22. Hukuk Dairesi 2019/7802 E. , 2019/20955 K.

[İctihat]

22. Hukuk Dairesi 2019/7802 E. , 2019/20955 K.

'İçtihat Metni'
MAHKEMESİ:Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
DAVA TÜRÜ: İŞE İADE

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalılardan ... Genel Müdürlüğü vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili dava dilekçesinde, müvekkilinin davalılardan ... işçisi olarak üretim işinde çalıştığını, petrol üretimi işinin davalı ...’nun asıl işi olduğunu ve her ne kadar davacının alt işveren şirket işçisi gibi gösterilmiş ise de gerçekte başlangıçtan beri asıl işveren olan ...'nun işçisi olduğunu, emir ve talimatları ... personelinin verdiğini ve işçilerin sürekli ve kesintisiz olarak ... bünyesinde çalıştığını, davacının iş yerinde örgütlü olan Petrol İş Sendikasına üye olduğunu, sendika üyeliği için toplantılar düzenlemesi üzerine işveren tarafından iş akdinin haksız olarak feshedildiğini, asıl fesih nedeninin davacının sendikal faaliyette bulunması olduğunu ileri sürerek feshin geçersizliğinin tespiti ile davalı ... nezdindeki işine iadesine, sendikalı olması sebebiyle yapılan fesih nedeniyle 1 yıllık maaşı tutarında tazminata ve başvurmasına rağmen işe başlatılmaması halinde çalıştırılmadığı dönem için 4 aylık maaşı tutarında alacağın davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalılar Cevaplarının Özeti:
Davalı ... Anonim Ortaklığı Genel Müdürlüğü vekili cevap dilekçesinde, davacıların tüm özlük haklarının, ücretlerinin ve işe alınıp işten çıkarılmalarının işverenleri olan yüklenici şirkete ait olduğunu, müvekkili kurumun uyuşmazlık konusu işçilik alacaklarından dolayı bir sorumluluğunun bulunmadığını, davacıyı asıl işveren olan müteahhit işten çıkardığı için müvekkilinin sendikal tazminat bakımından sorumlu tutulmanın mümkün olmadığını, iş bu davanın hak düşürücü süre geçtikten sonra açıldığını, davanın haksız ve yasal dayanaktan yoksun olduğunu beyanla davanın reddi gerektiğini savunmuştur.Dahili davalı .... Şti. davaya cevap vermemiş, yargılama aşamasında şirket temsilcisi beyanında, sahada işçilerin petrol dolumu, su tahliyesi ve güvenlik işlerinde çalıştıklarını, davacının iş aktine son verilmesinin davalı ... tarafından istenildiğini, bu nedenle işten çıkarmak zorunda kaldıklarını, işçilerin emir ve talimatlarının ... tarafından görevlendirilen ustalar tarafından verildiğini beyanla davanın reddini talep etmiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, yapılan feshin geçerli nedene dayanmadığı ve sendikal nedenle fesih yapıldığı, davalılar arasındaki ilişkinin muvazaalı olduğu gerekçesiyle davanın ve sendikal sebeple fesih yapıldığından sendilak tazminat talebinin kabulüne dair verieln 26.06.2015 tarihli ilk karar, davalı ... vekili tarafından temyiz başvurusunda bulunulması üzerine Yargıtay 7.Hukuk Dairesinin 21.03.2016 tarihli 2015/41128 esas 2016/6703 karar sayılı kararı ile, davalılar arasındaki ilişkinin muvazaaya dayalı olup olmadığı ve feshin sendikal nedene dayanıp dayanmadığı hususlarında gerekli araştırmaların yapılarak sonucunda göre değerlendirme yapılması gerektiği gerekçesi ile bozulmuştur. Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama neticesinde, mahallinde keşif yapılarak bilirkişi heyetinden rapor alınmış, dosya kapsamı ve bilirkişi heyet raporuna göre davalılar arasındaki muvaalı ilşkininin varlığı kabul edilerek, feshin senkila nedenlerle yapıldığının dosya kapsamına göre sübut bulmadığından sendikal tazminat talebinin reddine dair karar verilerek neticede, işverence yapılan feshin geçersizliğine ve davacının davalılardan ... bünyesindeki iş yerindeki işe iadesine, yasal süreli işe başvurmasına rağmen işverenin süresi içerisinde işe başlatmaması halinde ödenmesi gereken tazminat miktarının fesih nedeni ve kıdemi dikkate alınarak takdiren 6 aylık brüt ücreti tutarında tazminat belirlenmesine, davacının işe iadesi için işverene süresi içerisinde başvurması halinde hak kazanılacak olan ve kararın kesinleşmesine kadar doğmuş bulunan 6 aylık ücret ve diğer haklarının davacıya ödenmesi gerektiğinin belirlenmesine, davacının işe başlaması halinde varsa ödenen ihbar ve kıdem tazminatının bu alacaktan mahsubuna dair hüküm kurulmuştur.
Temyiz Başvurusu:
Karar, davalı ...Anonim Ortaklığı vekilince temyiz edilmiştir.
Gerekçe:
Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 26. maddesinde düzenlenen “Hâkim, tarafların talep sonuçlarıyla bağlıdır; ondan fazlasına veya başka bir şeye karar veremez. Duruma göre, talep sonucundan daha azına karar verebilir.” hükmü uyarınca taleple bağlılık kuralına aykırı olarak talepten fazlasına karar verilmesi usule aykırıdır.Mahkemece, dosya kapsamına göre davalı şirketler arasındaki işçi temine yönelik hukuki ilişkinin muvazaalı olduğundan davacının başlangıçtan itibaren ... işçisi olduğuna, yapılan feshin geçersizliğine ve davacının asıl işveren nezdinde işe iadesi yönünde karar verilmiş olması isabetli ise de 4857 sayılı İş Kanunu 21/1. maddesine aykırı olacak şekilde altı aylık ücret tutarı olarak belirlenmesi hatalıdır.Belirtilen sebeplerle, 4857 sayılı Kanun'un 20. maddesinin 3. fıkrası uyarınca, ... 1.Asliye Hukuk Mahkemesi’nin (İş Mahkemesi sıfatıyla) 09.10.2018 tarih ve 2016/573 esas, 2018/1038 karar sayılı hükmünün bozulmak suretiyle ortadan kaldırılması ve aşağıdaki gibi karar verilmesi gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan gerekçe ile:
1-... 1.Asliye Hukuk Mahkemesi’nin (İş Mahkemesi sıfatıyla) 09.10.2018 tarih ve 2016/573 esas, 2018/1038 karar sayılı kararının BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA,
2-Davanın KABULÜNE;
3-İşverence yapılan feshin geçersizliğine ve davacının davalılardan ... bünyesindeki iş yerindeki İŞE İADESİNE,
3-Davacının yasal süreli işe başvurmasına rağmen işverenin süresi içerisinde işe başlatmaması halinde ödenmesi gereken tazminat miktarının fesih nedeni ve kıdemi dikkate alınarak takdiren 6 aylık brüt ücreti tutarında tazminat belirlenmesine,
4-Davacının işe iadesi için işverene süresi içerisinde başvurması halinde hak kazanılacak olan ve kararın kesinleşmesine kadar doğmuş bulunan 4 aylık ücret ve diğer haklarının davacıya ödenmesi gerektiğinin belirlenmesine, davacının işe başlaması halinde varsa ödenen ihbar ve kıdem tazminatının bu alacaktan mahsubuna,
5-Davacının işe iade talebinin 4857 sayılı kanunun 21. maddesinin 12/10/2017 tarihindeki değişikliğin 01/01/2018 tarihinden itibaren açılan işe iade davaları için geçerli olduğu anlaşıldığından BU KONUDA KARAR VERİLMESİNE YER OLMADIĞINA,
6- Karar tarihi itibariyle alınması gerekli 44,40 TL harçtan evvelce alınan 25,20 TL peşin harcın mahsubu ile bakiye 19,20 TL harcın 6183 Sayılı Kanun'un 106. maddesi ile Hukuk Muhakemeleri Kanunu Yönetmeliği'nin 46. Maddesi gereğince HAZİNE ÜZERİNDE BIRAKILMASINA,
7-Davacı tarafından yatırılan 1.432,32 TL yargılama giderinin DAVALILARDAN MÜŞTEREKEN VE MÜTESELSİLEN TAHSİLİ İLE DAVACIYA VERİLMESİNE,
8- Hüküm tarihi itibariyle yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi hükümleri gereğince hesap ve takdir edilen 2.725,00 TL ücreti vekaletin tahsilde tekerrür olmamak kaydıyla davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya VERİLMESİNE,
9-Yatırılan gider avanslarından varsa kullanılmayan bakiyelerinin ilgili tarafa iadesine, peşin alınan temyiz karar harcının istek halinde ilgiliye iadesine, kesin olarak 12/11/2019 tarihinde oybirliği ile karar verildi.