22. Hukuk Dairesi 2018/10266 E. , 2020/6840 K.

[İctihat]

22. Hukuk Dairesi 2018/10266 E. , 2020/6840 K.

'İçtihat Metni'
MAHKEMESİ : ... 7. Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, süresi içinde davacı, davalı ve fer'i müdahil vekillerince temyiz edilmiş ve davalı ... Müt. Hiz. İnş. Tur. Ltd. Şti. vekilince duruşma talep edilmesi üzerine dosya incelenerek işin duruşmaya tabi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 16/06/2020 Salı günü tayin edilerek taraflara çağrı kağıdı gönderilmişti. Duruşma günü davalı adına vekili Avukat ... ile karşı taraf adına vekili Avukat ... geldiler. Fer'i müdahil adına kimse gelmedi. Duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatların sözlü açıklamaları dinlendikten sonra duruşmaya son verilerek Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor sunuldu, dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkilinin 2001 yılından iş sözleşmesinin davalı işverence feshedildiği 2009 yılına kadar davalının ...tan’da bulunan şantiyelerinde formen olarak çalışıp sadece babasının rahatsızlığı nedeniyle 2002 yılında 4-5 ay Türkiye’de kalıp tekrar ...tan’a döndüğünü, davacının haftada 7 gün çalıştığını, yılbaşı, Kurban Bayramının 1. Günü hariç Ulusal Bayram ve genel tatil günlerinde çalışan davacının sadece 13 gün ücretli izin kullandığını, davacının aylık ücretinin 1.250 Abd doları olarak belirlendiğini, ancak bu ücretin 300 Doları davacıya ...tan’da avans olarak elden ödenip kalanın bankaya yatırılması gerekirken yatırılmadığını, ücretin büyük bir kısmının ödenmeyip toplu ödeme yapılacağı söylendiği halde ödeme yapılmadığını, barınma ve 3 öğün yemeğin İşverence karşılandığını, davacının iş sözleşmesinin işverence haksız ve sebepsiz olarak feshedildiğini beyanla; ücret alacağı, kıdem ve ihbar tazminatı, yıllık izin, fazla mesai, ulusal bayram ve genel tatil, hafta tatili, alacaklarının iş sözleşmesinin feshi tarihinden İtibaren en yüksek banka mevduat faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı Şirket vekili, zamanaşımı itirazında bulunup ... Ltd. Şirketinin ...tan’da bulunan şantiyesinde parke işleri için taşeron ... ile anlaştığını, ...’nun işyerinin kayıtları kapalı olduğu ve yeni bir kayıt yaptırmasının zaman alacağının şirkete iletilip yanında çalıştırdığı işçilerin İş Yasasından doğan haklarının kendisine ait olmak üzere ... Şirketince İş Kurumuna bildirilip sözleşme imzalanmasının istenildiğini, ...’nun ...tan’da sadece ... Şirketinin değil, başka firmaların da işlerini yaptığını ve davacının da diğer firmalarda babası taşeron ...’nun işlerinde çalıştığını, ancak çalışmasının devamlılık arz etmediğini, davacının ...’nun oğlu ve onun işçisi olması nedeniyle ... Şirketince bir kayıt tutulmadığını, tüm ücret ve haklarını babası olan taşerondan aldığını, maaşının 1250 Abd Dolarının altında olduğunu, davacının fazla mesai, hafta sonu, bayram ve izin alacağının bulunmadığını beyanla davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Fer’i müdahil ... vekili, ...'nun ... Ltd. Şirketi ile bazı firmaların ...tan’daki taahhütlerinin parke işlerini taşeron olarak yapmak üzere anlaştıklarını, ...’unun Şirketin taşeronu olarak çalıştığı tarihlerde yanında çalışan işçilerini ... Şirketi üzerinden ...tan’a götürdüğünü ve kendisinin o tarihlerde Türkiye’de adına kayıtlı bir işyeri bulunmaması ve işyeri açmak için yapılacak giderlerden kaçınması ve aynca zaman harcamadan bir an önce işe başlamak amacıyla İşçilerini, davalı adına ... Şirketi üzerinden yaptırdığı, işçilerin yasalardan kaynaklanan haklarının ... tarafından ödendiğini, davacının ...’nun oğlu olup belirtilen şekilde ... üzerinden yurt dışına götürüldüğünü, davacının davalı Şirketle herhangi bir sözleşmesi olmayıp ... Şirketince davacıya sadece yurt dışı çalışma izni alındığını ve ancak davacının babası Cevat’in aldığı işlerde çalıştığını, ...’nun taahhüt edilen parke işini kendi adına aldığı gibi ...tan'daki Şirketlerin de parke işlerini alıp davacıyı sadece kendi aldığı işlerde çalıştırıp ücretini ödediğini, davacının ... Şirketinin işçisi olmadığını beyanla haksız davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan delillere ve bilirkişi raporuna göre, yazılı gerekçe ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İstinaf Başvurusu:
İlk Derece Mahkemesinin kararına karşı, taraflar ve fer'i müdahil istinaf kanun yoluna başvurmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesi Kararının Özeti:
Bölge Adliye Mahkemesince, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, vakıa mahkemesi hakiminin objektif, mantıksal ve hayatın olağan akışına uygun, dosyadaki verilerle çelişmeyen tespitlerine ve uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kurallarına göre, karar ve gerekçesinde bir isabetsizlik bulunmadığı gerekçesi ile tarafların ve fer'i müdahil vekilinin istinaf başvurusunun ayrı ayrı esas yönünden reddine karar verilmiştir.
Temyiz:
Bölge Adliye Mahkemesinin kararına karşı, taraflar ve fer'i müdahil temyiz başvurusunda bulunmuştur.
Gerekçe:
1-Dosya kapsamının birlikte değerlendirilmesiyle yapılan inceleme sonucunda, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kurallarına göre, ilk derece mahkemesi kararının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan yönleri usul ve kanuna uygun görülmüştür.
2-Fazla çalışma yaptığını iddia eden işçi bu iddiasını ispatla yükümlüdür. İşçinin imzasını taşıyan bordro sahteliği ispat edilinceye kadar kesin delil niteliğindedir. Bir başka anlatımla bordronun sahteliği ileri sürülüp ispatlanmadıkça, imzalı bordroda görünen fazla çalışma alacağının ödendiği varsayılır.
Fazla çalışmanın ispatı konusunda iş yeri kayıtları, özellikle işyerine giriş çıkışı gösteren belgeler, iş yeri iç yazışmaları, delil niteliğindedir. Ancak, fazla çalışmanın bu tür yazılı belgelerle ispatlanamaması durumunda tarafların dinletmiş oldukları şahit beyanları ile sonuca gidilmesi gerekir. Bunun dışında herkesçe bilinen genel bazı vakıalar da bu noktada gözönüne alınabilir. İşçinin fiilen yaptığı işin niteliği ve yoğunluğuna göre de fazla çalışma olup olmadığı araştırılmalıdır.
İmzalı ücret bordrolarında fazla çalışma ücreti ödendiği anlaşılıyorsa, işçi tarafından gerçekte daha fazla çalışma yaptığının ileri sürülmesi mümkün değildir. Ancak, işçinin fazla çalışma alacağının daha fazla olduğu yönündeki ihtirazi kaydının bulunması halinde, bordroda görünenden daha fazla çalışmanın ispatı her türlü delille söz konusu olabilir. Buna karşın, bordroların imzalı ve ihtirazi kayıtsız olması durumunda dahi, işçinin geçerli bir yazılı belge ile bordroda yazılı olandan daha fazla çalışmayı yazılı delille ispatlaması gerekir. Bordrolarda tahakkuk bulunmasına rağmen bordroların imzasız olması halinde ise, varsa ilgili dönem banka ve tüm ödeme kayıtları celp edilmeli ve ödendiği tespit edilen miktarlar yapılan hesaplamadan mahsup edilmelidir.
Fazla çalışmanın yazılı delil ya da tanıkla ispatı imkan dahilindedir. İşyerinde çalışma düzenini bilmeyen ve bilmesi mümkün olmayan tanıkların anlatımlarına değer verilemez.
Aynı ilkeler, hafta tatili ile ulusal bayram ve genel tatil çalışmaları için de geçerlidir.
Somut olayda, davacı işçi parkeci formeni olarak davalının yurtdışındaki işyerlerinde çalışmıştır. Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda, hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil ile fazla çalışma alacağı bakımından, davacı tanık beyanları gözetilmek suretiyle davacının, 01 Aralık- 31 Mart arası kış dönemi dışında haftanın 3 günü, 08.00-17.00, haftanın 3 günü 08.00-20.00 saatleri arasında çalıştığı, 1 saat ara dinlenme kullandığı, dolayısıyla haftalık 9 saat fazla çalışma yaptığı, ayda 2 hafta, hafta tatili günü ile dini bayramların birinci dışında ulusal bayram ve genel tatillerde çalıştığı kabul edilmiştir. Davacı tanıklarından ..., ... ve ..., davacı ile birlikte çalıştıklarını beyan ettikleri süre ile zamanaşımı gözetilerek hesaplamaya esas alınan çalışma dönemi bakımından bilgi sahibi değildir.Kabul edilen şekilde çalışıldığı hususu anılan tanıklarca ispatlanamamıştır.Ancak davacı tanığı ..., davacı ile birlikte çalıştıklarını beyan ettikleri süre ile zamanaşımı gözetilerek hesaplamaya esas alınan çalışma dönemi bakımından bilgi sahibidir.Bu nedenle söz konusu tanığın beyanına göre 01 Aralık- 31 Mart arası kış döneminin dışlanmasının isabetli olmadığı, tanık ...’ın davacı ile birlikte çalıştıklarını beyan ettikleri süre ile sınırlı olarak davacının sürekli haftanın 7 günü 08.00-17.00 saatleri arası çalıştığına dair ifadelerine göre davacının haftalık 3,5 saat fazla çalışma yaptığı, ulusal bayram ve genel tatil ile hafta tatillerinin tamamında çalıştığını ispatladığı gözetilmeden yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil ile fazla çalışma alacaklarını ispatladığı kabulü isabetli olmamıştır.
3-Taraflar arasında davacının ücret alacağının ödenip ödenmediği konusunda da uyuşmazlık bulunmaktadır.
Davacı vekili, müvekkilinin ücretinin büyük bir kısmının ödenmeyip toplu ödeme yapılacağı söylendiği halde ödeme yapılmadığını öne sürmüştür. Davalı tarafça dosyaya ibraz edilen 26/07/2009 tarihli makbuza göre davacıya ödeme yapıldığını savunmuştur. Mahkemece, davalı tarafça 26/07/2009 tarihli makbuzla davacıya yapılan ödemenin mahsubu gerektiğinin gözetilmemesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
Anılan hususlar gözetilmeksizin, eksik inceleme sonucunda İlk Derece Mahkemesince yazılı şekilde hüküm tesisi ve bu karara karşı yapılan istinaf başvurularının esastan reddi kararı hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının ortadan kaldırılarak İlk Derece Mahkemesi kararının yukarıda yazılı sebeplerle BOZULMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, davalı yararına takdir edilen 2.540,00 TL duruşma vekalet ücretinin davacı tarafa yükletilmesine, peşin alınan temyiz karar harcının istek halinde ilgililere iadesine, 16/06/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.