22. Hukuk Dairesi 2016/14752 E. , 2019/12900 K.

[İctihat]

22. Hukuk Dairesi 2016/14752 E. , 2019/12900 K.

'İçtihat Metni'
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : İTİRAZIN İPTALİ

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkilinin 17.09.1998 - 31.05.2005 tarihleri arasında davalıya ait işyerinde çalıştığını, iş akdinin haksız nedenlerle feshedilmesine rağmen kıdem ve ihbar tazminatlarının ödenmediğini, alacakların dava dışı alt işveren şirketten tahsili amacıyla ... 11. İş Mahkemesi’nde dava açıldığını, yargılama sonucunda kıdem ve ihbar tazminatına hükmedildiğini, alacakların tahsil edilememesi üzerine bu kez davalı aleyhine 14. İcra Müdürlüğü’nde 2014/18959 esas sayılı dosya ile takip başlatıldığını, davalı tarafından takibe itiraz edildiğini öne sürerek itirazın iptali ile takibin devamına karar verilmesini, yapılan itirazın haksız ve kötü niyetli olduğundan İİK uyarınca %20'den aşağı olmayacak şekilde icra inkar tazminatına hükmedilmesini talep etmiştir.
Davalı İsteminin Özeti:
Davalı vekili, davanın reddine karar verilmesini istemiştir
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan delillere göre ve bilirkişi raporu doğrultusunda yazılı gerekçe ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz:
Karar davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere göre davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Taraflar arasında işçilik alacaklarında uygulanması gereken faiz ve miktarının belirlenmesi konusunda taraflar arasında uyuşmazlık bulunmaktadır.
4857 sayılı İş Kanunu'nun çeşitli hükümlerinde faiz konusunda düzenlemeler yer verilmiştir. Anılan Kanun'un 34. maddesinde, gününde ödemeyen ücretler için mevduata uygulanan en yüksek faizin uygulanacağı hükmü bulunmaktadır. Maddede sözü edilen ücret geniş anlamda ücret olup, çalışma karşılığı ücretler, ikramiye, prim, jestiyon ve benzeri ödemelerin yanı sıra, çalışma, hafta tatili ile bayram ve genel tatil ücretleri de bu kapsama dahildir.
Ücret alacağının mülga 1475 sayılı Kanun döneminde doğmuş olması durumunda, 10/06/2003 tarihine kadar yasal faiz, bu tarih sonrası ücretler bakımından ise bankalarca mevduata uygulanan en yüksek faize karar verilmelidir. İşçinin faiz konusundaki talebini “yasal faiz” olarak adlandırmış olması 4857 sayılı Kanun'un 34. maddesinin uygulanmasına engel olmayıp, işçinin bu talebinin bahsi geçen özel faize yönelik olduğunun değerlendirilmesi gerekir.
Ücret alacağı bakımından faize hak kazanmak için kural olarak işveren temerrüde düşürülmelidir. Ancak, bireysel ya da toplu iş sözleşmesinde açıkça bir ödeme günü kararlaştırılmış ise, belirlenen ödeme tarihi sonrasında faiz işlemeye başlar.
Bankaların uyguladıkları faiz oranları bir ya da birkaç aylık veya bir yıllık vadelerle belirlenmektedir. Bunlardan en uzun vade bir yıl olup, en yüksek faiz oranı da bir yıllık mevduata uygulanmaktadır. Bu durumda kıdem tazminatı için uygulanması gereken faiz, ödeme gününün kararlaştırıldığı ya da temerrüdün gerçekleştiği zamanda bankalarca bir yıllık mevduata uygulanan en yüksek faiz oranı olmalıdır. Aynı miktar için ikinci yılın başlangıcındaki en yüksek banka mevduat faizinin belirlenerek uygulanması, gecikme daha da uzunsa takip eden yıllar için de aynı yönteme başvurulması gerekir. Yıl içinde artan ve eksilen faiz oranları dikkate alınmaz. Yıllar itibarıyla faiz oranları değişebileceğinden kararda faiz oranının gösterilmemesi gerekir.
Ücret alacağı için özel banka-kamu bankası ayrımı yapılmaksızın mevduata uygulanan en yüksek faiz oranının belirlenmesi gerekir. Yasada, “uygulanan en yüksek faiz” sözcüklerine yer verildiğinden, söz konusu faiz oranının uygulanıp uygulanmadığı mahkemece kendiliğinden denetlenmelidir. Bankaların belli dönemlerde T.C. Merkez Bankası'na uygulayabileceklerini bildirdikleri faiz oranı fiilen uygulanmış olmadıkça ücret yönünden dikkate alınmamalıdır.
İşverenin dava tarihinden önce temerrüde düşürülmesi durumunda, istekle bağlı olarak temerrüt tarihinden itibaren faiz yürütülmelidir. Bunun dışında dava veya ıslah tarihlerinden itibaren talep edilen miktarlarla sınırlı olarak faize karar verilmelidir.
Somut olayda, hükme esas alınan ek bilirkişi raporunda, davacı veklince sunulan Türkiye Barolar Birliği’nce TC Merkez Bankasından resmi yazışmalarla alınan mevduata uygulanan azami fiili faiz oranları ve icra takibi hazırlama programı ICRATEK’e uygulanan ve talep edilen alacaklara uygulanan azami faiz oranları esas alınarak faizin hesaplandığı belirtilmiştir. Ne var ki; fiilen uygulanan en yüksek faiz oranlarının bankalardan sorulması gerekmektedir. Açıklanan nedenle, Mahkemece fiilen uygulanan en yüksek faiz oranları ilgili bankalardan sorularak saptanmalı, gerekli görülürse bilirkişiden ek rapor alınmalı ve usuli kazanılmış haklar da gözetilerek sonuca göre karar verilmelidir. Bu husus gözetilmeden karar verilmiş olması hatalı olup bozma nedenidir.
SONUÇ:Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 13.06.2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.