22. Hukuk Dairesi 2017/16421 E. , 2018/7233 K.

[İctihat]

22. Hukuk Dairesi 2017/16421 E. , 2018/7233 K.

'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ :İş Mahkemesi

DAVA TÜRÜ : ALACAK

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, süresi içinde davacı ve davalı ESKİ Genel Müdürlüğü vekillerince temyiz edilmesi ve davacı vekili tarafından duruşma talep edilmesi üzerine dosya incelenerek işin duruşmaya tabi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 22/11/2016 Salı günü tayin edilerek taraflara çağrı kağıdı gönderilmişti. Duruşma günü davacı adına vekili Avukat ... ile davalı ESKİ Genel Müdürlüğü adına vekili Avukat ... geldiler. Davalı ...İnşaat Yapı Elemanları Mühendislik Hiz. San. ve Tic. Ltd. Şti. adına kimse gelmedi. Duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatların sözlü açıklamaları dinlendikten sonra duruşmaya son verilerek Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor sunuldu, dosya incelendi ve harç eksikliğinin giderilmesi için mahkemesine geri çevrildi. Eksiklik giderildikten sonra dosya yeniden Dairemize gelmekle, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

1-Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davalı ESKİ Genel Müdürlüğü’nün tüm, davacının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-2560 sayılı İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun’un 21.maddesinin “a)” fıkrasında, “İSKİ'nin görevleri için kullandığı taşınmaz malları, tesisleri, işlemleri ve faaliyetleri her türlü vergi, resim ve harçtan muaftır.” hükmü düzenlenmiştir. Aynı kanunun, ek 5. maddesinde ise, bu kanunun diğer büyükşehir belediyelerinde de uygulanacağı belirtilmiştir.
Vergi ve harçlar yalnızca kanun ile konulur. Yine bir kişi ya da kurumun harçtan muaf olup olmayacağı, kişi ya da kurumlarca yapılan bir işlemin harçtan müstesna olup olmayacağı yalnız kanun ile düzenlenir. Harçlardan muafiyeti ya da istisnaları düzenleyen kanun, genel nitelikteki 492 sayılı Harçlar Kanunu olabileceği gibi başkaca herhangi bir kanun da olabilir. Örneğin, bazı kamu kurumlarının kuruluş ve görevlerini düzenleyen özel kanunlarda, o kurumun yargılama harçlarından muaf olduğu, yine kurumun bazı işlemlerinin yargılama harçlarından müstesna olduğu yönünde düzenlemelere yer verildiği görülmektedir. Yukarıda da belirtildiği üzere, bir kişi ya da kurumun harçtan muaf olup olmayacağı, kişi ya da kurumlarca yapılan bir işlemin harçtan müstesna olup olmayacağı yalnız kanun ile tespit edilebilir. Bir kişi ya da kurumun yargılama harçlarından muaf olabilmesi için muafiyeti düzenleyen kanunda o kurumun 'yargılama harçlarından muaf olduğu' açık ve net bir şekilde hüküm altına alınmalıdır. Vergi ve harçların kanuniliği ilkesi bunu gerektirir. Herhangi bir kanunda bir kurum ya da kişi yargılama harçları dışında çeşitli vergilerden ve harçlardan muaf tutulmuş olabilir, bu o kişi ya da kurumun yargılama harçlarından da muaf tutulduğu anlamına gelmez.
2560 sayılı Kanun’un 21. maddesinin 'a)' fıkrasında, İSKİ'nin görevleri için kullandığı taşınmaz malları, tesisleri, işlemleri ve faaliyetlerinin her türlü vergi resim ve harçtan muaf olacağı belirtilmiş, ancak kurumun yargılama harçlarından muaf olduğu yönünde bir düzenlemeye kanunda ve ilgili maddede yer verilmemiştir.
Bakanlıklar tarafından çıkarılan düzenleyici işlemlerle (yönetmelik, yönerge, genelge ve benzeri) bir kişi ya da kurumun vergi ve harçlardan muaf tutulması mümkün değildir. Yine yargılama yetkisi bulunmayan Adli Yargı Adalet Komisyonu Başkanlıklarının bir kişi ya da kurumun yargılama harçlarından muaf olduğu yönündeki görüşleri o kişi ya da kurumun yargılama harçlarından muaf olduğunu göstermeyeceği gibi mahkemeleri de bağlamaz.
Bu sebeple, İSKİ, ASKİ gibi büyükşehir belediyelerinin bünyelerinde bulunan, tüzel kişiliği haiz, su ve kanalizasyon işlerini yürüten idareler (kurumlar) yargılama harçlarından muaf değildir.
Yukarıda yapılan açıklamalar ışığında varılan neticede, davalı ESKİ Genel Müdürlüğü yargılama harçlarından muaf olmamasına rağmen, mahkemece anılan davalının yargılama harçlarından muaf olduğunun kabul edilerek hüküm tesis edilmesi hatalı olmuştur. Bu husus bozma sebebi ise de, hatanın giderilmesi yeniden yargılamayı gerektirmediğinden, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun geçici 3. maddesi uyarınca halen yürürlükte olan mülga 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun 438/7. maddesi uyarınca hükmün aşağıdaki şekilde düzeltilerek onanması uygun bulunmuştur.
SONUÇ: Yukarıda yazılı sebepten;
1-Temyiz olunan kararın hüküm sonucunun “2” numaralı bendinin silinerek yerine “2-Alınması gereken 5.005,08 TL harçtan dava ve ıslah ile peşin alınan 1.395,64 TL harcın mahsubu ile bakiye 3.609,44 TL harcın, 399,57 TL’sinin davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak, kalan 3.209,87 TL’sinin ise sadece davalı ...İnşaat Yapı Elemanları Mühendislik Hiz. San. ve Tic. Ltd. Şti.’den alınarak hazineye irat kaydına,” şeklindeki bendin yazılmasına,
2-Temyiz olunan kararın hüküm sonucunun “4” numaralı bendinin silinerek yerine;
“4-a)Davacı tarafça yapılan, bilirkişi ücreti, tebligat ve posta giderinden oluşan toplam yargılama giderinin davanın kabul ve red oranı dikkate alınarak, 33,17 TL’sinin davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak, 297,24 TL’sinin ise sadece davalı ...İnşaat Yapı Elemanları Mühendislik Hiz. San. ve Tic. Ltd. Şti.’den alınarak davacıya verilmesine” ile “4-b)Davacı tarafından ödenen 1.420,84 TL harcın, 157,29 TL’sinin davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak, kalan 1.263,55 TL’sinin ise sadece davalı ...İnşaat Yapı Elemanları Mühendislik Hiz. San. ve Tic. Ltd. Şti.’den alınarak davacıya verilmesine” şeklindeki bendin yazılmasına ve hükmün bu şekilde DÜZELTİLEREK ONANMASINA, davacı yararına takdir edilen 1.630,00 TL duruşma vekalet ücretinin müşterek ve müteselsilen davalılara yükletilmesine, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgililere iadesine, 20/03/2018 tarihinde oybirliği ile karar verildi.