22. Hukuk Dairesi 2017/24744 E. , 2019/19164 K.

[İctihat]

22. Hukuk Dairesi 2017/24744 E. , 2019/19164 K.

'İçtihat Metni'
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, davacının çalıştığı dönemlerde ödenmeyen yıllık izin ücreti, fazla mesai, hafta tatili ile ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan delillere göre ve hükme esas alınan bilirkişi raporu doğrultusunda yazılı gerekçe ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz:
Kararı, davalı vekili temyiz etmiştir.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere göre, davalının aşağıdaki bendlerin kapsamı dışında kalan temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Davacının ücretinin tespiti hususu taraflar arasında uyuşmazlık konusudur.
Karara esas alınan bilirkişi raporunda bordrolarda fazla mesai ücreti ve davacının almış olduğu ücretin birlike aynı sütunda gösterildiğinin belirtilmesine rağmen davacının yıllara göre tespit edilen ücretlerinin ne şekilde tespit edildiği açıklanmamış olup bilirkişi raporu bu hali ile denetime elverişli değildir. Ancak dosya içerisine sunulan 2014 yılına ait ücret bordrolarında net ücretin ayrı bir sütun olarak belirtildiği de anlaşılmaktadır. Bu durumda davacının yıllara göre değişen ücretinin tespitinde 2014 yılında bordroda belirtilen net ücretin o yıl uygulanan net asgari ücrete oranı tespit edildikten sonra bu orana göre davacının yıllara göre değişen ücret miktarları da tespit edilip bu şekilde sonuca gidilmelidir. Ücret tespitinin bu şekilde yapılması halinde de davacının kararı temyiz etmediği hususu da göz önünde bulundurularak davalının usuli kazanılmış hakları da ihlal edilmemelidir.
3-Davacının fazla çalışma ücreti alacağının bulunup bulunmadığı taraflar arasında uyuşmazlık konusudur.
Fazla çalışma yaptığını iddia eden işçi bu iddiasını ispatla yükümlüdür. Ücret bordrolarına ilişkin kurallar burada da geçerlidir. İşçinin imzasını taşıyan bordro sahteliği ispat edilinceye kadar kesin delil niteliğindedir. Bir başka anlatımla bordronun sahteliği ileri sürülüp kanıtlanmadıkça, imzalı bordroda görünen fazla çalışma alacağının ödendiği varsayılır.
Fazla çalışmanın ispatı konusunda işyeri kayıtları, özellikle işyerine giriş çıkışı gösteren belgeler, işyeri iç yazışmaları delil niteliğindedir. Ancak, fazla çalışmanın yazılı belgelerle kanıtlanamaması durumunda tarafların, tanık beyanları ile sonuca gidilmesi gerekir. Bunun dışında herkesçe bilinen genel bazı vakıalar da bu noktada göz önüne alınabilir. İşçinin fiilen yaptığı işin niteliği ve yoğunluğuna göre de fazla çalışma olup olmadığı araştırılmalıdır.
Fazla çalışmanın yazılı delil ya da tanıkla ispatı imkan dahilindedir. İşyerinde çalışma düzenini bilmeyen ve bilmesi mümkün olmayan tanıkların anlatımlarına değer verilemez.
Ara dinlenme 4857 sayılı İş Kanunu'nun 68. maddesinde düzenlenmiştir. Anılan hükümde ara dinlenme süresi, günlük çalışma süresine göre kademeli bir şekilde belirlenmiştir. Buna göre dört saat veya daha kısa süreli günlük çalışmalarda ara dinlenmesi en az on beş dakika, dört saatten fazla ve yedi buçuk saatten az çalışmalar için en az yarım saat ve günlük yedi buçuk saati aşan çalışmalar bakımından ise en az bir saat ara dinlenmesi verilmelidir. Uygulamada yedi buçuk saatlik çalışma süresinin çok fazla aşıldığı günlük çalışma sürelerine de rastlanılmaktadır. İş Kanunu'nun 63. maddesi hükmüne göre, günlük çalışma süresi on bir saati aşamayacağından, 68. maddenin belirlediği yedi buçuk saati aşan çalışmalar yönünden en az bir saatlik ara dinlenmesi süresinin, günlük en çok on bir saate kadar olan çalışmalarla ilgili olduğu kabul edilmelidir. Başka bir anlatımla günde on bir saate kadar olan (on bir saat dahil) çalışmalar için ara dinlenmesi en az bir saat, on bir saatten fazla çalışmalarda ise en az bir buçuk saat olarak verilmelidir.
Somut olayda; dosya arasında imzalı şekilde davacının giriş-çıkış saatlerini gösterir puantaj kayıtları sunulmuştur. Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda bu çizelgelerde gösterilen fazla çalışma ücretleri ile dosyaya sunulan imzalı bordroların karşılaştırıldığı, çizelgeler ile bodrolara yansıtılan fazla çalışma ücreti arasında fark bulunan süreler için fazla çalışma ücreti alacağının hesaplandığı belirtilmiştir.
Ancak çizelgelerde gösterilen fazla mesai saatinin belirlenmesinde ara dinlenme sürelerinin düşürülmediği görülmektedir. Ayrıca söz konusu çizelgelerde davacıya bazı dönemlerde fazla mesaiye karşılık izin verildiği anlaşılmıştır.
O halde mahkemece devam çizelgelerinde bulunan kayıtlar incelenerek, çalışılan günlere ilişkin ara dinlenme süreleri de yukarıda anılı ilke kararı uyarınca dikkate alınarak davacının çalışması haftalık olarak hesaplanıp, fazla mesaiye karşılık izin verilen günler de değerlendirilerek, daha sonra ücret bordroları ile tahakkuk edilen tutarlar karşılaştırılarak çıkan sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde eksik inceleme ile ve hesaplama yapılan dönemler açıkça gösterilmeden karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan hükmün yukarıda açıklanan sebepten BOZULMASINA, 16.10.2019 tarihinde oybirliği ile karar verildi.