulundurularak yapılan araştırma sonucunda ... ve yemek ücreti ödenmesi gerektiğinin tespiti halinde ancak ... ve yemek ücreti kıdem tazminatına esas ücrete eklenebilir.
Bu husus gözönünde bulundurulmaksızın ve mahkemenin ilk gerekçeli kararında belirtiği 2013/653 Esas sayılı dosyasının da dosya içerisine alınmaksızın eksik araştırma ve inceleme ile hüküm kurulması da hatalı olmuştur.
Sonuç: Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebeplerle BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 22.10.2018 gününde oybirliği ile karar verildi.