22. Hukuk Dairesi 2015/33969 E. , 2018/15076 K.

[İctihat]

22. Hukuk Dairesi 2015/33969 E. , 2018/15076 K.

'İçtihat Metni'
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi

DAVA TÜRÜ : ALACAK

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı, iş sözleşmesinin haksız şekilde işverence feshedildiğini ileri sürerek, kıdem ve ihbar tazminatları ile bir kısım işçilik alacaklarını istemiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı, davanın reddini istemiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, verilen kesin süre içerisinde eksik delil avansının karşılanmadığı, davalı vekilince de bu hususta yeniden davacı tarafa süre verilmesine muvafakat edilmediğinden 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 324. maddesi gereğince kanıtlanamayan davanın reddine karar verilmiştir.
Temyiz:
Kararı davacı vekili temyiz etmiştir.
Gerekçe:
6100 sayılı Kanun'un 114. maddesinde davacının yatırması gereken gider avansı dava şartları arasında sayılmıştır.
Kanun'un 115/2. maddesine göre, mahkeme, dava şartı noksanlığını tespit ederse davanın usulden reddine karar verir. Ancak, dava şartı noksanlığının giderilmesi mümkün ise bunun tamamlanması için kesin süre verir. Bu süre içinde dava şartı noksanlığı giderilmemişse davayı dava şartı yokluğu sebebiyle usulden reddeder.
Anılan Kanun'un “Harç ve avans ödenmesi” başlığını taşıyan 120. maddesinde davacının, yargılama harçları ile her yıl Adalet Bakanlığı'nca çıkarılacak gider avansı tarifesinde belirlenecek olan tutarı, dava açarken mahkeme veznesine yatırmak zorunda olduğu; avansın yeterli olmadığının dava sırasında anlaşılması halinde mahkemece, bu eksikliğin tamamlanması için davacıya iki haftalık kesin süre verileceği düzenlenmiştir.
6100 sayılı Kanun'un 324. maddesinde ise, “delil ikamesi için avans” düzenlenmiş olup, buna göre taraflardan her biri, ikamesini talep ettiği delil için mahkemece belirlenen avansı, verilen kesin süre içinde yatırmak zorundadır. Taraflar birlikte aynı delilin ikâmesini talep etmişlerse, gereken gideri yarı yarıya avans olarak öderler (f.1). Taraflardan birisi avans yükümlülüğünü yerine getirmezse, diğer taraf bu avansı yatırabilir. Aksi halde talep olunan delilin ikamesinden vazgeçmiş sayılır (f. 2).
Görüldüğü gibi, 6100 sayılı Kanun'da gider avansı ile delil ikamesi için ödenmesi gereken avans ayrı maddelerde düzenlenmiş ve farklı sonuçlar bağlanmıştır. Buna göre gider avansı delillerin ikamesi dışındaki yargılama giderlerini kapsamaktadır. Öyleyse delil ikamesi avansı ile dava şartı olan gider avansının birbirinden ayrılması, gider avansı ve delil avansı kalemlerine ilişkin miktarlarının ayrı ayrı belirlenmesi, delillerin ikamesi için alınacak avansın gider avansı içinde yer almaması gerekir.
Öncelikle belirtmek gerekir ki, delil ikamesi avansının süresinde yatırılmaması nedeniyle davanın kanıtlanmadığından söz edilebilmesi için, öncelikle o delilin, uyuşmazlık konusu vakıaya ilişkin iddianın ispatı ile doğrudan ilgili olması gerekir. Bu durumda davacı, giderini yatırmadığı delilden vazgeçmiş sayıldığı için davanın kanıtlanamaması söz konusu olabilecektir. Deyim yerindeyse, o delil olmadan o vakıanın ispatı mümkün olmamalı, taraf, delil avansını yatırmadığından delilden vazgeçmiş sayılınca, o vakıa tümüyle ispatsız kalmalıdır ki bu yönde karar verilebilsin. Bu bağlamda, herkesçe bilindiği üzere uygulamada hâkimin salt işlerin yoğunluğundan dolayı aldığı bilirkişi raporunun davanın ispatı ile doğrudan ilgili bulunmaması halinde, bilirkişi ücretinin yatırılmadığından söz edilip, kanıtlanamadığı gerekçesi ile davanın reddi doğru olmaz.
Dosya içeriğine göre; mahkemece 10.06.2015 tarihli duruşmada, ... Nöbetçi İş Mahkemesine talimat yazılarak, dosyanın bilirkişi Canan Yalın, Yakup Yalın veya re'sen seçilecek bilirkişiye tevdii ile tüm dosya kapsamı dikkate alınarak davacının işçilik alacaklarının hesaplanması hususunda rapor düzenlenmesinin istenilmesine, bilirkişi için 300,00 TL ücret takdirine, posta masrafları olarak 70,00 TL olmak üzere toplam olan 370,00 delil avansından dosyada bulunan avans mahsup edildikten sonra kalan 60,00 TL delil avansının davacı tarafından iki haftalık kesin süre içerisinde mahkeme veznesine yatırılmasına, yatırılmadığı takdirde HMK'nun 324. Maddesi gereğince bilirkişi incelemesi deliline dayanmaktan vazgeçmiş sayılacağının ve mevcut delil durumuna göre dosyanın değerlendirileceği hususunun ihtarına, karar verilmiştir.
Davacı tarafından eksik kalan delil avansı yatırılmamış, mahkemece 20.10.2015 tarihli duruşmada; verilen kesin süre içerisinde eksik delil avansının karşılanmadığı, davalı vekilince de bu hususta yeniden davacı tarafa süre verilmesine muvafakat edilmediği anlaşıldığından HMK'nun 324/2 maddesi gereğince kanıtlanamayan davanın reddine karar verilmiştir.
Somut olayda, delil ikamesi avansının verilen kesin süre içinde yatırılmaması davanın, dava şartı yokluğu nedeni ile reddine sebep teşkil etmez. Taraf belirtilen sürede delil avansı giderini yatırmazsa dayandığı o delilden vazgeçmiş sayılır. Ancak bunun için de tarafa delil avansını yatırmamanın sonuçlarının hatırlatılmış olması gerekir. Kaldı ki, hakimlik mesleğinin gerektirdiği genel ve hukuki bilgi ile çözümlenmesi mümkün olan konularda bilirkişi dinlenemez. Dava konusu tazminat ve alacakların bir kısmının hesaplanması da teknik ve uzmanlığı gerektirmemektedir. Hal böyle olunca Mahkemece işin esası hakkında araştırma ve inceleme yapılarak sonuca gidilmesi gerekirken yazılı şekilde, davanın reddine karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine 18.06.2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.