22. Hukuk Dairesi 2017/2996 E. , 2020/8595 K.

[İctihat]

22. Hukuk Dairesi 2017/2996 E. , 2020/8595 K.

'İçtihat Metni'
MAHKEMESİ:İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ: ALACAK

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı vekili; davacının davalı nezdinde 26/08/1981 tarihinde işe başladığını, 02/12/2006 tarihinde ihbar öneli kullandırılarak iş akdinin feshedildiğini, davacının çalışmalarının bir bölümünün ...'ya muvazaalı yoldan işçi istihdamını sağlamak için kurulan ... Ticaret Ltd. Şirketi adlı şirkette geçtiğini, ... 10. İş Mahkemesi'nde açılan 172 davada da muvazaa ilişkisinin kanıtlandığını ve İş Yasası'nın 2. Maddesi uyarınca davacının işe girdiği tarihten itibaren ...'nun işçisi olarak kabulü gerektiğini,davacının işe alındığı 26/08/1981 tarihinin kök ücret belirlenirken dikkate alınmadığını ve muvazaalı şirkette geçen çalışma dökümünün ...'da geçmiş gibi kabul edilmeyip davacının ilk kez ...'da işe başlamış gibi hesaplama yapıldığını, bu uygulamanın ... Kapsam İçi Personel Yönetmeliğine aykırı olduğunu ve kök ücretin, olması gerekenin altında belirlendiğini ve o ücrete T.İ.S zamlarının da uygulanmasıyla ücretin işten ayrıldığı tarihe kadar hep düşük kaldığını, öncelikle kök ücretin belirlenip dava konusu alacakların ona göre hesaplanması gerektiğini, kıdem tazminatında davacının muvazaalı şirkette görünen çalışmaları dahil hizmetin bir bütün olarak alınmadığını ve akdin devamı sırasında kıdem tazminatı adı altında yapılan ödemenin avans sayılması gerektiği halde kıdem tazminatının son ücretinden ödenip ihbar tazminatının da T.İ.S uyarınca tüm hizmete göre kullandırılması gerekirken son ücrete göre eksik kullandırıldığını, yıllık izinlerinde aynı nedenle eksik ödenip dava konusu alacaklarında bu nedenle eksik ödendiğini beyanla bir kısım işçilik alacağını talep etmiştir.Davalı vekili, ücret alacaklarının 5 yıllık zamanaşımına tabi olduğunu ve zamanaşımı müddetinin dolduğunu, davacının çalıştığı ... Ticaret Ltd. Şti'nin ticaret siciline tescili ve ayrı bir tüzel kişiliğe haiz olduğunu, muvazaa iddiasının yerinde olmadığını ve davacının bu şirkete karşı dava açmasının gerekli olduğunu, davacının, ... Ticaret Ltd. Şirketinde 26/08/1981-02/11/1992 tarihleri arasında 6 yıl, 5 ay, 4 gün çalıştığın, ihbar ve kıdem tazminatının adı geçen şirketçe ödendiği gibi 13/06/1994-04/12/2001 arası geçen aralıklı çalışmasına ilişkin ihbar tazminatlarının da 2000 ve 2001 yıllarında ödendiğini, davacının ... Ticaret Ltd. Şirketi nezdinde geçen 13/06/1994-04/12/2001 arası 5 yıl, 26 gün, Arama Daire Başkanlığı Jeofizik Operasyonlar Müdürlüğünde ise davacının geçici işçi olarak 21/05/2002-02/12/2006 tarihleri arsında 2 yıl, 11 ay, 13 gün olmak üzere toplam 8 yıl, 10 gün karşılığı kıdem tazminatının ise TPAO tarafından ödendiğini, ihbar ve kıdem tazminatı ödenen 26/08/1981-02/11/1992 tarihleri arası sürenin nazara alınmadığını, yıllık ücretli izinlerin kullandırıldığını beyanla davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Karar davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2-Taraflar arasında davacının kök ücret ve buna bağlı fark alacak talep edip edemeyeceği uyuşmazlık konusudur.Davalı ...Anonim Ortaklığı Kapsam İçi Personel Ücret ve Görevde Yükselme Yönergesinin “İşe Almada Ücretin Tespiti” başlıklı 6. maddesinde “(1) Personelin daimi veya geçici bir göreve açıktan atanmasında ilk kademe unvanı ve ücreti verilir. (2) İşe alınan personelin başlangıç ücreti; Ortaklık içi, Ortaklık dışı hizmetleri ve öğrenim farkı nedeniyle verilecek ücretin değerlendirilmesini düzenleyen aşağıdaki (a), (b), (c), (ç) bendi esaslarına göre tespit edilir. a) Ortaklık İçi Hizmetler: Daha önce ortaklık içi hizmeti olanların yeniden işe alınmaları halinde, 3. maddenin (c) bendi de dikkate alınarak, son işe alınma tarihi itibariyle geçmiş hizmetlerine göre intisap tarihi bulunur. Bulunan intisap tarihinde yürürlükte bulunan kök ücret tablosuna göre kök ücreti tespit edilir. Kök ücretin üzerine bu maddenin (b) bendi dikkate alınarak kademe farkı ve (c) bendi dikkate alınarak tahsil zammı ilave edilir. İntisap tarihinden son giriş tarihine kadar geçen süre içinde yürürlüğe giren toplu iş sözleşmesi zamları ilave edilmek suretiyle başlangıç ücreti tespit edilir. Ücretleri bu şekilde tespit edilenlere, geçmiş iç hizmetleri için ayrıca kademe farkı verilmez. Bu işlem iş akdi yenilenen personele uygulanmaz” hükmüne yer verilmiştir.Davalı Ortaklığın Kapsam İçi Personel Ücret ve Görevde Yükselme Yönergesinin 1. maddesinde yönergenin, kapsam içi personelin işe başlama ücretleri ile nakil ve görevde yükselmelerinde uygulanacak esasların belirlenmesinin amaçlandığı; yönergenin Ortaklık işyerlerinde belirsiz süreli iş sözleşmesi ile çalışan ve toplu iş sözleşmesi kapsamında olan kapsam içi personele uygulanacağı belirtilmiştir.
6356 sayılı Sendikalar Kanunu ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'nun Toplu İş Sözleşmesinden yararlanma başlıklı 39. maddesinde; (1) Toplu iş sözleşmesinden taraf işçi sendikasının üyeleri yararlanır.
(2) Toplu iş sözleşmesinden, sözleşmenin imzalanması tarihinde taraf sendikaya üye olanlar yürürlük tarihinden, imza tarihinden sonra üye olanlar ise üyeliklerinin taraf işçi sendikasınca işverene bildirildiği tarihten itibaren yararlanır. (3) Toplu iş sözleşmesinin imza tarihi ile yürürlük tarihi arasında iş sözleşmesi sona eren üyeler de iş sözleşmelerinin sona erdiği tarihe kadar toplu iş sözleşmesinden yararlanır. (4) Toplu iş sözleşmesinin imzası sırasında taraf işçi sendikasına üye olmayanlar, sonradan işyerine girip de üye olmayanlar veya imza tarihinde taraf işçi sendikasına üye olup da ayrılanlar veya çıkarılanların toplu iş sözleşmesinden yararlanabilmeleri, toplu iş sözleşmesinin tarafı olan işçi sendikasına dayanışma aidatı ödemelerine bağlıdır. Bunun için işçi sendikasının onayı aranmaz. Dayanışma aidatı ödemek suretiyle toplu iş sözleşmesinden yararlanma, talep tarihinden geçerlidir. İmza tarihinden önceki talepler imza tarihi itibarıyla hüküm doğurur.
Dosyadaki bilgi ve belgelere göre, davacının 08.07.2002 tarihinde sendikaya üye olduğu anlaşılmaktadır. İşyerinde uygulanmakta olan kök ücrete ilişkin Kapsam İçi Personel Yönergesi 1. maddesinde yönergenin belirsiz iş sözleşmesi ile çalışan ve toplu iş sözleşmesi kapsamında olan personele uygulanacağı düzenlenmiştir. Hal böyle olunca, davacının çalıştığı alt işverenler ile davalı arasındaki muvazaalı ilişki sabit olmakla birlikte davacının sendika üyesi olmadığı dönemde toplu iş sözleşmesi hükümlerinden yararlanması mümkün değidir. Diğer taraftan, ...Anonim Ortaklığı Kapsam İçi Personel Ücret ve Görevde Yükselme Yönergesinde; bu yönergenin, kapsam içi personelin işe başlama ücretleri ile nakil ve görevde yükselmelerinde uygulanacak esasların belirlenmesi amacını taşıdığı; yönergenin Ortaklık işyerlerinde belirsiz süreli iş sözleşmesi ile çalışan ve toplu iş sözleşmesi kapsamında olan kapsam içi personele uygulanacağı belirtilmiştir. Davacının toplu iş sözleşmesinden yararlanmadığı dönemde toplu iş sözleşmesinden yararlanamamasının sonucu olarak, bu yönerge kapsamında olmadığı da anlaşılmaktadır. Buna karşın hükme esas alınan bilirkişi raporunda davacının ücretinin sendikaya üye olmadığı dönemde de toplu iş sözleşmeleri zamları uygulanarak belirlenmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebepden BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 02.07.2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.