1. Hukuk Dairesi 2016/10528 E. , 2019/3776 K.

[İctihat]

1. Hukuk Dairesi 2016/10528 E. , 2019/3776 K.

'İçtihat Metni'
MAHKEMESİ:ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ: TAPU İPTALİ VE TESCİL-TAZMİNAT


Taraflar arasında görülen tapu iptali ve tescil- tazminat davası sonunda, yerel mahkemece davanın kabulüne ilişkin olarak verilen karar davacı vekili, davalı ... ve ... tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi ...'un raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü
KARAR-
Dava, hata hukuksal nedenine dayalı tapu iptali ve tescili, olmadığı takdirde tazminat isteğine ilişkindir.Davacı, kendisine ait 29 ada 161 parsel sayılı taşınmaza komşu olan 76 parsel sayılı taşınmazı 1988 yılında temlik aldığını, 76 parsel sayılı taşınmaza komşu olan 77 parsel sayılı taşınmazı da maliklerinin ölümü üzerine mirasçılarından alarak kullanmaya başladığını, 78 parsel sayılı taşınmazı da davalıların kullandığını, 2014 yılı Aralık ayı içerisinde başka bir taşınmazını satmak istediğinde 77 parsel yerine 78 parsel sayılı taşınmazın adına kayıtlı olduğunu öğrendiğini, tapuda hile (muvazaa) ile 78 parsel sayılı taşınmazın kendisine devrinin yapıldığını, hata, hile ve muvazaa nedeniyle tapu kaydının iptali gerektiğini ileri sürerek 77 parsel sayılı taşınmazın da tapu kaydının iptali ile adına, 78 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydının iptali ile davalı ... ve ... adına tesciline, olmadığı takdirde tazminata karar verilmesini istemiştir.Davalılardan ..., ... ve..., açılan davanın yersiz olduğunu, işlemde herhangi bir hata olmadığını, dava konusu 77 parsel sayılı taşınmazı davalı ...’un, davalı ... ve ...'a sattığını, davacı yanıltılmış olsa dahi kendilerinin yanıltmadığını belirterek davanın reddini savunmuşlardır.Mahkemece, parsel numaralarından kaynaklı esaslı hata olduğu gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Dosya içeriği ve toplanan delillerden 78 parsel sayılı taşınmazın kadastro tespitinde ½ payının ..., ½ payının da ... adına tecil edildiği, ... ve ...’un ölümü üzerine taşınmazın 13.09.2004 tarihinde ortak mirasçıları ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... ve ...’a intikal ettiği, mirasçıların aynı gün aynı resmi senet ile taşınmazı ...’a satış suretiyle temlik ettiği, 77 parsel sayılı taşınmazın ise kadastro tespiti ile ... adına tescil ediliği, ...’in taşınmazı 08.04.1988 tarihinde ...’ya, ...’un 01.06.1992 tarihinde ...’a, ...’in de ½ payını 28.09.2004 tarihinde ...’a satış suretiyle temlik ettiği anlaşılmaktadır.Bilindiği üzere, sözleşmenin konusu, niteliği ve ödenecek miktar gibi hususlarda dikkatsizliği veya bilgisizliği sonucu gerçek iradesine uymayan beyanda bulunmak suretiyle esaslı hataya düşen tarafın sözleşme ile bağlı sayılamayacağı kuşkusuzdur.Hemen belirtmek gerekir ki, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nda (TBK) tıpkı 818 sayılı Borçlar Kanunu (BK) gibi esaslı hatanın (yanılmanın) tanımı yapılmamış, 31. ve 32. maddelerde sınırlayıcı olmamak üzere örnekler gösterilmiştir. Kısaca, iç irade ile açıklanan irade arasındaki bilmeyerek yapılan uyumsuzluk olarak tanımlanan hatanın (yanılmanın) esaslı kabul edilebilmesi için uygulamada ve bilimsel alanda ortaklaşa benimsendiği gibi, girişilen taahhüdün başlıca sebebini teşkil etmesi, daha açık söyleyişle hem yanılgıya düşen taraf yönünden (sübjektif unsur) hem de iş hayatındaki dürüstlük kuralları (objektif unsur) açısından hataya düşülmese idi böyle bir sözleşmenin hiç veya açıklanan biçimde yapılmayacağının ispatlanması zorunludur.Bu koşulların varlığı halinde hataya düşen tarafın, isterse iptal hakkını kullanmak suretiyle hukuki ilişkiyi geçmişe etkili (makable şamil) olarak ortadan kaldırılabileceği ve verdiği şeyi geri isteyebileceği kuşkusuzdur.Öte yandan, hata nedenine dayalı davalarda hataya düştüğünü iddia edip sözleşme ile bağlı olmadığını iddia eden taraf, bu iddiasını ancak akidine karşı ileri sürebilir.Somut olayda, davacı tarafın 78 parsel sayılı taşınmazı davalı ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... ve ...’dan satın alma yoluyla iktisap ettiği, davacıya 78 parsel sayılı taşınmazın temlik edildiği tarihte 77 parsel sayılı taşınmazın maliklerinin davalı ... ve ... olduğu, anılan taşınmazın son kayıt malikleri ... ve ... ile ...’in taşınmazı satın aldığı ...’un da çekişmeli temlikte (13.09.2004 tarih ve 485 yevmiye numaralı akit) taraf olmadığı açıktır. Hal böyle olunca, yukarıda açıklanan ilke ve maddi vakıa uyarınca, davacının gerçekte satın almış olduğu 78 parsel sayılı taşınmazın önceki malikleri ile satın almak isteği 77 parsel sayılı taşınmazın maliklerinin akit tarihinde farklı kişiler olduğu, 77 parsel sayılı taşınmazın son kayıt maliklerinin, ilk malik ile el ve işbirliği içerisinde davranarak davacıyı zararlandırma kastıyla taşınmazı devrettikleri ispat edilmediği ve hata iddiasının akidine karşı ileri sürülebileceği hususları gözetilerek 13.09.2004 tarih ve 485 yevmiye numaralı akitte taraf olmayan davalı ..., ... ve ... yönünden davanın reddine, akitte taraf olan davalılar yönünden ise 77 ve 78 parsel sayılı taşınmazların birbirlerine çok yakın nitelikte komşu taşınmaz olmaları nedeniyle tazminatı gerektirecek bir durum bulunmadığı dikkate alınarak tazminat talebinin reddine karar verilmesi gerekirken yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru değildir.
Davalı ... ve ...’ın yerinde bulunan temyiz itirazlarının kabulü ile, hükmün (6100 sayılı Yasanın geçici 3.maddesi yollaması ile) 1086 sayılı HUMK'un 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, bozma nedenine göre sair hususların incelenmesine şimdilik yer almadığına, alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, 13/06/2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.