23. Hukuk Dairesi 2016/6806 E. , 2019/1399 K.

[İctihat]

23. Hukuk Dairesi 2016/6806 E. , 2019/1399 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi

Taraflar arasındaki asıl ve birleşen davada iflas davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı asıl davada hüküm verilmesine yer olmadığına, karşı davanın reddine yönelik olarak verilen hüküm süresi içinde asıl davada davalı-karşı davada davacı vekili vekilince duruşmalı temyiz edilmiştir.
Temyize konu karar niteliği gereği duruşmaya tâbi olmadığından duruşma isteminin reddiyle incelemenin evrak üzerinde yapılmasına karar verildikten ve temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.

- K A R A R -

Davacı vekili, ....06.2011 tarihli sözleşme uyarınca davalıya jet yakıtı temin ettiğini, davalının ....09.2014 tarihli 236.156,01 USD bedelli faturayı ödemediğini yazışmalardan da sonuç alamadıklarını davalının müvekkili tarafından hiçbir zaman imzalanmamış bulunan 06.09.2014 tarihli protokolden bahsettiğini böyle bir protokolün kendileri tarafından imzalanmadığını ve kabul etmediklerini, alacağın tahsili için davalı aleyhine iflas yoluyla ... takibi yaptıklarını ancak davalının haksız yere itirazı üzerine ... takibinin durduğunu, müvekkilinin taraflar arasında yapılan sözleşme gereği üstlenmiş olduğu yükümlülükleri yerine getirdiğini, bununla ilgili teslimat makbuzları tanzim edildiğini ileri sürerek haksız itirazın kaldırılarak depo emri tebliğ edilip davalının iflasına karar verilmesini talep ve dava etmiş karşı davayla ilgili olarak iddiaların asılsız olduğunu savunarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı vekili, alınan ihbar sonucunda bir düzenek kurularak uçağa verilen yakıtın bir kısmının devir daim yapılarak uçağın yakıt deposu yerine pompaya geri döndüğü bu şekilde normalde verilenden daha fazla yakıt verilmiş gibi gösterilerek faturalandırıldığını fazla faturalandırmalar nedeniyle taraflar arasında 06.09.2014 tarihli protokol imzalandığını protokolün ........ maddesi uyarınca incelemeler tamamlanıncaya kadar ödeme yapılmayacağının kararlaştırıldığını, protokolde çift imzanın bulunmamasının müvekkilini bağlamayacağını savunarak davanın redddine karar verilmesini; karşı davada taraflar arasında yapılan sözleşmenin başlangıcından itibaren davacı-karşı davalı tarafından jet yakıtı düzeneğinde oynamalar yapılarak kayıtlarda gösterilenden daha az yakıt verilmek suretiyle müvekkilinin zarara uğratıldığını ileri sürerek şimdilik ....000 USD zararın temerrüt tarihinden itibaren en yüksek mevduat faiziyle birlikte davacı-karşı davalıdan tahsiline aksi halde alacaklarının takas ve mahsubuna karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Mahkemece iddia, savunma, benimsenen bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre davalı tarafından kendilerine verilen yakıtın düzenekte oynamalar yapılarak kayıtlarda gösterilenden daha az verildiği ileri sürüldüğü ancak tacir olan davalı-karşı davacı tarafından TTK.'nun .... ve .... maddelerinde ön görülen surette usulüne uygun herhangi bir ayıp ihbarında bulunulmadığı, böyle bir iddianın ispatlanamadığı, KKTC Adli Makamlarından da bu yönde herhangi bir kesin hüküm oluşturacak bilgi ve belgenin ibraz edilmediği ayrıca davacı tarafından imzalanmamış bulunan 06.09.2014 tarihli protokolün davacı yönünden herhangi bir hukuki geçerliliğinin olmadığı, yaptırılan kapak hesabı sonucunda davalının yasal süresi içerisinde kapak hesapta ön görülen şekilde depo kararı gereği belirlenen meblağı depo ettiği ve bu haliyle davanın konusunun kalmadığı, karşı davayla ilgili olarak iddianın ispatlanamadığı gerekçesiyle asıl davada karar verilmesine yer olmadığına karşı davada davanın reddine karar verilmiştir.
Kararı davalı vekili temyiz etmiştir.
Asıl dava, İİK'nın 158. maddesi uyarınca iflas takibinde borçlunun itirazının kaldırılması ve iflasına karar verilmesi istemine, karşı dava ise tazminat talebine ilişkindir.
Tarafların tüm delilleri toplanıp inceledikten ve son sözleri dinlenip duruşmanın bittiği bildirildikten sonra hakimin, HMK.nın 298/.... (HUMK'nın 388.) maddesi uyarınca kararı gerekçesi ile birlikte yazması ve hüküm sonucunu HMK'nın 294/.... (HUMK.nın 389.) maddesinde öngörülen biçimde tefhim etmesi asıldır. Ne var ki uygulamada HMK.nın 294/.... (HUMK.nın 381/son) fıkra hükmüne dayanılarak zorunlu nedenlerle sadece hüküm sonucu tutanağa geçirilip tefhim edilmekle gerekçeli karar daha sonra yazılmaktadır.
İşte bu gibi hallerde HMK.nın 294/.... (HUMK.nın 389. ) maddesine uygun olarak tarafların hak ve yükümlülüklerini açıkça gösteren tefhim ile aleniyeti ve hukuki varlık kazanan kısa karara uygun olarak gerekçeli kararın yazılması zorunludur. Esasen kısa kararı yazıp tefhim etmekle davadan el çekmiş olan hakimin artık bu kararını değiştirmesine yasal olanak bulunmamaktadır. HMK.nın 298/....nci maddesinde gerekçeli kararın tefhim edilen hüküm sonucuna aykırı olamayacağı öngörülmüştür. Öte yandan, kısa kararla gerekçeli kararın çelişkili ya da farklı olması yargılamanın aleniyetine kararların alenen tefhim edilmesine ilişkin Anayasa'nın 141. maddesi ile HUMK.nın ve HMK.nın yukarıda değinilen buyurucu nitelikteki maddelerine de aykırı bir durum yaratır. Ayrıca, anılan husus kamu düzeni ile ilgili olup, gözetilmesi yasa ile hakime yükletilmiş bir ödevdir. Aksi düşünce ve uygulama yargının, yargıcın ve kararlarının her türlü düşünceden uzak, saygın ve güvenilir olması ilkesi ile bağdaşmaz.
Somut olayda, tefhim edilen kısa kararda karşı davaya ilişkin herhangi bir hüküm kurulmamış iken, gerekçeli kararda ....bent olarak karşı davanın reddine hükmedilmesi ile, kısa ve gerekçeli karar arasında çelişki oluştuğundan, mahkemece ....04.1992 tarihli ve 1991/... Esas 1992/... Karar sayılı ... İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurul Kararı çerçevesinde bu kısa kararla bağlı kalınmadan yeni bir kısa ve buna uygun gerekçeli karar verilmek üzere hükmün bozulması gerekmiştir.
...-Bozma nedenine göre davalı vekilinin temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine gerek görülmemiştir.
SONUÇ:Yukarıda (...) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, hükmün re’sen BOZULMASINA, (...) numaralı bentte açıklanan nedenlerle bozma nedenine göre davalı vekilinin temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, peşin alınan harcın istek halinde temyiz edene iadesine, kararın tebliğinden itibaren ... gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere ....04.2019 tarihinde oy birliği ile karar verildi.