22. Hukuk Dairesi 2019/6583 E. , 2019/17862 K.

[İctihat]

22. Hukuk Dairesi 2019/6583 E. , 2019/17862 K.

'İçtihat Metni'
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti :
Davacı vekili, müvekkilinin davalı Belediyede 11.07.1988-10.04.2014 tarihleri arasında aralıksız biçimde temizlik görevlisi ve son 1 yıl da bekçi olarak çalıştığını, sürekli olarak davalı Belediyede temizlik bölümünde çalışmış olmasına karşın ihale alan şirketlerde sigortalı gösterildiğini, 10.04.2014 tarihinde işyerine giden davacının iş akdinin haksız ve bildirimsiz olarak feshedildiğini, yaz-kış her gün 07.30’da çalışmaya başladığını, gün içinde yarım saat ara dinlenmesi yaptığını, akşam en erken 19.00’da iş bıraktığını ancak çoğunlukla 19:30-20:00’ye kadar çalıştığını, bu çalışma biçiminin haftanın 7 günü ve resmi tatillerde de aynen sürdüğünü, hiç yıllık izin kullanmadığını, fazla mesai ücretleri ile hafta tatili ücretlerinin ödenmediğini, Asgari Geçim İndirimi alacaklarının da ödenmediğini ileri sürerek Toplu İş Sözleşmesi hükümleri gereğince, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, Asgari Geçim İndirimi alacağı, kötü niyet tazminatı, yıllık izin ücreti, fazla mesai ücreti, hafta tatili ücreti, ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti :
Davalı ... vekili, davacının alt yüklenici ... Med. Taah. Tem. Hiz unvanlı şirketin elemanı olarak çalıştığını, sosyal hakları ve ücretleri açısından davalı ... ile bir ilişkisi olmadığını, davacının herhangi bir şekilde amirlerine ve işverenine bilgi vermeden 7-8-9-10.04.2014 tarihlerinde işe gelmediğini, birim amirlerinin kendisine ulaşması üzerine 10.04.2014 tarihine işyerine gelerek aynı gün 14.00’te işi bıraktığını ifade ettiğini, bu hususta tutanak düzenlendiğini, beyanla davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
Davalı ... davaya karşı cevap vermediği gibi dava duruşmalara da katılmamıştır.
Mahkeme Kararının Özeti :
Mahkemece davanın kabulü hakında verilen 25.03.2016 tarihli ilk karar, davalı ... Belediyesi vekilinin temyiz başvurusu üzerine, Dairemizin 27.03.2018 tarihli 2017/4582 esas 2018/7895 karar sayılı ilamı ile dava konusu kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, yıllık izin ve asgari geçim indirimi ücret alacaklarının miktarını belirleyebilme imkanına sahip olup, anılan alacak kalemleri yönünden belirsiz alacak davası açılmasında hukuki yarar bulunmadığından belirtilen talepler yönünden davanın usulden reddine karar verilmesi gerektiği ve tanıkların husumetli olmaları nedeniyle fazla çalışma , hafta tatili ve ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacakları taleplerinin de reddi gerektiği gerekçeleri ile bozulmuş, mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılamada davanın her iki davalı yönünden de reddine karar verilmiştir.
Temyiz :
Karar davacı vekili yasal süresi içerinde temyiz etmiştir.
Gerekçe :
1- Dosyadaki yazılara, kararın bozmaya uygun olmasına, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davacının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2- Usuli kazanılmış hak kavramı anlam itibariyle, bir davada mahkemenin ya da tarafların yapmış olduğu bir usul işlemi ile taraflardan biri lehine doğmuş ve kendisine uyulması zorunlu olan hakkı ifade etmektedir. Usuli müktesep hak müessesesi Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nda düzenlenmiş olmamakla beraber davaların uzamasını önlemek, hukuki alanda istikrar sağlamak ve kararlara karşı genel güvenin sarsılmasını önlemek amacıyla Yargıtay uygulamaları ile geliştirilmiş, öğretide kabul görmüş ve usul hukukunun vazgeçilmez ana ilkelerinden biri haline gelmiştir.
Usuli kazanılmış hak ilkesi kamu düzeniyle ilgilidir. (09/05/1960 T., 21/9; 04/02/1959 gün 13/5 sayılı İçtihadı Birleştirme kararı)
Usuli kazanılmış hakkın hukuki sonuç doğurabilmesi için; bir davada ya taraflar ya mahkeme ya da Yargıtay tarafından açık biçimde yapılmış olan ve istisnalar arasında sayılmayan bir usul işlemi ile taraflardan biri lehine doğmuş ve kendisine uyulması zorunlu olan bir hakkın varlığından söz edilebilmesi gerekir. (HGK.nun 12/07/2006 T., 2006/4-519 esas, 2006/527 karar, 03/12/2008 T., 2008/10-730 esas, 2008/732 karar)
Bazı konuların bozma kararının kapsamı dışında kalarak kesinleşmesi durumunda da usuli kazanılmış hak doğmuş olur. Yargıtay tarafından bozulan bir hükmün, bozma kararının kapsamı dışında kalmış olan kısımları kesinleşir. Bozma kararına uyan mahkeme, kesinleşen bu kısımlar hakkında yeniden inceleme yaparak karar veremez.Yani kesinleşmiş bu kısımlar o kısımlar lehine olan taraf yararına bir usuli müktesep hak teşkil eder.
Somut olayda, bozma öncesi verilen karar, davalılardan sadece Kurtalan Belediyesi tarafından temyiz edilmiş olup, diğer davalı ... gerekçeli kararı usulüne uygun olarak tebellüğ etmesine rağmen karara karşı temyiz başvurusunda bulunmamıştır. Dairemizin 27.03.2018 tarihli bozma ilamındaki , fazla mesai alacağı, hafta tatili ve genel tatil ücret alacaklarının husumetli tanık anlatımlarına göre hüküm altına alınmasının hatalı olduğu yönündeki bozma sebebi sadece hükmü temyiz eden davalı taraf Kurtalan Belediyesi hakkında sonuç doğuracaktır. Bu durumda hükmü temyiz etmeyen alt işveren davalı yönünden tüm alacak talepleri için davanın reddine karar verilmesi hatalı olup, usuli kazanılmış hak ilkesini ihlali mahiyetindedir. O halde mahkemece yapılması gereken iş, uyuşmazlık konusu taleplerden, fazla mesai alacağı, hafta tatili ve ulusal bayram genel tatil ücret alacaklarının alt işveren-davalı ...’ten tahsili yönünden bozma ilamı öncesi olduğu gibi kabul kararı verilmesidir. Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme ile kararı temyiz etmeyen davalı yönünden yazılı şekilde red kararı verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 01.10.2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.