22. Hukuk Dairesi 2017/30458 E. , 2020/6832 K.

[İctihat]

22. Hukuk Dairesi 2017/30458 E. , 2020/6832 K.

'İçtihat Metni'
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı, davalı Bakanlığa ait ... Eğitim ve Araştırma Hastanesi işyerinde alt işverenler nezdinde temizlik görevlisi ve aşçı yardımcısı olarak 2005-2011 Ocak tarihleri arasında çalıştığını, emeklilik nedeniyle ayrıldığını ileri sürerek, kıdem tazminatı, fazla çalışma, ulusal bayram ve genel tatil ile yıllık izin ücret alacaklarına hükmedilmesini istemiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, zamanaşımı ve husumet itirazında bulunarak davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan delillere ve bilirkişi raporuna göre, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz:
Karar süresi içinde davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Taraflar arasında yıllık izin alacağına yönelik olarak ıslaha karşı zamanaşımı def’i konusunda uyuşmazlık bulunmaktadır.
Zamanaşımı, alacak hakkının belli bir süre kullanılmaması yüzünden dava edilebilme niteliğinden yoksun kalmasını ifade eder. Bu tanımdan da anlaşılacağı üzere zamanaşımı, alacak hakkını sona erdirmeyip sadece onu 'eksik bir borç' haline dönüştürür ve 'alacağın dava edilebilme özelliğini ortadan kaldırır.
Bu itibarla zamanaşımı savunması ileri sürüldüğünde, eğer savunma gerçekleşirse hakkın dava edilebilme niteliği ortadan kalkacağından, artık mahkemenin işin esasına girip onu incelemesi mümkün değildir.
4857 sayılı Kanundan daha önce yürürlükte bulunan 1475 sayılı Yasada ücret alacaklarıyla ilgili olarak özel bir zamanaşımı süresi öngörülmediği halde, 4857 sayılı İş Kanunun 32/8 maddesinde, işçi ücretinin beş yıllık özel bir zamanaşımı süresine tabi olduğu açıkça belirtilmiştir. Ancak bu Kanundan önce tazminat niteliğinde olmayan, ücret niteliği ağır basan işçilik alacakları, Borçlar Kanununun 126/1 maddesi (6098 sayılı TBK 147) uyarınca beş yıllık zamanaşımına tabidir.
5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanununun 7 nci maddesinde, iş mahkemelerinde sözlü yargılama usulü uygulanır. Ancak 01.10.2011 tarihinde yürürlüğe giren 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 447 inci maddesi ile sözlü yargılama usulü kaldırılmış, aynı yasanın 316 ve devamı maddeleri gereğince iş davaları için basit yargılama usulü benimsenmiştir.
Sözlü yargılama usulünün uygulandığı dönemde zamanaşımı def'i ilk oturuma kadar ve en geç ilk oturumda yapılabilir. Ancak 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun yürürlükte olduğu dönemde 319 uncu madde hükmü uyarınca savunmanın değiştirilmesi yasağı cevap dilekçesinin verilmesiyle başlayacağından, zamanaşımı def'i cevap dilekçesi ile ileri sürülmelidir. 01.10.2011 tarihinden sonraki dönemde ilk oturuma kadar zamanaşımı definin ileri sürülmesi ve hatta ilk oturumda sözlü olarak bildirilmesi mümkün değildir.
Dava konusunun ıslah yoluyla arttırılması durumunda, 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemleri Kanunu hükümlerinin uygulandığı dönemde, ıslah dilekçesinin tebliğini izleyen ilk oturuma kadar ya da ilk oturumda yapılan zamanaşımı defi de ıslaha konu alacaklar yönünden hüküm ifade eder. Ancak Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun yürürlüğe girdiği 01.10.2011 tarihinden sonraki uygulamada, 317/2 ve 319. maddeler uyarınca ıslah dilekçesinin davalı tarafa tebliği üzerine iki haftalık süre içinde ıslaha konu kısımlar için zamanaşımı def'inde bulunulabileceği kabul edilmelidir.
Somut olayda, dava dilekçesinde; kıdem tazminatı, yıllık izin alacağı, fazla mesai ücreti, ulusal bayram ve genel tatil alacaklarının tahsilini talep edilmiş olup, davacı vekili açıkça fazla çalışma ücreti ile ulusal bayram ve genel tatil alacakları yönünden belirsiz alacak davası biçiminde talepte bulunduğunu belirtmiştir. Bu beyana ve dava dilekçesinin genel içeriğine göre kıdem tazminatı ve yıllık izin ücret alacağı bakımından kısmi alacak davası şeklinde talepte bulunulduğu hususunda bir tereddüt söz konusu değildir.
Davacı tarafın 01.06.2016 tarihinde harçlandırarak dosyaya sunduğu ıslah dilekçesi 07.06.2016 tarihinde davalı tarafa tebliğ edilmiş olup, davalı vekilince 08.06.2016 tarihli dilekçe ile ıslaha yönelik zamanaşımı def’inde bulunulmuştur. Buna göre, süresinde ileri sürülen zamanaşımı def’i dikkate alınarak, 31.01.2011 olan iş akdinin fesih tarihine göre yıllık izin ücret alacağının tabi olduğu 5 yıllık zamanaşımı süresinin 31.01.2016 tarihinde dolmuş olduğu ve dava dilekçesi ile istenen tutar hariç olmak üzere yıllık izin ücret alacağının ıslah tarihi itibariyle zamanaşımına uğramış olduğu gözetilmeden hüküm kurulması hatalı olup, bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebeplerden BOZULMASINA, 16.06.2020 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.