22. Hukuk Dairesi 2017/18920 E. , 2019/2465 K.

[İctihat]

22. Hukuk Dairesi 2017/18920 E. , 2019/2465 K.

'İçtihat Metni'
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davacı ve davalılardan ... Üretim A.Ş. vekilleri tarafından istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı, kıdem tazminatı ile yıllık izin ücreti alacağının tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı ... Üretim A.Ş., davanın reddini talep etmiştir.
Diğer davalılar davaya cevap vermemiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, yapılan yargılama sonucunda yazılı gerekçeyle davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine karar verilmiştir.
Temyiz:
Karar, davacı ve davalı ... Üretim A.Ş. vekilleri tarafından temyiz edilmiştir.
Gerekçe:
1-Taraflar arasında davacının kıdem tazminatına hak kazanıp kazanmadığı konusunda uyuşmazlık bulunmaktadır.
Somut olayda; Mahkemece, davacının davalı işyerinden ayrılmasından yaklaşık 8 ay kadar sonra makul sürenin de dışına çıkarak Sosyal Güvenlik Kurumundan 08.11.2010 tarihinde emeklilik tahsis talebinde bulunduğu, işten ayrıldığı tarihte SGK prim gün sayısı olarak da emekliliğe hak kazanmadığı gerekçesiyle kıdem tazminatı talebinin reddine karar verilmiştir.
Davacı, davalı adi ortaklığa ait işyerinde çalışmakta iken 22.03.2010 tarihinde emeklilik nedeniyle iş sözleşmesini feshettiğini belirterek kıdem tazminatının hüküm altına alınmasını istemiştir. Fesih tarihinde davacının yaşlılık aylığına hak kazanmadığı anlaşılmakta ise de davacının emeklilik için Sosyal Güvenlik Kurumuna başvurduğu ve Kurumca 25.03.2010 tarihindeki yazı ile askerlik borçlanmasını yapması halinde yaşlılık aylığına hak kazanabileceği belirtilmiştir. Davacıya askerlik borçlanmasından sonra 01.12.2010 tarihi itibariyle yaşlılık aylığı tahsis edilmiştir. Davacı fesih tarihi itibariyle yaşlılık aylığı kazanmamış olsa dahi 15 yıllık sigortalılık süresi ile 3600 prim ödeme gün sayısını doldurduğuna göre feshin bu amaçla yapıldığının kabulü gerekir. Bu nedenle, kıdem tazminatı isteğinin kabulü gerekirken reddi hatalıdır.
2-Davacının yıllık izin ücreti alacağı olup olmadığı konusunda da taraflar arasında uyuşmazlık bulunmaktadır.
4857 sayılı İş Kanunu'nun 59. maddesinde, iş sözleşmesinin, herhangi bir nedenle sona ermesi halinde, işçiye kullandırılmayan yıllık izin sürelerine ait ücretlerin son ücret üzerinden ödeneceği hükme bağlanmıştır. Yıllık izin hakkının ücrete dönüşmesi için iş sözleşmesinin feshi şarttır. Bu noktada ilişkinin sona erme şeklinin ve haklı olup olmadığının önemi bulunmamaktadır.
Yıllık izinlerin kullandırıldığı noktasında ispat yükü işverene aittir. İşveren yıllık izinlerin kullandırıldığını imzalı izin defteri veya eşdeğer bir belge ile kanıtlamalıdır. Bu konuda ispat yükü üzerinde olan işveren, işçiye yemin teklif edebilir.
Sözleşmenin feshi halinde kullanılmayan yıllık izin sürelerine ait ücret işçinin kendisine veya hak sahiplerine ödenir. Böylece, iş sözleşmesinin feshinde kullanılmayan yıllık ücretli izin hakkı izin alacağına dönüşür. Bu nedenle zamanaşımı da, iş sözleşmesinin feshinden itibaren işlemeye başlar.
Yıllık izin hakkı anayasal temeli olan bir dinlenme hakkı olup, işçinin iş sözleşmesinin devamı sırasında ücrete dönüşmez ve bu haktan vazgeçilemez. İşçinin iş sözleşmesinin devamı süresinde kullanmadığı yıllık izinlere ait ücreti istemesi mümkün değildir. Bu nedenle, işçinin iş sözleşmesinin devamı sırasında izin hakkının bulunduğunun tespitini istemesinde hukuki menfaati vardır.
Somut uyuşmazlıkta, hükme esas alınan bilirkişi raporunda davalı işverende 20 yılı aşkın çalışması olduğu tespit edilen davacının tüm çalışma süresi boyunca hak ettiği yıllık ücretli izin süresinin 380 gün olduğu belirlenmiş ve davacının hiç izin kullanmadığı kabul edilerek bilirkişi raporunda yıllık izin ücreti alacağı olarak ... Şirketi tarafından banka hesabına ödendiği belirtilen 301,13 TL’nın mahsubu suretiyle karar verilmiştir. Davacının uzun yıllar (20 yıl boyunca) yıllık ücretli izin kullanmadan çalışması hayatın olağan akışına aykırı olduğundan, hakimin davayı aydınlatma ödevi çerçevesinde; Mahkemece, davacı asil çağrılarak çalışma süresi boyunca yıllık izin kullanıp kullanmadığı konusundaki beyanının alınmasından sonra sonucuna ve tüm dosya kapsamına göre değerlendirme yapılarak bir karar verilmelidir.
SONUÇ:Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebeplerle BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgililere iadesine, 06.02.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.