22. Hukuk Dairesi 2018/9793 E. , 2018/17192 K.

[İctihat]

22. Hukuk Dairesi 2018/9793 E. , 2018/17192 K.

'İçtihat Metni'
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi.
DAVA TÜRÜ : ALACAK

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı vekili, davacının açmış olduğu işe iade davasının kabul edildiğini ve onanarak kesinleşmesinden sonra süresinde davalıya başvuruda bulunulduğunu, davalının davacıyı işe başlatmadığını belirterek kıdem ve ihbar tazminatı, iş güvencesi tazminatı, boşta geçen süre ücreti, fazla mesai, ikramiye ve sosyal haklardan doğan alacakların davalıdan tahsilini talep etmiştir.
Davalı vekili, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Bozma ilamına uyan Mahkemece, yapılan yargılama sonucunda toplanan deliller ve bilirkişi raporuna dayanılarak, yazılı gerekçe ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Karar davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Kıdem tazminatı hesabında dikkate alınması gereken ücret noktasında taraflar arasında uyuşmazlık söz konusudur.
Kıdem tazminatı hesabında esas alınacak ücret, işçinin son ücretidir. Başka bir anlatımla, iş sözleşmesinin feshedildiği anda geçerli olan ücrettir. İhbar öneli tanınmak suretiyle yapılan fesihte önelin bittiği tarihte fesih gerçekleştiğinden, önelin bittiği tarihteki ücret esas alınmalıdır. Bildirim öneli tanınmaksızın ve ihbar tazminatı da ödenmeden (tam olarak ödenmeden) işverence yapılan fesih durumunda ise, bildirim öneli sonuna kadar işyerinde uygulamaya konulan ücret artışından, iş sözleşmesi feshedilen işçinin de yararlanması ve tazminatının bu artan ücret esas alınarak hesaplanması gerekir.
Kıdem tazminatı hesabında dikkate alınması gereken ücret, işçinin brüt ücretidir. O halde, kıdem tazminatı, işçinin fiilen eline geçen ücreti üzerinden değil, sigorta primi, vergi sendika aidatı gibi kesintiler yapılmaksızın belirlenen brüt ücret göz önünde tutularak hesaplanır.
4857 sayılı İş Kanunu'nun 120. maddesi uyarınca yürürlüğü devam eden mülga 1475 sayılı İş Kanunu'nun 14. maddesinde, “Toplu sözleşmelerle ve hizmet akitleriyle belirlenen kıdem tazminatlarının yıllık miktarı, Devlet Memurları Kanununa tabi en yüksek Devlet memuruna 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu hükümlerine göre bir hizmet yılı için ödenecek azami emeklilik ikramiyesini geçemez” şeklinde kurala yer verilmiştir. Belirtilen üst sınır, “genel tavan” olarak adlandırılabilir. En yüksek devlet memuru da Başbakanlık Müsteşarı olduğundan genel tavan, bu görevdeki kişinin emekliliği halinde Emekli Sandığınca ödenecek olan bir yıllık ikramiye oranını geçemeyecektir.
Genel tavan, iş sözleşmesinin feshedildiği andaki tavandır. Önelli fesih halinde önelin son bulduğu tarih tavanın tespitinde dikkate alınır. İstirahat raporu içinde iş sözleşmesinin işverence feshi halinde ise, rapor bitimi tarihi feshin yapıldığı tarih sayılacağından, bu tarihteki tavan gözetilmelidir. İşverence ihbar öneli tanınmaksızın işçinin iş sözleşmesinin feshine rağmen ihbar tazminatının ödenmemiş olması durumunda, önel süresi içinde meydana gelen tavan artışından işçinin yararlanabileceği Dairemizce kabul edilmektedir.
Toplu iş sözleşmesinin 35. maddesinin 'İşverence işçiye, İş Yasasında belirtilen hallerde her kıdem yılı için 70 günlük ücreti tutarında kıdem tazminatı ödenir (tam yıldan artan veya bir yıldan eksik süreler kıstelyevm usulü uygulanır.) Mirasçıların,dier yasal hükümlerden doğan tazminat talep hakları saklıdır.' şeklinde düzenlendiği anlaşılmaktadır.
1475 sayılı mülga Kanun'un halen yürürlükte bulunan 14. maddesinde hizmet akdinin devamı süresince her geçen tam yıl için işverence işçiye 30 günlük ücreti tutarında kıdem tazminatı ödeneceği belirtilmiştir.
Mahkemece bozma sonrası hükme esas alınan bilirkişi raporunda kıdem tazminatı tavan miktarı 70 ile çarpılarak bulunan ücrete göre kıdem tazminatı bulunmuştur.
Davacının toplu iş sözleşmesindeki hükme göre kıdem tazminatına esas giydirilmiş ücretinin tespiti 70 günlük ücreti bakımından yapılmalıdır.Buna göre bulunacak miktarın tavanı aşması durumunda tavan ücretinden kıdem tazminatının hesaplanması gereklidir.Mahkemece yapılacak iş davacının 70 günlük ücreti miktarı kıdem tazminatı tavanını aşması durumunda tavan miktarı dikkate alınarak kıdem tazminatının tespit edilmesi ve buna göre kıdem tazminatının hüküm altına alınmasıdır.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 05.07.2018 tarihinde oybirliği ile karar verildi.





.