22. Hukuk Dairesi 2017/21046 E. , 2019/6838 K.

[İctihat]

22. Hukuk Dairesi 2017/21046 E. , 2019/6838 K.

'İçtihat Metni'
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : TESPİT

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi taraf vekillerince istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkilinin davalı şirket aleyhine işe iade davası ikame ettiğini, davada davacının 04/01/2002-31/12/2007 tarihleri arasında davalının işçisi olduğuna ve davacının davalı şirkete iadesine karar verildiğini, kararın Yargıtayca onanarak kesinleştiğini, davacının davalı işyerindeki temizlik işlerinde 04/01/2002-31/12/2007 tarihleri arasında fiilen çalıştığını, davacının kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, yıllık izin ücreti, 4 ay boşta geçen süre ücreti ve 5 ay işe başlatmama tazminatı miktarlarının belirlenmesi ve her bir alacak kaleminin ödenmesi gereken tarihlerin ve faiz başlangıcının 6100 Sayılı Yasanın 107.maddesinin 3.fıkrası uyarınca tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, davacının iş sözleşmesinin davalı şirket ile değil, dava dışı ... Makine Ltd. Şti ile kurulduğunu, tespiti istenen alacak kalemlerinin davacıya ödendiğini, eksik ödemenin olmadığını beyanla davanın reddini savunmuştur.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz:
Kararı, taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
Gerekçe:
Tespit davası açılmasında hukuki yarar olup olmadığı noktasında taraflar arasında uyuşmazlık bulunmaktadır.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 106. maddesine göre, “Tespit davası yoluyla, mahkemeden, bir hakkın veya hukuki ilişkinin varlığının ya da yokluğunun yahut bir belgenin sahte olup olmadığının belirlenmesi talep edilir. Tespit davası açanın, kanunlarda belirtilen istisnai durumlar dışında, bu davayı açmakta hukuken korunmaya değer güncel bir yararı bulunmalıdır. Maddi vakıalar, tek başlarına tespit davasının konusunu oluşturamaz.” Söz konusu düzenleme gereğince, kanunlarda belirtilen istisnai durumlar dışında tespit davası açılması için hukuken korunmaya değer bir menfaatin bulunması gerekmektedir. Tespit davaları eda davalarının öncüsüdür, bu sebeple eda davası açılmasının mümkün olduğu hallerde, tespit davası açılmasında hukuki yararın bulunmadığı kabul edilmektedir. Hukuki yararın bulunması dava şartı olup, yargılamanın her aşamasında taraflarca ileri sürülebileceği gibi, hakim tarafından da re'sen gözetilir. Hukuki yararın bulunmadığının tespiti halinde davanın, dava şartı yokluğu gerekçesiyle usulden reddine karar verilmelidir.
Somut olayda, davacı kıdem ve ihbar tazminatı, yıllık izin ücreti, 4 ay boşta geçen süre ücreti ile 5 ay işe başlatmama tazminatının tespitini talep etmiştir. Davacının talebi bir edayı içermeyip, tespit mahiyetindedir. Usul Hukukuna göre eda davası açılmasının mümkün olduğu durumlarda tespit davası açılamayacağından mahkemece davanın bu sebeple reddine karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde tespit hükmü kurulması hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebeplerden BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının isteği halinde ilgililere iadesine, 28/03/2019 gününde oybirliği ile karar verildi.