22. Hukuk Dairesi 2018/11524 E. , 2018/18135 K.

[İctihat]

22. Hukuk Dairesi 2018/11524 E. , 2018/18135 K.

'İçtihat Metni'


MAHKEMESİ :... Mahkemesi

DAVA TÜRÜ : ALACAK

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, süresi içinde temyizen incelenmesi davalılar vekillerince istenilmesi ve davalı ... Beton Boru ve İnş. San. A.Ş. vekili tarafından duruşma talep edilmesi üzerine dosya incelenerek işin duruşmaya tabi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 15/05/2018 Salı günü tayin edilerek taraflara çağrı kağıdı gönderilmişti. Yapılan tebligata rağmen taraflar adına kimse gelmediğinden incelemenin evrak üzerinde yapılmasına karar verildikten sonra duruşmaya son verilerek Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor sunuldu, dosya incelendi ve eksikliğin giderilmesi için mahkemesine geri çevrildi. Eksiklik giderildikten sonra dosya yeniden Dairemize gelmekle, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı vekili, müvekkili işçinin ... sözleşmesinin haklı sebep olmadan feshedildiğini, işçilik alacaklarının ödenmediğini, davalılar arasında asıl işveren-alt işveren ilişkisinin bulunduğunu ileri sürerek, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, yıllık izin, aylık ücret, fazla çalışma, hafta tatili ile ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının hüküm altına alınmasını talep etmiştir.
Davalılar vekilleri, davanın reddini savunmuşlardır.
Mahkemece, toplanan deliller ve bilirkişi raporuna dayanılarak, yazılı gerekçeyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararı, davalılar vekilleri temyiz etmiştir.
1-Davalı ... Beton Boru ve İnş. San. A.Ş. vekilinin temyizi yönünden;
Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre, davalı ... Beton Boru ve İnş. San. A.Ş. vekilinin tüm temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2-Davalı ... vekilinin temyiz itirazlarına gelince;
Taraflar arasındaki uyuşmazlık, davalı ... Müdürlüğünün hüküm altına alınan alacaklardan sorumluluğunun bulunup bulunmadığı noktasındadır.

4857 sayılı ... Kanunu’nun 2. maddesinde; işveren, bir ... sözleşmesine dayanarak işçi çalıştıran gerçek veya tüzel kişi ya da tüzel kişiliği olmayan kurum ve kuruluşlar olarak açıklanmıştır. O halde asıl işveren-alt işveren ilişkisinden söz edilebilmesi için, öncelikle mal veya hizmetin üretildiği işyeri bulunan bir işverenin ve aynı işyerinde ... alan ikinci bir işverenin varlığı gerekir ki, asıl işveren-alt işveren ilişkisinden söz edilebilsin.
Bir işin bütünü ile anahtar teslimi olarak ihale ile başka bir işverene verildiği hallerde 4857 sayılı Kanunu’nun 2.maddesi anlamında asıl işveren-alt işveren ilişkisinden sözedilemez. Bu halde işini ihale ile anahtar teslimi veren işveren asıl işveren değil, ihale makamı olup sorumluluğu 4857 sayılı Kanunu’nun 36.maddesine göre belirlenmelidir.
4857 sayılı Kanun’un 36. maddesinde, “Genel ve katma bütçeli dairelerle mahalli idareler veya kamu iktisadi teşebbüsleri yahut özel kanuna veya Cumhurbaşkanlığı kararnamesine dayanılarak kurulan banka ve kuruluşlar; asıl işverenler müteahhide verdikleri her türlü bina, köprü, ... ve ... inşası gibi yapım ve onarım işlerinde çalışan işçilerden müteahhit veya taşeronlarca ücretleri ödenmeyenlerin bulunup bulunmadığının kontrolü, ya da ücreti ödenmeyen işçinin başvurusu üzerine, ücretleri ödenmeyen varsa müteahhitten veya taşeronlardan istenecek bordrolara göre bu ücretleri bunların hakedişlerinden öderler.” şeklinde kurala yer verilmiştir. Bu düzenlemeye göre ihale makamı, işçi ücretlerinin ödenip ödenmediğini kontrol etmek durumundadır. Yapılacak olan kontrol ya da işçinin başvurusu üzerine ödenmeyen ücretlerin bulunduğunun tespit edilmesi halinde, belli şartlarla ihale makamının sorumluluğu söz konusu olur. İhale makamının yapmış olduğu ilan üzerine işçilerin başvuruda bulunmamış olmaları, kamu kurumunun anılan madde kapsamındaki sorumluluğunu ortadan kaldırmayacaktır.
Aynı maddenin ikinci fıkrasında ise, işçilerin her hak ediş dönemi için olan ücret alacaklarının üç aylık tutarından fazlası hakkında adı geçen idarelere herhangi bir sorumluluk düşmeyeceği öngörülmüştür. Maddede sözü edilen ücret her hak ediş dönemi için “son üç aylık temel ücret” olarak değerlendirilmelidir. Dairemizin kararlılık kazanmış olan uygulamasına göre, anahtar teslimi suretiyle ihale edilen işlerde, kamu makamlarının fazla çalışma, hafta tatili ile bayram ve genel tatili alacakları yönlerinden sorumluluğu bulunmamaktadır. Yine ihale makamının ihbar ve kıdem tazminatı ile kullandırılmayan izinler sebebiyle herhangi bir sorumluluğu söz konusu değildir.
Somut uyuşmazlıkta, davacı, davalı ... Müdürlüğüne ait işte, alt işveren işçisi olarak çalıştığını iddia etmiştir. Davalı ... ise, ihale makamı olduklarını, davacıyı çalıştıran şirket ile aralarında asıl işveren-alt işveren ilişkisi bulunmadığını savunmuştur.
Davalı idarenin, davalı şirketle yaptığı sözleşmenin konusu ... Yenimahalle İlçesi atık su ve yağmur suyu hatları yapım işi olup, geçici ve kesin kabul sistemi ile çalışıldığı, yükleniciden teminat alındığı, sözleşme konusu işin belirli bir süre içerisinde bitirilmesinin kararlaştırıldığı ve gecikme halinde cezalar öngörüldüğü anlaşılmaktadır. Bu itibarla, davalı ... Müdürlüğünün, sözü edilen sözleşme ile ihale ettiği işin anahtar teslimi verildiği açıktır. Anılan sebeple, davalı ... ihale makamı olduğundan, sorumluluğu, her hakediş dönemi için işçinin üçer aylık ücreti ile sınırlıdır. Hüküm altına alınan ve temyize konu edilen kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, yıllık izin, fazla çalışma, hafta tatili ile ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacaklarından ise bir sorumluluğu bulunmamaktadır. Mahkemece, davalılar arasındaki ilişkinin asıl işveren-alt işveren ilişkisi olduğu kabul edilerek, davalı ... Müdürlüğünün kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, yıllık izin, fazla çalışma, hafta tatili ile ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacaklarından sorumlu tutulması hatalı olmuştur.
Yukarıda yazılı sebepten kararın davalı ... yararına bozulması gerekmiştir.

SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebepten BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 11/09/2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.