1. Hukuk Dairesi 2016/11024 E. , 2019/4021 K.

[İctihat]

1. Hukuk Dairesi 2016/11024 E. , 2019/4021 K.

'İçtihat Metni'
MAHKEMESİ:ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ: TAPU İPTALİ VE TESCİL - TENKİS


Taraflar arasında görülen tapu iptali ve tescil- tenkis davası sonunda, yerel mahkemece davanın kabulüne ilişkin olarak verilen karar davalılar vekili tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi ...'un raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü
-KARAR-
Dava, muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı tapu iptali ve tescili, olmadığı takdirde tenkis isteğine ilişkindir.Davacılar, mirasbırakan babaları ...’ın 597, 766, 870, 1012, 2002, 2131, 2746 parsel sayılı taşınmazlarını oğlu olan davalı ...’e, 38, 174, 485, 499 parsel sayılı taşınmazlarını da torunu olan davalı ...’e, mirasbırakan anneleri ...'ın da 1972 ve 1663 parsel sayılı taşınmazlarını davalı torunu ...’in eşi olan davalı ...’e ölünceye kadar bakma akdi ile temlik ettiklerini, mirasbırakanların bakıma ihtiyaçları olmadığını, temliklerin mal kaçırma amacıyla muvazaalı olarak yapıldığını, miras haklarının zedelendiğini ileri sürerek tapu kayıtlarının iptali ile payları oranında adlarına tescil, olmadığı takdirde tenkis istemişlerdir.Davalılar, ölünceye kadar bakma sözleşmesi yapılması için bakım alacaklısının bakıma muhtaç olmasının şart olmadığını, sözleşmenin tenkise tabi olmadığını, mirasbırakanlarına baktıklarını, mal kaçırma amacıyla hareket edilmediğini, ayrıca mirasbırakanların temlik dışı taşınmazları da olduğunu belirterek davanın reddini savunmuşlardır.Mahkemece, temliklerin mal kaçırma amacıyla yapıldığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.Dosya içeriği ve toplanan delillerden mirasbırakan ...’ın 38, 174, 485 ve 499 parsel sayılı taşınmazları 27.11.1997 tarihinde ...’a, 597, 766, 870, 1012, 2002, 2131 ve 2746 parsel sayılı taşınmazları da ...’a, mirasbırakan ...’ın da 1163 ve 197 parsel sayılı taşınmazları ...’a ölünceye kadar bakma akdi ile temlik ettikleri, ...’ın 25.02.2000, ...’nin de 23.05.2014 tarihinde öldüğü, geriye ortak mirasçıları ..., ...ve ...’nın kaldığı anlaşılmaktadır.Mirasbırakan ...’ın bir veya iki parça taşınmazını vererek kendisine baktırma olanağı var iken oğlu ...’a ve torunu ...’e makul sınırları aşarak ölünceye kadar bakma akdi ile taşınmazlarını temlik etmesi nedeniyle ... ve ... yönünden davanın kabulüne karar verilmesinde bir isabetsizlik yoktur. Davalılardan ... ve ...’ın temyiz itirazlarının reddine.Davalı ...’in itirazlarına gelince
Mirasbırakan ... 197 ve 1163 parsel sayılı taşınmazları 23.05.2014 tarihinde ölünceye kadar bakma akdi ile Dilek’e temlik etmiştir.Bilindiği üzere, ölünceye kadar bakıp gözetme sözleşmesi, taraflarına karşılıklı hak ve borçlar yükleyen bir bağıttır. (6098 sayılı Türk Borçlar Yasasının 611. maddesi). Başka bir anlatımla ivazlı sözleşme türlerindendir. Bu sözleşme ile bakım alacaklısı, sözleşme konusu malın mülkiyetini bakım borçlusuna geçirme bakım borçlusu da bakım alacaklısına yasanın öngördüğü anlamda ölünceye kadar bakıp gözetme yükümlülüğü altına girer (6098 sayılı Türk Borçlar Yasasının 614. maddesi).Hemen belirtmek gerekir ki, bakıp gözetme koşulu ile yapılan temliki işlemin geçerliliği için sözleşmenin düzenlendiği tarihte bakım alacaklısının özel bakım gereksinimi içerisinde bulunması zorunlu değildir. Bu gereksinmenin sözleşmeden sonra doğması ya da alacaklının ölümüne kadar çok kısa bir süre sürmüş bulunması da sözleşmenin geçerliliğine etkili olamaz. Ölünceye kadar bakıp gözetme sözleşmesi yaşama süresince bakımı gerektiren ve rastlantıya (tesadüfe) bağlı bir sözleşme türü olup TBK'nin 611. maddesi bakım alacaklısı yönünden gerçek kişi olması dışında özel bir nitelik öngörmemiştir. Bu bakımdan bakım alacaklısının akit anında özel bakıma muhtaç durumda olmasını aramak kanunda bulunmayan bir unsur ilave etmek olur.
Kural olarak, bu tür sözleşmeye dayalı bir temlikin de muvazaa ile illetli olduğunun ileri sürülmesi her zaman mümkündür. En sade anlatımla muvazaa, irade ile beyan arasında kasten yaratılan aykırılık olarak tanımlanabilir. Böyle bir iddia karşısında, asıl olan tarafların akitteki gerçek ve müşterek amaçlarının saptanmasıdır (6098 sayılı Türk Borçlar Yasasının 19. maddesi). Şayet bakım alacaklısının temliki işlemde bakıp gözetilme koşulunu değil de, bir başka amacı gerçekleştirme iradesini taşıdığı belirlenirse (örneğin mirasçılarından mal kaçırma düşüncesinde ise), bu takdirde akdin ivazlı (bedel karşılığı) olduğundan söz edilemez akitte bağış amacının üstün tutulduğu sonucuna varılır. Bu halde de Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulu'nun 1.4.1974 gün ve 1/2 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı olayda, uygulama yeri bulur.Miras bırakanın, ölünceye kadar bakıp gözetme karşılığı yaptığı temlikin muvazaa ile illetli olup olmadığının belirlenebilmesi için de, sözleşme tarihinde murisin yaşı, fiziki ve genel sağlık durumu, aile koşulları ve ilişkileri, elinde bulunan mal varlığının miktarı, temlik edilen malın, tüm mamelekine oranı, bunun makul karşılanabilecek bir sınırda kalıp kalmadığı gibi bilgi ve olguların göz önünde tutulması gerekir.Somut olayda, ...’nin temlik tarihinde 83 yaşında ve dul olduğu, eşi Hasan’ın 2000 yılında öldüğü, ...’nin son dönemlerinde yatalak olduğu, bakımının torunun eşi davalı ... tarafından yerine getirildiği açıktır. Bu somut olgular yukarıdaki ilkelerle birlikte değerlendirildiğinde, ...’nin mal kaçırma amacıyla değil bakılma amacıyla taşınmazı devrettiği, davalının da bakım borcunu yerine getirdiği anlaşılmaktadır. Hal böyle olunca, davalı ... yönünden davanın reddine karar verilmesi gerekirken delillerin değerlendirilmesinde yanılgıya düşülerek yazılı şekilde karar verilmesi doğru değildir.
Davalı ...’in yerinde bulunan temyiz itirazlarının kabulü ile, hükmün (6100 sayılı Yasanın geçici 3.maddesi yollaması ile) 1086 sayılı HUMK'un 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, 20/06/2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.