22. Hukuk Dairesi 2017/23282 E. , 2019/14823 K.

[İctihat]

22. Hukuk Dairesi 2017/23282 E. , 2019/14823 K.

'İçtihat Metni'


MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi


Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı ... Bakanlığı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İstemininin Özeti:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle, davacının davalı Bakanlığa ait iş yerinde 10.03.2003-31.12.2014 tarihleri arasında çalıştığını, ... Yatılı Bölge Okulu bünyesinde hizmetli olarak görev yaptığını, 31.12.2014 tarihinde ihale alımını alt işveren şirketin kazanamaması üzerine davacının çalışmasına son verildiğini, davacının eğitim yılı içerisinde aralıksız olarak işine devam ettiğini, temizlik işçisi olmakla beraber Yatılı Bölge Okulundan elinden gelen her işi de yaptığını, yasal hak ve alacaklarının ödenmediğini beyanla kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, izin ücreti alacağı ile fazla mesai alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalılar Cevabının Özeti :
Davalı ... İnş. Tem. Med. Nak. Gıda San. Tic. Ltd. Şti. cevabında, davacının ...Yatılı İlköğretim Bölge Okulunda hizmet alımı işinde 2011 yılı içerisinde 264 gün çalıştığını, 2012 yılında çalışmadığını, 2013 yılında 262 gün, 2014 yılında 300 gün çalıştığını, resmi tatillerde okulun kapalı olduğu dönemlerde çalışmadığını, kıdem tazminatı alacağından ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının sorumlu olduğunu beyanla davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
Davalı ... Med. Tem. İnş.Nak. Gıda Güv.Taah. San. Tic. Ltd. Şti. cevabında, davacının ...Yatılı İlköğretim Bölge Okulunda hizmet alımı işinde 2008 yılı içerisinde 226 gün çalıştığını, 2009 yılında 261 gün, 2010 yılında ise 244 gün çalıştığını, 2011 yılında şirketlerinde çalışmadığını 2012 yılında ise 241 gün çalıştığını, resmi tatillerde okulun kapalı olduğu dönemlerde çalışmadığını, kıdem tazminatı alacağından ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının sorumlu olduğunu beyanla davanın reddini talep etmiştir.
Davalı ... Bakanlığı vekili yargılama aşamasındaki beyanında davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
Mahkeme Kararının Özeti :
Mahkemece yapılan yargılaam sonucunda, davacının alt işveren şirketler yönünden davadan feragat ettiği gerekçesi ile savalılardan Mill Eğitim Bakanlığı hakkındaki davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz:
Karar yasal süresi içerisinde davalı ... Bakanlığı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Gerekçe :
1-Çekişmeli yargıda kural olarak, “tasarruf ilkesi” geçerlidir ve taraflar dava konusu üzerinde serbestçe tasarrufta bulunabilirler. Bu suretle davaya son verilebilmesinin bir yöntemi davadan feragattir ve anılan kurum 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 307 ila 312'nci maddelerinde (mülga 1086 sayılı Hukuk Usûlü Muhakemeleri Kanunu'nun 91 ila 94'üncü maddelerinde) düzenlenmiştir. Hükmün kesinleşmesinden önceki herhangi bir aşamada davadan feragat edilebilir. Temyiz edilen ve fakat henüz temyiz dairesince görüşülmeyen bir karar, usûl hukuku çerçevesinde kesinleşmiş olmadığından, bu aşamada davadan feragat mümkündür.
Somut uyuşmazlıkta, davacı vekili yargılama aşamasında verdiği, 29.09.2015 havale tarihli dilekçesi ile, ... Tem.Hiz. İnş.Taah. Malz. San. Tic. Ltd.Şti., ... Mad. Ürt. Paz. Ltd. Şti, ... Med. Tem. İnş. Nakl. Gıda San. Tic. Ltd. Şti, ... İnş. Tem. Med. Nak. Gıda San. Tic. Ltd. Şti. ile ... Tic. Ltd. Şti., hakkındaki davalardan feragat ettiğini belirtmiştir. Ancak davacı vekilinin haktan mı, yoksa davayı takipten mi vazgeçtiği dolayısıyla feragat beyanının haktan feragat mı yoksa bu davalılar hakkındaki davayı takipten mi olduğu, fergat dilekçesi içeriğinden anlaşılamamaktadır. Bu hususun öncelikle açıklığa kavuşturulması gerektiğinden davacı vekilinin bu konuda ayrıntılı beyanının alınması ve sonucuna göre karar verilemesi gerekmektedir. Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular göz ardı edilerek eksik inceleme ile karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmektedir.
2-Davacı 2003-2014 yılları ararında davalı Bakanlık nezdinde çalıştığını beyan etmiş, Mahkemece yaptırılan bilirkişi incelemesinde hizmet süresi, 8 yıl, 3 ay, 2 olarak belirlenmiştir. Ne var ki, hükme dayanak yapılan bilirkişi raporunda, dava dışı “...İl Emniyet Müdürlüğü”’nden ihale yolu ile iş alan firmalardan sözedilmiş olmakla anılan rapor bu yönü ile denetime uygun değildir. Bu nedenlerle, uyuşmazlık konusu dönemi kapsayan tüm hizmet alımı sözleşmelerinin getirtilerek, davacının davalı kurum bünyesindeki hizmet süresinin, çalışmanın kesintili olup olmadığının her türlü şüpheden uzak ve tereddüte mahal vermeyecek şeklide ispatlanması gerekmektedir.
3-Taraflar arasında davacının kullandırılmayan izin sürelerine ait alacağının bulunup bulunmadığı noktasında da uyuşmazlık bulunmaktadır
4857 sayılı Kanun'un 59. maddesinde, iş sözleşmesinin herhangi bir nedenle sona ermesi halinde, işçiye kullandırılmayan yıllık izin sürelerine ait ücretlerin son ücret üzerinden ödeneceği hükme bağlanmıştır. Yıllık izin hakkının ücrete dönüşmesi için iş sözleşmesinin feshi şarttır. Bu noktada, sözleşmenin sona erme şeklinin ve haklı nedene dayanıp dayanmadığının önemi bulunmamaktadır.
Yıllık izinlerin kullandırıldığı noktasında ispat yükü işverene aittir. İşveren yıllık izinlerin kullandırıldığını imzalı izin defteri veya eşdeğer bir belge ile kanıtlamalıdır.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 31. maddesinde, hakimin davayı aydınlatma ödevi düzenlenmiş olup madde uyarınca, hakim uyuşmazlığın aydınlatılmasının zorunlu kıldığı durumlarda, maddi veya hukuki açıdan belirsiz yahut çelişkili gördüğü hususlar hakkında, taraflara açıklama yaptırabileceği, soru sorabileceği ve delil gösterilmesini isteyebileceği düzenlenmiştir.
Somut uyuşmazlıkta, davacının çalışma süresi boyunca hiç yıllık ücretli izin kullanmadığı kabul edilerek hesaplama yapılmıştır. Davacının çalışma süresi göz önüne alındığında, bu süre boyunca hiç izin kullanmamış olması hayatın olağan akışına uygun bulunmadığından, hakimin davayı aydınlatma ödevi çerçevesinde; Mahkemece, davacı asilin çalışma süresi boyunca kaç gün yıllık izin kullandığı konusunda beyanı alınmalı bundan sonra sonucuna ve tüm dosya kapsamına göre bir karar verilmelidir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebeplerle BOZULMASINA, bozma nedenine göre davalının diğer itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına, 02.07.2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.