22. Hukuk Dairesi 2016/28670 E. , 2020/900 K.

[İctihat]

22. Hukuk Dairesi 2016/28670 E. , 2020/900 K.

'İçtihat Metni'
MAHKEMESİ:Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
DAVA TÜRÜ: ALACAK

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalılardan ... vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacının taş döşeme ve peyzaj ustası olduğunu, diğer davalı şirket ...nin taşeron olduğu ...Belediyesinin park ve bahçe biriminde 2007 yılında çalışmaya başladığını, 2014 yılı Haziran ayında yasal hakları ödenmeden işten çıkartıldığını ileri sürerek kıdem tazminatı, yıllık izin ücreti alacağı,hafta tatili ücreti ve fazla mesai ücreti alacaklarının davalılardan tahsilini talep etmiştir.Davalı Cevabının Özeti: Davalı ... vekili cevap dilekçesinde özetle; davacının iş akdinin feshedilmediğini, emekliliğinden ötürü yüklenici firma ile arasındaki iş akdinin sona erdiğini, kıdem tazminatından yüklenici firmanın sorumlu olduğunu, davacının belediyede çalıştığı süre boyunca fazla çalışmasının olmadığını, tüm ücretlerinin kendisine ödendiğini, yıllık iznini kullandığını belirterek davanın reddi gerektiğini savunmuştur.Davalı ... Yapı ve Hiz. İşl. San. Tic. Ltd. Şti.'ne dava dilekçesi tebliğ edilmiş olmasına rağmen davaya cevap vermediği gibi duruşmalara da katılmamıştır.Mahkeme Kararının Özeti:Mahkemece, yapılan yargılama sonucunda toplanan delillere ve bilirkişi raporuna dayanılarak davanın kabulüne karar verilmiştir. Temyiz Başvurusu:Karar, yasal süresi içerisinde davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere, hükmün Dairemizce de benimsenmiş bulunan yasal ve hukuksal gerekçeleriyle dayandığı maddi delillere ve özellikle bu delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine ve göre, davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Taraflar davacının yıllık izin ücreti alacağının miktarı noktasında uyuşmazlık vardır.
4857 sayılı İş Kanunu'nun 59. maddesinde, iş sözleşmesinin herhangi bir nedenle sona ermesi halinde, işçiye kullandırılmayan yıllık izin sürelerine ait ücretlerin son ücret üzerinden ödeneceği hükme bağlanmıştır. Yıllık izin hakkının ücrete dönüşmesi için iş sözleşmesinin feshi şarttır. Bu noktada, sözleşmenin sona erme şeklinin ve haklı nedene dayanıp dayanmadığının önemi bulunmamaktadır. Yıllık izinlerin kullandırıldığı noktasında ispat yükü işverene aittir. İşveren yıllık izinlerin kullandırıldığını imzalı izin defteri veya eşdeğer bir belge ile kanıtlamalıdır. Bu konuda ispat yükü üzerinde olan işveren, işçiye yemin teklif edebilir. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 31. maddesi uyarınca hâkim, uyuşmazlığın aydınlatılmasının zorunlu kıldığı durumlarda, maddi veya hukuki açıdan belirsiz yahut çelişkili gördüğü hususlar hakkında, taraflara açıklama yaptırabilir, soru sorabilir, delil gösterilmesini isteyebilir şeklinde düzenleme yapılarak hakime yargılama sonunda doğruya ulaşma görevini yüklemiştir. Anayasamızın 141. maddesine göre, yargı basit, çabuk ve ucuz gerçekleşmelidir. Devlet yargının basit, ucuz ve çabuk gerçekleşmesi için gerekli düzenlemeleri yapmak durumundadır. Zira hakkın tanınması ve korunmasındaki gecikmeler, hukuk devleti ilkesi ile uyumlu değildir, adil yargılanma hakkını ihlâl eder. Bu sebeple yargılama sonucunda ulaşılacak hüküm, doğru, gecikmemiş ve kendisinden beklenen etkiyi gösteren bir niteliğe sahip olmalıdır. Bundan dolayı belirsiz vakıaların açıklattırılmasına, eksikliklerin hâkim tarafından işaret edilerek taraflarca giderilerek yargılamanın uzatılmasının önüne geçilmesine ilişkin hâkimin davayı aydınlatma yükümlülüğü bulunmaktadır. Usul hukukunda bu yükümlülüğün anlamı, doğru hüküm kurulmasıdır. Bu hususta yapılacak bir inceleme içinse, tarafların iddialarını eksiksiz ve zaman, yer gibi somut unsurlarıyla tam bir açıklık içinde yargılamaya getirmeleri gerekmektedir.Somut olayda, Mahkemece, davacının toplam hizmet süresince 6 yıllık dönemde hiç izin kullanmadığı kabul edilerek yıllık ücretli izin alacağı hüküm altına alınmıştır. Ne var ki dosya içeriğinde yer alan izin istek formlarından, davacının 17.01.2013 - 01.02.2013 ve 17.02.2014 - 01.05.2014 tarihleri arasında izin kullanmak için talepte bulunduğu görülmekte olup bu belgeler dikkate alınmadan karar verilmesi doğru olmamıştır. Bu durum karşısında söz konusu belgelerin davacıya gösterilerek beyanının alınması, davacının davayı somutlaştırma yükü (HMK m.194), hakimin de davayı aydınlatma yükümlülüğü (HMK m. 31) bulunduğu da gözönüne alınarak, davacının 6 yıllık çalışma süresi boyunca hiç yıllık izin kullanmamasının hayatın olağan akışına ters olduğu nazara alınıp, davacının bu husustaki beyanı da alındıktan sonra tüm dosya kapsamındaki bilgi ve belgeler birlikte değerlendirilip, sonucuna göre karar verilmesi gerekmektedir. Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular göz ardı edilerek eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.SONUÇ: Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebeplerle BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 21.01.2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.