22. Hukuk Dairesi 2017/33548 E. , 2020/8331 K.

[İctihat]

22. Hukuk Dairesi 2017/33548 E. , 2020/8331 K.

'İçtihat Metni'
BÖLGE ADLİYEMAHKEMESİ:... 7. Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ: ALACAK


Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı ... Ltd. Şti. vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkilinin asıl işveren olan davalı ...(... )'e ait işyerinde, alt işveren olan diğer davalılara bağlı olarak 07/04/2006-30/11/2009 ve 16/02/2011- 13/01/2012 tarihleri arasında çalıştığını, son olarak aylık net 2.500,00 TL ücret aldığını, işyerinde fazla çalışma yapmasına ve hafta tatilleri ile ulusal bayram genel tatil günlerinde çalışmaya devam etmesine rağmen ücretlerinin ödenmediğini, sigorta primlerinin gerçek ücreti üzerinden yatırılmadığını, iş sözleşmesini bu nedenlerle haklı sebebe dayalı feshettiğini, hak kazandığı yıllık izinlerin kullandırılmadığını ileri sürerek; kıdem tazminatı, fazla çalışma, hafta tatili, ulusal bayram genel tatil ve yıllık izin ücret alacaklarının davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı ...(... )vekili, öncelikle husumet ve zaman aşımı itirazında bulunmuş, müvekkili ile davacı arasında hizmet sözleşmesi bulunmadığını, 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin 58. Maddesine 315 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile eklenen 3. Fıkra uyarınca 21/08/1998 tarih ve 19906 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Bakanlar Kurulu ile Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı'na Türkiye'nin Petrol ihtiyacının karşılanmasına katkıda bulunmak, uluslararası ticaret alanında konumları ile ilgili olarak faaliyetlerde bulunmasını temin etmek ve yurt dışı petrol ameliyeleri ve ticaretini yürütmek amacıyla yurt dışında yabancı devlet mevzuatına göre şirket kurma izni verildiğini, Bakanlar Kurulunun verdiği bu yetkiye dayanılarak Yönetim Kurulunca müvekkili şirketin kurulduğunu, müvekkilinin petrol sahaların işletilmesini Kamu İhale Mevzuatı çerçevesinde çeşitli firmalara ihale yoluyla verdiğini, ihale makamı konumunda olan müvekkili şirket yönünden davanın husumet yokluğu nedeni ile reddi gerektiğini savunmuştur.Davalı ... Sosyal Hizmetler Yem. İnş. Pet.Nak.San. ve Tic. Ltd. Şti vekili, davalı ...(... ) tarafından Kamu İhale Kanunu kapsamında yapılan ihale neticesinde Petrol Gaz ve Jeotormal sahalarında sondaj, çimentolama ve benzeri servis hizmetleri ve talep edilebilecek tüm operasyonların idare tarafından temin edilecek malzeme ve makineler yürütülmesi işinin müvekkili şirket tarafından yüklenildiğini, davacının müvekkili şirkete bağlı gerçekleşen çalışma süresinin bir yıldan kısa süreli olduğunu iş sözleşmesinin davacı tarafından haklı nedene dayanılmaksızın feshedildiğini, işyerinde hafta tatili ile ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışılmadığını, fazla mesai yapılmadığını, davacının asgari ücret ile çalıştığını harcırah ve yolluk gibi bedellerin de ayrıca ödendiğini belirterek davanın reddini istemiştir.Davalı ... vekili, davalı ...(... ) ile 01/04/2005-30/11/2009 dönemi 4 kez ihale sözleşmesi yaptıklarını, işçi ve malzemenin davalı ...(... ) tarafından temin edildiğini, bu nedenle işçilik alacaklarından sorumlu tutulamayacaklarını, davacının asgari ücret ile çalıştığını ancak saha çalışmaları karşılığında sözleşmede öngörülen yolluklarının ve varsa fazla çalışma, hafta tatili ile ulusal bayram ve genel tatil ücret alacağının da ödendiğini belirterek davanın reddini istemiştir.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan delillere ve bilirkişi raporuna göre, yazılı gerekçe ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İstinaf Başvurusu:
İlk Derece Mahkemesinin kararına karşı, davalı ...(... ) ve davalı ... istinaf kanun yoluna başvurmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesi Kararının Özeti :
Bölge Adliye Mahkemesince, dosya kapsamı, mevcut delil durumu ve ileri sürülen istinaf sebepleri gerekçe gösterilerek davalı ...’in istinaf başvurusunun fazla çalışma, hafta tatili ve ulusal bayram genel tatil ücret alacakları yönünden kabul edildiği diğer davalı ...(... )’in istinaf itirazlarının ise reddine karar verildiği belirtilerek İlk Derece Mahkemesi hükmü ortadan kaldırılmış ve yeniden esas hakkında kurulan hükümle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz:
Bölge Adliye Mahkemesinin kararına karşı, davalı ...(... ) temyiz başvurusunda bulunmuştur.
Gerekçe:
1-Dosya kapsamının birlikte değerlendirilmesiyle yapılan inceleme sonucunda, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kurallarına göre, Bölge Adliye Mahkemesi kararının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan yönleri usul ve kanuna uygun görülmüştür.
2-İşyerinin tamamının veya bir bölümünün hukukî bir işleme dayalı olarak başka birine devri işyeri devri olarak tanımlanabilir. 4857 sayılı Kanun'un 6. maddesinde, işyerinin bir bütün olarak veya bir bölümünün hukukî bir işleme dayalı olarak başkasına devri halinde mevcut iş sözleşmelerinin devralana geçeceği düzenlenmiştir. Bu anlatıma göre, alt işverence asıl işverenden alınan iş kapsamında faaliyetini yürüttüğü işyerinin tamamen başka bir işverene devri 4857 sayılı İş Kanunu'nun 6. maddesi kapsamında işyeri devri niteliğindedir. Dairemizin kökleşmiş içtihatları da bu yöndedir.Alt işverenlerin değişmesi en yaygın biçimde, süresi sona eren alt işverenin işyerinden ayrılması ve işçilerin yeni alt işveren nezdinde çalışmaya devam etmeleri şeklinde gerçekleşmektedir. Bu eylemli durumun işyeri devri niteliğinde olup olmadığının tespiti ile hukukî sonuçlarının belirlenmesi önemlidir. Alt işverenlerin değişiminde olması gereken, süresi sona eren alt işverenin işyerinden ayrılması anında işçilerini de beraberinde başka işyerlerine götürmesi veya iş sözleşmelerinin sona erdirilmesidir. Bunun tersine alt işveren işçilerinin alt işverenin işyerinden ayrılmasına rağmen yeni alt işveren yanında aynı şekilde çalışmayı sürdürmeleri halinde, alt işverenler arasında İş Kanunu'nun 6. maddesi anlamında bir işyeri devrinin kabulü gerekir. Bu durumda yeni alt işverenin, devam eden hizmet akitlerini de devraldığı aynı maddede hükme bağlanmıştır.İşçinin asıl işverenden alınan iş kapsamında ve değişen alt işverenlere ait işyerinde ara vermeden çalışması halinde, işyeri devri kurallarına göre çözüme gidilmesi gerekmektedir. Bu durumda değişen alt işverenler işçinin iş sözleşmesini ve doğmuş bulunan işçilik haklarını da devralmış sayılırlar. İş sözleşmesinin tarafı olan işçi veya alt işveren tarafından bir fesih bildirimi yapılmadığı sürece, iş sözleşmeleri değişen alt işverenle devam edeceğinden, işyerinde çalışması devam eden işçi açısından, feshe bağlı haklar olan ihbar ve kıdem tazminatı ile izin ücreti talep koşulları gerçekleşmiş sayılmaz. Buna karşın, süresi sona eren alt işverence işçinin iş sözleşmesinin feshedilmesi halinde, yapılan fesih bildirimi ile iş ilişkisi sona ereceğinden, işçinin daha sonra yeni alt işveren yanındaki çalışmaları yeni bir iş sözleşmesi niteliğindedir. Bu durumda feshe bağlı hakların talep koşulları gerçekleşeceğinden, feshin niteliğine göre hak kazanma durumunun değerlendirilmesi gerekecektir.Somut olayda, davacı davalı ...(... ) bünyesinde değişen alt işverenlerin işçisi olarak çalışmıştır.İşyeri devri ile birlikte iş sözleşmesinin de devrinden söz edebilmek için, devir tarihi itibariyle işçi veya devreden işveren tarafından fesih bildiriminde bulunulmamış olması, kısaca devir tarihi itibariyle sözleşmenin devam ediyor olması gerekir. Dosya kapsamına göre davacının 07/04/2006-30/11/2009 tarihleri arası davalı ... yanında geçen çalışmasının askerlik nedeniyle davacı tarafından sonlandırıldığı anlaşılmış olup davacının işyeri devri tarihi olan 01/12/2009 tarihi itibari ile iş sözleşmesi devam etmediğinden davalı ...’in işyeri devri hükümlerine göre dava konusu fazla çalışma, hafta tatili ile ulusal bayram ve genel tatil alacaklarından sorumlu tutulamayacağı kabulü isabetli olmayıp bozmayı gerektirmiştir.SONUÇ:Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı BOZULMASINA, dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, peşin alınan temyiz karar harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 01/07/2020 tarihinde oybirliğiyle olarak karar verildi.