22. Hukuk Dairesi 2017/25700 E. , 2019/21498 K.

[İctihat]

22. Hukuk Dairesi 2017/25700 E. , 2019/21498 K.

'İçtihat Metni'
MAHKEMESİ:İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ: ALACAK

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı ... Turizm İnş. ve Taah. Tic. Ltd. Şti. vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, davacının davalı işverenlere ait şantiyede 20/03/2008- 30/09/2010 tarihleri arasında kesintisiz çalıştığını, işyerinde vardiyalı olarak bir ay gündüz saat 07:00'den akşam 18:00'a kadar, sonraki ay akşam 19:00'dan ertesi sabah 06:00'ya kadar çalıştığını, mesai saatleri değiştirilene kadar her gün net 10 saat çalışarak 2,5 saat fazla çalışma yaptığını, Cumartesi ve Pazar günleri ile genel tatillerde aynı şekilde çalışmaya devam ettiğini, bu çalışmaların karşılığı ücretlerin ödenmediğini ileri sürerek fazla çalışma ücreti, hafta tatili ücreti, ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının davalılardan müştereken müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı ... vekili talep edilen alacakların zamanaşımına uğradığını, davanın belirsiz alacak davası olarak açılamayacağını, davacının ödenmeyen ücret alacağı bulunmadığını savunarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan deliller ve bilirkişi raporu doğrultusunda davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz Başvurusu:
Kararı, davalı ... vekili temyiz etmiştir.
Gerekçe:
Davacı işçinin fazla çalışma, hafta tatili ve ulusal bayram ve genel tatil çalışma ücretlerine hak kazanıp kazanmadığı hususu taraflar arasında uyuşmazlık konusudur.Fazla çalışma yaptığını iddia eden işçi bu iddiasını ispatla yükümlüdür. İşçinin imzasını taşıyan bordro sahteliği ispat edilinceye kadar kesin delil niteliğindedir. Bir başka anlatımla bordronun sahteliği ileri sürülüp ispatlanmadıkça, imzalı bordroda görünen fazla çalışma alacağının ödendiği varsayılır.Fazla çalışmanın ispatı konusunda iş yeri kayıtları, özellikle işyerine giriş çıkışı gösteren belgeler, iş yeri iç yazışmaları, delil niteliğindedir. Ancak, fazla çalışmanın bu tür yazılı belgelerle ispatlanamaması durumunda tarafların dinletmiş oldukları şahit beyanları ile sonuca gidilmesi gerekir. Bunun dışında herkesçe bilinen genel bazı vakıalar da bu noktada gözönüne alınabilir. İşçinin fiilen yaptığı işin niteliği ve yoğunluğuna göre de fazla çalışma olup olmadığı araştırılmalıdır.
İşyerinde çalışma düzenini bilmeyen ve bilmesi mümkün olmayan tanıkların anlatımlarına değer verilemez.İmzalı ücret bordrolarında fazla çalışma ücreti ödendiği anlaşılıyorsa, işçi tarafından gerçekte daha fazla çalışma yaptığının ileri sürülmesi mümkün değildir. Ancak, işçinin fazla çalışma alacağının daha fazla olduğu yönündeki ihtirazi kaydının bulunması halinde, bordroda görünenden daha fazla çalışmanın ispatı her türlü delille söz konusu olabilir. Buna karşın, bordroların imzalı ve ihtirazi kayıtsız olması durumunda dahi, işçinin geçerli bir yazılı belge ile bordroda yazılı olandan daha fazla çalışmayı yazılı delille ispatlaması gerekir. Bordrolarda tahakkuk bulunmasına rağmen bordroların imzasız olması halinde ise, varsa ilgili dönem banka ve tüm ödeme kayıtları celp edilmeli ve ödendiği tespit edilen miktarlar yapılan hesaplamadan mahsup edilmelidir.Öte yandan, yukarıda fazla çalışmanın ispatı konusunda anlatılan ilkeler, hafta tatili ve ulusal bayram ve genel tatil günlerinde yapılan çalışmalar açısından da geçerlidir.
Somut uyuşmazlıkta mahkemece kök ve ek bilirkişi raporuna itibar edilerek raporda hesaplanan alacaklar hüküm altına alınmıştır. Hükme esas alınan ek bilirkişi raporunda, davalı tarafça sonradan dosyaya sunulan imzasız ücret bordroları bulunmakta ise de, bu bordrolardaki miktarlar ile hizmet döküm cetvelindeki rakamlar karşılaştırıldığında, kayıtların birbirleri ile uyumlu olmadıklarının anlaşıldığı, bu sebeple bu bordroların sonradan düzenlenmiş olabileceği kanaatine varıldığı belirtilerek bordrolar hiç dikkate alınmadan hesaplama yapılmıştır. Ancak imzasız bordrolar ile hizmet döküm cetvelindeki prime esas kazanç miktarının karşılaştırılması hatalı olup, mahkemece yukarıda açıklanan ilke ve esaslara uygun olmayan bilirkişi raporu doğrultusunda hüküm kurulması yerinde değildir. Öncelikle banka kayıtları ile imzasız bordrolar karşılaştırılmalı, kayıtların birbiri ile uyumlu olduğunun anlaşılması halinde, imzasız bordrolarda tahakkuk eden miktarın mahsubu suretiyle sonuca gidilmelidir.Ayrıca davacı dava dilekçesinde. vardiyalı olarak bir ay gündüz saat 07:00'den akşam 18:00'a kadar, sonraki ay akşam 19:00'dan ertesi sabah 06:00'ya kadar çalıştığını, her gün net 10 saat çalışarak 2,5 saat fazla çalışma yaptığını bildirmesine rağmen, hükme esas alınan raporda talep aşılarak davacının 07.00-19.00 veya 19.00-07.00 saatleri arasında çalışarak haftada 18 saat fazla çalışma yaptığının kabulü isabetsizdir.
Hafta tatili ücreti yönünden ise, mahkemece davacının her hafta tatilinde çalıştığı kabul edilerek hüküm kurulmuştur. Taraflar arasında davacının aylık olarak değişen vardiya düzeninde çalıştığı uyuşmazlık konusu değildir. Bu halde, davacının vardiya değişim dönemlerinde vardiya sisteminin niteliği gereği kesintisiz 24 saat dinleneceği dikkate alınmalıdır. Mahkemece bu yön gözetilmeksizin denetime elverişli olmayan kök ve ek bilirkişi raporu doğrultusunda karar verilmesi hatalıdır.Temyiz edilen kararın açıklanan sebeplerle bozulması gerekmiştir.
Sonuç: Temyiz olunan hükmün yukarıda açıklanan sebeplerden BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 26.11.2019 tarihinde oybirliği ile karar verildi.