1. Hukuk Dairesi 2018/2974 E. , 2020/6743 K.

[İctihat]

1. Hukuk Dairesi 2018/2974 E. , 2020/6743 K.

'İçtihat Metni'
MAHKEMESİ: ... BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 1. HUKUK DAİRESİ
DAVA TÜRÜ: TAPU İPTALİ VE TESCİL


Taraflar arasında görülen tapu iptali ve tescil davası sonunda, yerel mahkemece davanın iddianın kanıtlanamadığı gerekçesi ile davanın reddine dair verilen kararın istinaf edilmesi üzerine ... Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi davacının istinaf isteminin HMK'nın 353/1-b-1 bendi uyarınca esastan reddine ilişkin olarak verilen karar davacı vekili tarafından yasal süre içerisinde duruşma istekli temyiz edilmiş olmakla, duruşma günü olarak saptanan 15.12.2020 Salı günü için yapılan tebligat üzerine temyiz eden davacı ... ve vekili Avukat ... ile temyiz edilen davalı ... vekili Avukat ... geldiler, davetiye tebliğine rağmen temyiz edilen davalı ... vekili Avukat gelmedi, yokluğunda duruşmaya başlandı, süresinde verildiği ve kayıt olunduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra gelen vekillerin sözlü açıklamaları dinlendi, duruşmanın bittiği bildirildi, iş karara bırakıldı. Bilahare Tetkik Hakimi ...'nun tarafından düzenlenen rapor okundu, düşüncesi alındı. Dosya incelenerek gereği görüşülüp düşünüldü:
-KARAR-
Dava, tapu iptal ve tescil istemine ilişkindir.Davacı, boşanma davası sırasında eski eşinin hak talep etmemesi için 4/5 oranında paydaşı olduğu 996 parsel sayılı taşınmazın 3/5 payını bedelsiz olarak davalı ...'in yönlendirmesi ve kandırması ile kendisine devrettiğini, taşınmazda 5 daire olup, davalı ...'in 4 nolu daireyi kiracı olarak taşınmazda oturan diğer davalı ...'e muvazaalı olarak temlik ettiğini ileri sürerek, dava konusu taşınmazın tapu kaydının iptali ile adına tesciline karar verilmesini istemiştir.Davalı ... taşınmazı bedelini ödeyerek satını aldığını, davacının da ... 27.Sulh Ceza Mahkemesinin 2012/941 Esas sayılı dosyasında bedelin ödendiğini ikrar ettiğini, davalı ... dava konusu taşınmazın satış ilanını internet sayfasından gördüğünü ve taşınmazı 100.000,00 TL bedelle satın aldığını belirterek davanın reddini savunmuştur.Mahkemece, iddianın kanıtlanamadığı gerekçesi ile davanın reddine dair verilen kararın istinaf edilmesi üzerine ...Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi davacının istinaf isteminin HMK'nın 353/1-b-1 bendi uyarınca esastan reddine karar vermiştir.Dosya içeriği ve toplanan delillerden davacının 4/5 paydaşı olduğu dava konusu 996 parsel sayılı taşınmazın 3/5 payını 25/5/2012 tarihinde 96.000,00 TL bedelle davalı ...'e devrettiği, davalı ...'in daha sonra 31/02/2014 tarihinde 1/5 payı 55.000,00 TL bedelle diğer davalı ...'e temlik ettiği anlaşılmaktadır.Hemen belirtilmelidir ki, hâkim davacının bildirdiği maddi olaylar ve son istekle bağlı ise de, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 33. maddesi uyarınca, ileri sürülen maddi olaylarda hangi hukuki sebebe göre karar vereceğini tayin ve takdir etmek durumundadır. Başka bir anlatımla, maddi olgu ve olayları (vakıaları) bildirmek yanlara, bildirilen bu olay ve olgulara göre hukuki nitelendirmeyi yapmak, uyuşmazlığı çözüme ulaştıracak kanun hükmünü bulup uygulamak hakime aittir. Öyle ki, hukuki sebep yanlış gösterilmiş veya hiç gösterilmemiş olsa dahi hakim tarafından en uygun hukuki sebebin bulunması ve ona göre karar verilmesi gerekir.Somut olayda, dava dilekçesinin içeriği ve iddianın ileri sürülüş biçiminden, davanın 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 36.(818 sayılı Borçlar Kanunu'nun (BK) 28.) maddesinde düzenlenen ¨aldatma(hile)¨ hukuksal nedenine dayandırıldığı anlaşılmaktadır. O halde, Bölge Adliye Mahkemesince yapılan ¨inançlı işlem¨ nitelendirmesinin de isabetli olduğu söylenemez.Bilindiği üzere, aldatma(hile) genel olarak bir kimseyi irade beyanında bulunmaya, özellikle sözleşme yapmaya sevk etmek için onda kasten hatalı bir kanı uyandırmak veya esasen var olan hatalı bir kanıyı koruma yahut devamını sağlamak şeklinde tanımlanır. Hata da yanılma, hilede ise yanıltma söz konusudur. Taraflardan biri diğer tarafın ya da üçüncü bir kişinin kasıtlı aldatmasıyla sözleşme yapmaya yöneltilmişse yanılma(hata) esaslı olmasa bile aldatılan taraf için sözleşme bağlayıcı sayılamaz. Değinilen koşulların varlığı halinde aldatılan taraf hakkını kullanmak suretiyle hukuki ilişkiyi geçmişe etkili (makable şamil) olarak ortadan kaldırabilir ve verdiği şeyi geri isteyebilir.Öte yandan, aldatma(hile) her türlü delille ispat edilebileceği gibi iptal hakkının kullanılması hiç bir şekle bağlı değildir. Hilenin öğrenildiği tarihten itibaren bir yıllık hak düşürücü süre içerisinde karşı tarafa yöneltilecek bir irade açıklaması, defi yahut dava yoluyla da kullanılabilir. Hal böyle olunca, davanın ¨aldatma(hile)¨ niteliğinde bulunduğu gözetilerek değerlendirme yapılması ve sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, yanılgılı nitelendirme ile hüküm kurulması isabetsizdir.Davacının temyiz itirazı açıklanan nedenden ötürü yerinde görüldüğünden, kabulüyle hükmün 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 373/1. maddesi uyarınca ...Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesinin kararının ORTADAN KALDIRILMASINA, ilk derece mahkemesi kararının yukarıda yazılı nedenlerden dolayı 6100 sayılı HMK’nın 371/a maddesi uyarınca BOZULMASINA, dosyanın kararı veren İstanbul ... 30. Asliye Hukuk Mahkemesi’ne, kararın bir örneğinin ...Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi’ne gönderilmesine, 24.11.2020 tarihinde yürürlüğe giren Avukatlık Ücret Tarifesi gereğince gelen temyiz eden davacı vekili için 3.050.00. TL. duruşma vekâlet ücretinin temyiz edilen davalılardan alınmasına, alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, 15.12.2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.