22. Hukuk Dairesi 2017/30231 E. , 2020/7685 K.

[İctihat]

22. Hukuk Dairesi 2017/30231 E. , 2020/7685 K.

'İçtihat Metni'
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalılar ... Elektrik İnş. San. Ve Tic. Ltd. Şti. ile ... vekilleri tarafından istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkilinin, davalı asıl işverene ait işyerinde alt işveren şirketler nezdinde elektrik bakım onarım teknisyeni olarak çalıştığını, sözleşmesine haklı bir neden olmaksızın son verildiğini belirterek, kıdem ve ihbar tazminatı, yıllık izin ücreti, eksik ödenen ücret alacağı ile çalışma süresi boyunca ödenmeyen yol ve yemek ücreti ile ... ücreti alacaklarının hüküm altına alınmasını talep etmiştir.
Davalılar Cevabının Özeti:
Davalı ... vekili, davacının diğer davalıların personeli olduğunu, işveren sıfatlarının bulunmadığı için kendilerine husumet yöneltilemeyeceğini, müvekkili şirket ile diğer davalı şirketler arasında asıl işveren- alt işveren işkisinin de bulunmadığını beyanla davanın reddi gerektiğini savunmuştur
Davalı ... Elektrik İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. Vekili, müvekkilinin davalı kurumdan iş aldığını, sürenin bitmesi ile işi devrettiğini, davacının iş sözleşmesinin müvekkili tarafından feshedilmediğini ve bir sorumluluklarının bulunmadığını belirterek davanın reddini talep etmiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan deliller ve bilirkişi raporuna dayanılarak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz:
Kararı, davalı ...vekili ile ... vekili temyiz etmiştir.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre davalılar vekillerinin aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Taraflar arasında, davacının yol ve yemek ücreti alacaklarının bulunup bulunmadığı noktasında uyuşmazlık vardır.
Somut olayda, davacı alt işveren şirketler nezdinde davalı kurum bünyesinde çalıştığını, çalışma süresi boyunca yol ve yemek ücretlerinin ödenmediğini belirterek tahsilini talep etmiş, Mahkemece yaptırılan bilirkişi incelemesi ile hesaplanan yol ve yemek alacağı hüküm altına alınmıştır. Hükme esas alınan bilirkişi raporunda, yol ve yemek ücretinin ne kadar olduğu konusunda dosya içerisindeki ücret bordroları, tanık anlatımları ve şartnamede herhangi bir bilgi ve beyanın bulunmadığı belirtilmiş, emsal dosyadaki bordrolara kıyasen hesaplama yapılmıştır. Bilirkişi raporu bu yönü ile denetime elverişli değildir.
Mahkemece davacı işçinin yol ve yemek yardımı alacağına ilişkin talebi kabul edilmiş ise de söz konusu alacakların dayanağı herhangi bir sözleşme hükmü veya işyeri uygulamasının varlığı ortaya konulmuş değildir.İhale yolu ile verilen işlerde hak edişlerin kapsamı ihale evraklarında belirtilir. Somut olayda, ihale şartname ve sözleşmelerinde, çalışanlara yol ve yemek yardımı sağlanacağına ilişkin herhangi bir düzenleme bulunmadığı gibi, davacı ile işverenleri arasında bu yönde yazılı bir sözleşme de söz konusu değildir.
Dosya kapsamına ve mevcut delil durumuna göre söz konusu alacakların varlığı her türlü şüpheden uzak, tereddüte mahal bıramayacak ve hüküm kurmaya yetecek şekilde ispatlanamadığından, ihbar ve kıdem tazminatı hesabına esas aylık ücretin hesabında da dikkate alınması mümkün değildir. Davacının yöntemince ispatlanamayan yol ve yemek ücreti konusundaki alacak talebinin reddi ile ihbar ve kıdem tazminatı alacaklarının ise bu yardımlar dikkate alınmaksızın yeniden hesaplanması gerekmektedir. Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular nazara alınmaksızın, eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
3- Taraflar arasında davacının ... ücreti alacağının bulunup bulunmadığı noktasında da uyuşmazlık vardır.
Dosyadaki bilgi ve belgelere göre davacının davalı işyerinde 24.04.2009-31.03.2014 tarihleri arasında elektrik bakım onarım teknisyeni olarak çalıştığı anlaşılmaktadır. Davacı, davalılar arasında yapılan ihale şartnamesine göre elektrik kuvvetli akım tesislerinde yüksek gerilim altında çalışma izin belgesi eğitimi (...) ilgili tüm giderlerin yükleniciye ait olması gerekirken, eğitim giderinin davacıdan talep edildiğini, davacının da ödemek zorunda kaldığını, 2009 yılının ikinci yada üçüncü ayında davalı ... Elektrik veya ... Mühendislik şirketlerinin muhasebecisi olan ...'un posta çeki hesabına havale ile 2.200,00 TL gönderdiğini iddia etmiştir. Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda, dosyada mevcut olan hizmet işleri genel ve bakım-onarım özel şartnamelerinde ... ile ilgili tüm eğitim giderlerinin yüklenici tarafından karşılanacağı ve işçilerden alınmayacağının belirtildiği ancak davalı taraflarca bu konuda dosyaya herhangi bir belge ve bilginin sunulmadığı, dosyada ... yazılmış bir müzekkere ve buradan gelmiş bir cevap veya ekstre de bulunmadığı belirtilerek emsal dosyalardaki bilgi ve belgeler değerlendirilerek davacının davalılardan 2.200,00 TL ... ücreti alacağının bulunduğu kanaatine varıldığı belirtilmiş ve mahkemece de isteğin kabulüne karar verilmiştir.
... (Elektrik Kuvvetli Akım Tesislerinde yüksek Gerilim Altında Çalışma İzin Belgesi) eğitimi elektrik dağıtım sisteminde yüksek gerilimde çalışacak teknik personele verilmektedir. Elektrikle ilgili ... Adamlarının Yetki Görev ve sorumlulukları Hakkında Yönetmelik ile Elektrik Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliğinin ilgili maddelerine göre, yüksek gerilimde çalışacak elektrikle ilgili ... adamlarının (elektrik teknisyeni, elektrik teknikeri...) alması zorunlu olan eğitimdir. Dava konusu işyerinde teknisyen olarak çalışan davacının ... belgesine sahip olmadan çalışması mümkün değildir. Mahkemece sözkonusu belgenin alınabilmesi karşılığında ödenmesi gereken ücretin davacı tarafından ödendiği kabul edilmişse de, dosyada buna ilişkin belge veya banka kaydına rastlanmamıştır. Bu doğrultuda öncelikle mahkemece, davacı tarafından belge temini için herhangi bir ödeme yapılıp yapılmadığı hususunun araştırılması gerekmektedir. Davacı tarafından belge ile ilgili ödemenin 2009 yılının ikinci yada üçüncü ayında davalı ... Elektrik veya ... Mühendislik şirketlerinin muhasebecisi olan ...'un posta çeki hesabına havale ile gönderildiği iddia edildiğinden, ... adlı kişinin hizmet döküm cetveli, işe giriş ve ayrılış bildirgeleri ile posta çeki hesabına ait 2009 yılına ilişkin hesap ekstresi getirtilerek, öncelikle davacı tarafından belirtilen şekilde bir ödeme yapılıp yapılmadığı tespit edilmeli, ödeme yapılması halinde ... adlı kişinin ödemenin yapıldığı tarihte davalı işverenlerden herhangi birinin işçisi olup olmadığı belirlenmelidir. Ayrıca davalı işyerinden, ... belgesi ile ilgili eğitimi vermek ile sorumlu olan kurum ve kuruluşlardan, yapıldığı iddia edilen ödeme ile ilgili bilgi belge temini yapılarak, ödemenin kimin tarafından yapıldığı da araştırılmalıdır. Belirtilen tüm bu hususlar birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmesi gerekmektedir. Eksik araştırma ile yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
4-Ayrıca davalı ... vekili tarafından temyiz aşamasında, 30.04.2014 tarihinde tazminat ödemesi açıklaması ile 1.347,30 TL ödeme yapıldığına ilişkin dekont sureti ibraz edilmiştir. Ödeme belgelerinin hakkı ortadan kaldıran özelliği nedeni ile yargılamanın her aşamasında dikkate alınması mümkündür. Açıklanan nedenle; sunulan belge uyarınca söz konusu ödemenin davacıya yapılıp yapılmadığı belirlenerek sonucuna göre bir karar verilmelidir.
SONUÇ:
Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebeplerden BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgililere iadesine, 24.06.2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.