22. Hukuk Dairesi 2017/15059 E. , 2018/21860 K.

[İctihat]

22. Hukuk Dairesi 2017/15059 E. , 2018/21860 K.

'İçtihat Metni'


MAHKEMESİ :Asliye Hukuk(...) Mahkemesi

DAVA TÜRÜ : ALACAK

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi taraflar vekillerince istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, davacının fazla mesailerinin, ulusal bayram ve genel tatil çalışmaları ile ilave tediye alacağının ödenmediğini, yıllık izinlerin kullandırılmadığını öne sürerek fazla çalışma ve bir kısım işçilik alacaklarının tahsilini istemiştir.
Davalıların Cevaplarının Özeti:
Davalı ..., davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan delillere ve bilirkişi raporuna göre yazılı gerekçe ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz:
Karar süresi içinde taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davalının tüm, davacının aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Davacının fazla mesai yapıp yapmadığı konularında taraflar arasında uyuşmazlık bulunmaktadır.
Fazla çalışma yaptığını iddia eden işçi bu iddiasını ispatla yükümlüdür. Ücret bordrolarına ilişkin kurallar burada da geçerlidir. İşçinin imzasını taşıyan bordro sahteliği ispat edilinceye kadar kesin delil niteliğindedir. Bir başka anlatımla bordronun sahteliği ileri sürülüp kanıtlanmadıkça, imzalı bordroda görünen fazla çalışma alacağının ödendiği varsayılır.
Fazla çalışmanın ispatı konusunda işyeri kayıtları, özellikle işyerine giriş çıkışı gösteren belgeler, işyeri iç yazışmaları delil niteliğindedir. Ancak, fazla çalışmanın yazılı belgelerle kanıtlanamaması durumunda tarafların, tanık beyanları ile sonuca gidilmesi gerekir. Bunun dışında herkesçe bilinen genel bazı vakıalar da bu noktada göz önüne alınabilir. İşçinin fiilen yaptığı işin niteliği ve yoğunluğuna göre de fazla çalışma olup olmadığı araştırılmalıdır.
Yine işçilerin gece çalışmaları günde yedibuçuk saati geçemez (... Kanunu, Md. 69/3). Bu durum günlük çalışmanın, dolayısıyla fazla çalışmanın sınırını oluşturur. Gece çalışmaları yönünden, haftalık kırkbeş saat olan yasal çalışma sınırı aşılmamış olsa da günde yedibuçuk saati aşan çalışmalar için fazla çalışma ücreti ödenmelidir. Dairemizin kararları da bu yöndedir. Ayrıca Postalar Halinde İşçi Çalıştırılarak Yürütülen İşlerde Çalışmalara İlişkin Özel Usul Ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’in gece çalışma süresini düzenleyen 7/son maddesine göre postalar halinde işçi çalıştırılarak yürütülen işlerde, çalışma süresinin yarısından çoğu gece dönemine rastlayan bir postanın çalışması, gece çalışması sayılır.
Hukuk Genel Kurulu'nun 05.04.2006 gün 2006/9-107 esas, 2006/144 karar sayılı kararında yapılan çalışmanın niteliği, yapılan işin ve ... yerinin özelliğine göre 24 saatlik vardiyalarla çalışılan işyerlerinde, çalışanların uyku ve sair zorunlu ihtiyaçlarını karşılamak için geçen zaman dışında günde 14 saat çalışabileceği benimsenmiştir.
Somut uyuşmazlıkta, davacı 2009 yılı Temmuz-13.12.2010 tarihleri arasında itfaiye eri olarak çalışmıştır. Davalı ... tarafından nöbet defteri ve nöbet çizelgeleri sunulmuştur. Sunulan çizelgelere göre, 2009 Eylül Ayında 24 saatlik nöbetler ve sonrasında 12 saatlik çalışma 24 saat dinlenme süresine göre 20:00-08:00, 08:00-20:00 vardiyalarında nöbet çizelgesine göre nöbet tutulmuştur. Tanıklarca 12 saat çalışıp 24 saat dinlenme esasına göre çalışıldığı ifade edilmiştir. Ayrıca çizelgelerde 12 saat gece, 12 saat gündüz vardiyasında çalışıldığı yer almıştır. Hükme esas alınan bilirkişi raporunda, normal haftalık 45 saatlik çalışma düzenine göre hesaplama yaparak rapor düzenlenmiştir. Raporda, davacının çalışmasının gece saatlerine denk geldiği dönemler yönünden, gece çalışmaları dikkate alınarak hesaplama yapılması gereği gözden kaçırılmış olup, rapor bu haliyle hükme esas almaya yeterli değildir.
Yapılacak ..., davacının itfaiye eri olarak çalıştığı dönemdeki nöbet çizelgeleri ve nöbet defterine göre 12 saat çalışılan dönemde gece çalışmalarından 7,5 saati aşan kısmı; 24 saat çalıştığı dönem için ise, Hukuk Genel Kurulu kararı gözönünde bulundurularak çalışma süresinin fiilen 14 saat olduğu kabul edilip, bunun gece çalışması nedeniyle 7,5 saati aşan 6,5'lik kısmını fazla mesai olarak hesaplamaktır. Ayrıca nöbet çizelgesi sunulmayan dönemde ise 12 saat çalışma 24 saat dinlenme esasına göre gece-gündüz vardiyalar dikkate alınarak fazla çalışma alacağı hesaplanmalı, kayıt sunulmayan bu dönem için yapılacak hesaplama takdiri indirim ile hüküm altına alınmalıdır. Dosyadaki hesaplamalar hatalıdır.
O halde davacının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve karar bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda gösterilen sebeplerle BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgililere iadesine 11.10.2018 tarihinde oybirliği ile karar verildi.