22. Hukuk Dairesi 2017/19534 E. , 2019/2244 K.

[İctihat]

22. Hukuk Dairesi 2017/19534 E. , 2019/2244 K.

'İçtihat Metni'
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davacı ve davalılardan ... İnşaat San. Tic. A.Ş vekilleri tarafından istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili; müvekkilinin iş sözleşmesinin işveren tarafından haksız olarak feshedildiğinden bahisle, kıdem ve ihbar tazminatı ile ödenmediğini iddia ettiği bir kısım işçilik alacaklarının hüküm altına alınmasını talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalılar vekili, zamanaşımı def'inde bulunmuş, davalı ... San. Yat. A.Ş. ile ... İnş. San. Tic.A. Ş. arasında asıl işveren alt işveren ilişkisinin bulunmadığını, ... ... San. Yat. A.Ş.'nin ... Barajının sahibi, ... İnş. San. Tic. A.Ş' nin ise ... Barajı yapım işini üstlenen şirket olduğunu, davacının inşaat işini üstlenen ... İnş. San. Tic. A.Ş. de çalıştığını, ... Hid. Yat. A.Ş.'nin işçilik alacaklarından sorumlu olmadığını, bu nedenle ... ... ....Yat. A.Ş. yönünden husumet itirazında bulunduklarını, davacının alacak iddialarının da haksız ve mesnetsiz olduğunu davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan delillere ve bilirkişi raporuna göre, davalı ... ...rali Yat. A.Ş. yönünden açılan davanın husumetten reddine, diğer davalıya yönelik davanın ise kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz:
Karar süresi içerisinde davacı ile davalılardan ... İnşaat San. Tic. A.Ş. vekilleri tarafından temyiz edilmiştir.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara, belgelere ve tüm dosya kapsamına göre; tarafların aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Davalı ... ...rali Yat. A.Ş.'ye husumet yöneltilip yöneltilemeyeceği hususunda uyuşmazlık bulunmaktadır.
Davalı ... ...rali Yat. A.Ş'nin şirket ana sözleşmesinde ortaklarından en büyük hisse sahibinin diğer davalı ... İnş. San. Tic. A.Ş. olduğu, ayrıca ana sözleşmenin 3. maddesinde “kendi hidroenerji tesisleri kurulması, bu tesislerin montajı, işletmeye alınması, bakım ve servis hizmetlerinin yapılması” işlerinin şirketin amaç ve iştigal konuları arasında sayıldığı görülmektedir. Davalı şirketin kendisi tarafından yapılacak bir işi anahtar teslimi olarak başka bir tüzel kişiye ihale ettiğinin kabulü dosya içeriğine uygun düşmemektedir. Bu nedenle davalı ... ...rali Yat. A.Ş.’nin asıl işveren ve ... İnşaat San. Tic. A.Ş’nin alt işveren olarak davacıyı çalıştırdıkları kabul edilerek alacaklardan müştereken ve müteselsilen sorumlu tutulması gerekirken, davalı ... ...rali Yat. A.Ş. hakkındaki davanın husumetten reddi hatalıdır.
3-Davacı işçinin fazla çalışma yapıp yapmadığı, hafta tatillerinde ve ulusal bayram genel tatillerde çalışıp çalışmadığı konusunda taraflar arasında uyuşmazlık bulunmaktadır.
Fazla çalışma yaptığını iddia eden işçi bu iddiasını ispatla yükümlüdür. İşçinin imzasını taşıyan bordro sahteliği ispat edilinceye kadar kesin delil niteliğindedir. Bir başka anlatımla bordronun sahteliği ileri sürülüp kanıtlanmadıkça, imzalı bordroda görünen alacakların ödendiği varsayılır.
Fazla çalışma yapıldığının ispatı konusunda işyeri kayıtları, özellikle işyerine giriş çıkışı gösteren belgeler, işyeri iç yazışmaları delil niteliğindedir. Ancak, bu çalışmaların yazılı belgelerle kanıtlanamaması durumunda tarafların, tanık beyanları ile sonuca gidilmesi gerekir. Bunun dışında herkesçe bilinen genel bazı vakıalar da bu noktada göz önüne alınabilir.
İmzalı ücret bordrolarında fazla çalışma ücreti ödendiği anlaşılıyorsa, işçi tarafından gerçekte daha fazla çalışma yaptığının ileri sürülmesi mümkün değildir. Ancak, işçinin fazla çalışma alacağının daha fazla olduğu yönündeki ihtirazi kaydının bulunması halinde, bordroda görünenden daha fazla çalışmanın ispatı her türlü delille söz konusu olabilir. Buna karşın, bordroların imzalı ve ihtirazi kayıtsız olması durumunda dahi, işçinin geçerli bir yazılı belge ile bordroda yazılı olandan daha fazla çalışmayı yazılı delille ispatlaması gerekir. Bordrolarda tahakkuk bulunmasına rağmen bordroların imzasız olması halinde ise, varsa ilgili dönem banka ve tüm ödeme kayıtları celp edilmeli ve ödendiği tespit edilen miktarlar yapılan hesaplamadan mahsup edilmelidir.Aynı ilkeler hafta tatili ve ulusal bayram genel tatil ücreti alacakları için de geçerlidir.
Somut olayda, bordro ve puantaj kayıtlarındaki imzanın davacıya ait olup olmadığına dair çözülmesi gereken bir ön mesele vardır. Ancak bu belgelerdeki imzalara davacı tarafça itiraz edilmesine karşın imza incelemesine gidilmemiştir. Mahkemece yapılacak iş gerek uzmanlık gerekse de teknolojik ve bilimsel donanım bakımından uyuşmazlık konusu belgeler hakkında rapor düzenlemeye yetkin Adli Tıp Kurumu Fizik İhtisas Dairesinden rapor almak ve sonucuna göre yukarıda belirtilen ilkeler ışığında değerlendirme yaparak, davacının eli ürünü olmadığı sabit olan bordro ve puantajlara itibar etmeyerek ücret alacaklarını belirlemektir. İtibar edilen bordrolarda ise bu aylarda fazla çalışma tahakkuklarından daha fazlasında çalışıldığı yazılı belge ile ispat edilebileceğinden, bu aylar dışlanmak suretiyle hesap yaparak çıkacak sonuca göre hüküm kurmak, yine imzasına itibar edilen puantajlara ulusal bayram ve genel tatil ile hafta tatili çalışmalarının hesabında esas almaktır. Eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
4-Somut olayda, davacı dava dilekçesinde sabah saat 07.00 de işbaşı yaptığını bildirmesine rağmen mahkemece, davacının talebini de aşar şekilde, sabah işveren tarafından sosyal yardım olarak sağlanan ve 4857 sayılı Yasanın 66/b bendine göre çalışma süresinden sayılmasına yasal imkan bulunmayan serviste geçen süreleri de kapsayan fazla mesai hesabının hükme esas alınması isabetsizdir. Ayrıca imzalı bordolarda tahakkuk olan aylar yönünden, bunların ödendiği davacı tarafından da kabul edildiğinden ve ödemeler sembolik nitelikte bulunmadığından, bu aylar dışlanmak suretiyle hesaplama yapılması gerekirken ödenen miktarın mahsubu suretiyle alacak hesabı yapan bilirkişi raporunun esas alınmış olması da bozma nedenidir.
5-Davacının çıplak ücretinin ne kadar olduğu taraflar arasında uyuşmazlık konusudur.
İş sözleşmesinde açıkça işçinin günlük yevmiyesi ve buna eklenen yol ve yemek giderleri belirtilerek ücret kararlaştırılmış ve yol ve yemek dahil ücretin kıdem tazminatı hesabına esas ücret olduğunun belirlenmiş olmasına rağmen, bilirkişinin sadece bordrolaştırma usulünün yanlış olduğundan bahisle bu giydirilmiş ücretin fazla mesai, ulusal bayram ve genel tatil ücreti ile hafta tatili ücreti hesabında çıplak ücret olarak kabulü ile bu alacakların hesaplanmış olması hatalıdır.
6-Taraflar arasında düzenlenen ibranamenin geçerliliği konusunda uyuşmazlık bulunmaktadır.
Türk Hukukunda ibra sözleşmesi 01.07.2012 tarihinde yürürlüğe giren 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nda düzenlenmiş olup, kabul edilen Yasanın 132. maddesinde “Borcu doğuran işlem kanunen veya taraflarca belli bir şekle bağlı tutulmuş olsa bile borç, tarafların şekle bağlı olmaksızın yapacakları ibra sözleşmesiyle tamamen veya kısmen ortadan kaldırılabilir” şeklinde kurala yer verilmiştir.
İş ilişkisinde borcun ibra yoluyla sona ermesi ise 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 420. maddesinde öngörülmüştür. Sözü edilen hükme göre, işçinin işverenden alacağına ilişkin ibra sözleşmesinin yazılı olması, ibra tarihi itibarıyla sözleşmenin sona ermesinden başlayarak en az bir aylık sürenin geçmiş bulunması, ibra konusu alacağın türünün ve miktarının açıkça belirtilmesi, ödemenin hak tutarına nazaran noksansız ve banka aracılığıyla yapılması şarttır. Bu unsurları taşımayan ibra sözleşmeleri veya ibraname kesin olarak hükümsüzdür. Hakkın gerçek tutarda ödendiğini ihtiva etmeyen ibra sözleşmeleri veya ibra beyanını muhtevi diğer ödeme belgeleri, içerdikleri miktarla sınırlı olarak makbuz hükmündedir. Bu hâlde dahi, ödemelerin banka aracılığıyla yapılmış olması gerekir.
Somut olayda, dosyaya davacıya kıdem ödemesi yapıldığına ilişkin 15.12.2010 tarihli ve 2.453,95 TL tutarlı banka dekontu ve ibraname başlıklı kıdem ve ihbar tazminatı ödeme tutarlarını gösterir tarihsiz, davacının imzasını havi belge sunulmuştur. Davacının iş sözleşmesinin 22.10.2010 tarihinde feshedilmiş olduğu ve banka ödeme dekontunun 15.12.2010 olması gözetilerek ibranamenin, 01.07.2012 tarihinde yürürlüğe giren 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’ndan önce 818 sayılı Borçlar Kanunu döneminde düzenlendiği anlaşılmaktadır. İbraname her ne kadar tarih içermese de, bu belgenin fesihten sonra düzenlendiği açıkça anlaşılmaktadır. Dosyada bulunan ibraname makbuz niteliğinde olduğu anlaşılmakla, yapılan ödemelerin mahsubu ile varsa bakiye kıdem ve ihbar tazminatı alacaklarının hüküm altına alınması gerekirken, bu husus gözetilmeden kıdem ve ihbar tazminatı taleplerinin reddine dair karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
7-Kabule göre ise, reddedilen alacak tutarı 1.067,63 TL olup davalı lehine karar tarihindeki Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca bu tutarda vekalet ücretine hükmedilmesi gerekrken, hükmün 7-C bendine göre '1.451,65 TL'nin davacıdan alınarak davalı ... İnş. San. Tic. A.Ş.'ye verilmesine' karar verilmesi de hatalı olmuştur.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebeplerle BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 04.02.2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.