1. Hukuk Dairesi 2016/17196 E. , 2020/1962 K.

[İctihat]

1. Hukuk Dairesi 2016/17196 E. , 2020/1962 K.

'İçtihat Metni'
MAHKEMESİ:ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ: TAPU İPTALİ VE TESCİL

Taraflar arasında görülen tapu iptali ve tescil davası sonunda, yerel mahkemece davanın reddine ilişkin olarak verilen karar davacı vekili ve bir kısım davalılar vekili tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi ...’un raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü
KARAR-
Dava, yolsuz tescil (442 sayılı Köy Kanunu’nun Ek 12. ve 14. maddelerine aykırılık ) hukuksal nedenine dayalı tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir.Davacı, ... ilçesi ... köyünde bulunan Hazine’ye ait 272, 1227, 1228, 1534, 1535, 1537, 1540 ve 1500 sayılı parseller, meradan çıkartılarak Hazine adına tescil edilen 1539, 1502 ve 1583 sayılı parseller ile bunların çevresindeki tescil harici bırakılan alanların köy yerleşim alanı olarak kullanılmak üzere 442 sayılı Köy Kanunu’nun ek 12. maddesi uyarınca köy tüzel kişiliği adına tescil edildiğini, daha sonra da köy tüzel kişiliği tarafından davalılara dağıtıldığını, ne var ki yeterince hak sahipliği araştırması yapılmadığı gibi 442 sayılı Yasa’nın ek 12. maddesine aykırı olarak Maliye Bakanlığı’nın izni olmaksızın işlemlerin gerçekleştirildiğini, öte yandan 1583 sayılı parselin bir kısmının mücavir alan sınırları içerisinde kaldığını, bu nedenle de 442 sayılı Yasa’nın ek 14. maddesi gereğince Valiliğin teklifi ve Bayındırlık ve İskan Bakanlığı’nın onayının alınması gerekirken bu yükümlülüğün de yerine getirilmediğini, dava konusu taşınmazların yasaya aykırı olarak davalılar adına tescil edildiğini ileri sürerek, yeni oluşan ve davalılar adına kayıtlı dava konusu 131 ada 3, 4, 5, 135 ada 5, 137 ada 13, 138 ada 1, 2, 3, 4, 139 ada 3, 140 ada 2, 141 ada 1, 142 ada 1, 4, 143 ada 1, 144 ada 1, 145 ada 1, 147 ada 1, 149 ada 1, 2, 150 ada 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 151 ada 1, 2, 3, 152 ada 1 parsel sayılı taşınmazların tapu kayıtlarının iptali ile Hazine adına tescilini istemiştir.Bir kısım davalılar vekili dava konusu taşınmazları rayiç değeri üzerinden köy tüzel kişiliğinden satın aldıklarını, çok uzun yıllardır da üzerinde yapılaşmak suretiyle kullandıklarını, iyiniyetli 3. kişi konumunda bulunup, TMK’nın 1023. maddesi koruyuculuğundan yararlanmaları gerektiğini, satış öncesi gerekli tüm yazışmaların yapılarak izinlerin alındığını, uzun süre sonra dava açılmasının kötüniyetli olduğunu, davacı tarafın tescile dayanak yapılan idari işlemin iptaline yönelik dava da açmadığını, uzun süredir yapılaşmak suretiyle taşınmazları kullandıklarını, parselleri rayiç bedeli karşılığında satın aldıklarını, iyiniyetli olduklarını bildirip, davanın reddini savunmuşlardır. Diğer davalılar, dava konusu taşınmazları bedeli karşılığında köy tüzel kişiliğinden satın aldıklarını, yıllardır kullandıklarını belirterek, davanın reddi gerektiğini bildirmişlerdir. Davalı ...Köyü Tüzel Kişiliği, ... Defterdarlığı ve ... Valiliği’nin olurları ile çekişme konusu taşınmazların köy tüzel kişiliği adına tescil edildiğini, ayrıca davacı tarafın tescile dayanak yapılan idari işlemin iptaline yönelik dava açmadığını, dahili davalı ... Belediyesi, yapılan işlemlerin 3367 sayılı Yasa ve kamu yararına uygun olduğu,
mevzuata aykırılık bulunmadığını belirterek davanın reddini savunmuşlardır. Mahkemece, yapılan işlemlerin usulüne uygun olduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. Dosya içeriğine, toplanan delillere, hükmün dayandığı yasal ve hukuksal gerekçeye ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davacı vekilinin yerinde bulunmayan temyiz itirazlarının reddiyle usul ve yasaya uygun olan hükmün bu yönüyle ONANMASINA,Bir kısım davalılar ... ve arkadaşları vekilinin temyiz itirazlarına gelince Konusu para olan veya para ile değerlendirilebilen davalarda davanın sonucuna göre taraflar adına hükmedilecek vekalet ücretinin nispi olarak hesaplanması kuşkusuzdur. Taşınmazlarla ilgili davalarda vekalet ücretine esas olan değer ya dava dilekçesinde gösterilen değer veya mahkemece keşifte belirlenen ve buna göre eksik harcı tamamlanan miktardır.
Her iki tarafın da harca tabi olması durumunda yukarıda belirtilen ilkelere göre vekalet ücretinin hesaplanacağı tartışmasızdır. Ancak özellikle gerek 492 Sayılı Harçlar Yasasının 13/j maddesine göre harçtan muaf olan Hazinenin, gerekse özel yasalarına göre yine yargı harcından muaf tutulan kuruluşların dava açılırken harç yatırmaları gerekmediği gibi bunun sonucu olarak mahkemece keşfen belirlenen değere göre de harç tamamlamalarından söz edilemez. Diğer yandan, karşı tarafa da yasadan kaynaklanmayan böyle bir sorumluluk yükleyerek davanın devamı sırasında harcı tamamlattırmak da mümkün değildir. Bu özel durum dikkate alındığında vekalet ücretinin hesabına esas alınacak dava değerinin mahkemece keşfen belirlenen değer olduğunun kabulü gerekir. Kaldı ki dava konusu taşınmazın değerinin saptanması mahkemenin kendiliğinden gözeteceği bir husustur. Öyle ise davacısının harçtan muaf olduğu davalarda yapılacak iş,dava dilekçesindeki değerden az veya çok olsun mahkemece resen belirlenen gerçek değer üzerinden dava sonucuna göre vekalet ücretine hükmetmektir. Somut olaya gelince Davacı Hazine 492 Sayılı Harçlar Yasasının 13/j maddesine göre harçtan muaf olup, hükmü temyiz eden davalılar yararına keşfen belirlenen değere göre nispi vekalet ücretine hükmedilmesi gerekirken maktu vekalet ücretine hükmedilmesi doğru değildir. Bir kısım davalıların yerinde bulunan temyiz itirazlarının kabulü ile, hükmün (6100 sayılı Yasanın geçici 3.maddesi yollaması ile) 1086 sayılı HUMK'un 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, alınan peşin harcın temyiz eden davalılara geri verilmesine, Harçlar Kanununun değişik 13. maddesinin j. Bendi gereğince davacıdan harç alınmasına yer olmadığına, 01/06/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.