1. Hukuk Dairesi 2016/9092 E. , 2019/3538 K.

[İctihat]

1. Hukuk Dairesi 2016/9092 E. , 2019/3538 K.

'İçtihat Metni'
MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL

Taraflar arasında görülen tapu iptali ve tescil davası sonunda, yerel mahkemece davanın reddine ilişkin olarak verilen karar davacı vekili tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi ...'nin raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü
-KARAR-
Dava, tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir.
Davacı, çekişmeli ... ve ... parsel sayılı taşınmazların ortak mirasbırakan ...'dan intikal etmesine rağmen, annesi ...'nun miras payı gözetilmeksizin ... tespitinde dayısı olan ... adına tespit edildiğini, ölümü ile taşınmazların mirasçılarına intikal ettiğini, mirasçıların da taşınmazları davalılara satış suretiyle devrettiklerini, davalılar adına oluşan tescilin yolsuz olduğunu ileri sürerek eldeki davayı açmış ve tapu kaydının iptali ile miras payı oranında adına tescilini istemiştir.
Davalılar, tapu kaydına güvenerek ve iyiniyetli olarak bedeli karşılığında çekişmeli taşınmazları satın aldıklarını belirterek, davanın reddini savunmuşlardır.
Mahkemece, derdestlik nedeniyle davanın reddine dair verilen karar Dairece “...Somut olayda dava dilekçesi davalılara 29.7.2011 tarihinde tebliğ edildiği halde, davalılar süresi içerisinde derdestlik itirazında bulunmamışlardır. Hal böyle olunca, davalılar süresinde derdestlik itirazını ileri sürmediklerinden davaya devam edilip işin esası incelenerek sonucu uyarınca bir karar verilmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirmeyle yazılı şekilde hüküm tesisi doğru değildir...” gerekçesiyle bozulmuş, mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda ... tespitinin kesinleştiği tarihten dava tarihine kadar 3402 sayılı ... Kanunu'nun 12/3. maddesinde düzenlenen 10 yıllık hak düşürücü sürenin geçtiği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Dosya içeriği ve toplanan delillerden, çekişme konusu 8329 parsel sayılı taşınmazda yargılama sırasında kat irtifakı tesis edilerek oluşan bağımsız bölümlerin dava dışı 3. kişiler adına tescil edildiği, yine 8329 parsel sayılı taşınmazın ise yargılama sırasında 27.01.2015 tarihli işlem ile dava dışı ... ... İnşaat ve Taah. Ve Aracılık Hiz. Lit. Şti. adına tescil edildiği kayden sabittir.
Bilindiği üzere, dava açıldıktan sonra da sınırlayıcı bir neden bulunmadığı takdirde dava konusu malın veya hakkın üçüncü kişilere devredilebilmesi tasarruf serbestisi kuralının bir gereği, hak sahibi veya malik olmanın doğal bir sonucudur. Usul Hukukumuzda ayrık durumlar dışında dava konusu mal veya hakkın davanın devamı sırasında devredilebileceği kabul edilmiş, 6100 sayılı HMK'nın 125. maddesinde dava konusunun taraflarca üçüncü kişiye devir ve temliki halinde yapılacak usuli işlemler düzenlenmiştir. Anılan düzenlemeye göre, iki taraftan biri dava konusunu (müddeabihi) bir başkasına temlik ettiği takdirde diğer taraf seçim hakkını kullanmakta dilerse temlik eden ile olan davasını takipten vazgeçerek davayı devralan kişiye yöneltmekte, dilerse davasına temlik eden kişi hakkında tazminat davası olarak devam edebilmektedir. Bu usul kuralının kendiliğinden (re'sen) gözetilmesi gerektiği de açıktır.
Hal böyle olunca, dava konusu taşınmazların dava dışı 3. kişiler adına tescil edilmesi nedeniyle 6100 sayılı HMK'nun 125. maddesi hükmü uyarınca, davacı tarafa seçimlik hakkı hatırlatılarak davayı ne şekilde sürdüreceğinin sorulması ve bu yöndeki usuli eksiklik giderildikten sonra işin esası bakımından bir karar verilmesi gerekirken değinilen husus gözardı edilerek yazılı olduğu karar verilmesi doğru değildir.
Davacının değinilen yön itibariyle yerinde bulunan temyiz itirazlarının kabulü ile, hükmün (6100 sayılı Yasanın geçici 3.maddesi yollaması ile) 1086 sayılı HUMK'un 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, 30.05.2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.