7. Hukuk Dairesi 2016/22141 E. , 2016/18583 K

[İctihat]

7. Hukuk Dairesi 2016/22141 E. , 2016/18583 K.

'İçtihat Metni'

YARGITAY İLAMI

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün, Yargıtay'ca incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dosya incelendi, gereği görüşüldü:
Davacı vekili, iş sözleşmesinin geçerli neden olmadan davalı işveren tarafından feshedildiğini, davalı işverenin bir kısım işçiden emekliliğe ayrılmaları yönünde baskı ile talepte bulunduğunu, kendilerinin emeklilik dilekçesi vermemeleri halinde kararı ile emekliliğe ayrılacaklarının ifade edildiğini ancak bir takım konuşmalardan sonra kendilerinin emeklilik dilekçesi vermesi durumunda yaklaşık 6 ay daha çalıştırılacaklarının bildirildiğini, çeşitli ekonomik nedenlerden ve baskı altında ileriye dönük dilekçelerine imza atmak zorunda kalındığını, gerçek iradesini yansıtmayan, hukuka aykırı alınan emeklilik dilekçelerinin dikkate alınmaması gerektiğini belirten davacı işçi, feshin geçersizliğine ve işe iadesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı,çalışma süreleri itibariyle emekliliği hak etmiş olanlar ile ilgili olarak objektif kriterler uygulanmış olup kurumundan alınmış listeler doğrultusunda emeklilik süreleri gelmiş çalışanlara ilişkin olarak verilen listelerdeki sıralama eses alınarak emeklilik işlemlerinin uygulamaya konulduğunu, hatta işçilerin talepleri ve mağduriyetleri söz konusu olması halinde rızaları ile kısa sürelerle çalıştırılmalarına devam edildiğini, istisnai durumlar haricinde uygulamanın mevcut listeler üzerinden yapıldığını, davacının kendi isteği ile emekli olma talebi buluması halinde ya da o yıl Belediye bütçesinin elvermesi halinde mevcut listlere göre emeklilik işlemlerinin yerine getirilmekte oldğunu, davacının tamamen kendi isteği ile emeklilik başvurusu yaptığını ve bu başvuru doğrultusunda emeklilik işlemlerinin gerçekleştirildiğini davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Mahkemece görülmekte bulunan aynı kuruma yönelik aynı nedenle açılan davaların bir kısmında işçilerin emeklilik dilekçelerini imzalamadıkları, davacının ise imzaladığı kendi imzalı beyanı ile emekli edilen davacının bunun aksini tanıkla ispatlayamayacağı anlaşıldığından bahisle davanın reddine karar verilmiştir.
Kişinin emeklilik yaşına gelmesi ve emekliliği hak etmesi, aslında belirli yaş olgusu nedeni ile fiziki yetersizliğinden kaynaklanmaktadır. Salt emekliliğe hak kazanma fesih nedeni yapılamaz. Yasanın gerekçesinde işletme, işyeri ve işin gerekleri ile birlikte emekliliğin geçerli neden olarak dikkate alınacağı açıklanmıştır. Ancak Dairemizin kararlılık kazanan uygulamasına göre Personel Yönetmeliğinde veya Toplu İş Sözleşmesinde emekliliğe hak kazanmış personelin iş sözleşmesinin feshedileceğine ilişkin düzenlemeler objektif ve genel bir şekilde uygulandığı takdirde geçerlidir. Başka bir anlatımla emekliliği gelenlerin iş sözleşmelerinin feshedileceğine dair önceden belirlenen kural, objektif ve genel olarak uygulandığı takdirde, salt bu nedenle iş sözleşmesinin feshi geçerli neden olarak kabul edilmelidir.
Dosya içeriğine göre somut uyuşmazlıkta davacı işçinin davalı işyerinde 16.04.1990-14.07.2015 tarihleri arasında çalıştığı, davalı ... Encümeninin Müdürlüğünden aldığı ve davacının emekli olabileceği veya emeklilik tarihlerini gösterir 14.10.2010 tarihli yazıya istinaden, 07.07.2015 tarihli davalı ... Encümeni kararı uyarınca 14.07.2015 tarihi itibari ile emeklilik işlemlerinin yapılmasına ve tahakkuk edecek tazminatlarının ait olduğu tahsisattan tanzim edilerek bordroya istinaden ödenmesi gerektiği yönünde karar alındığı, davacıdan ise tarihsiz olarak emekliliğini doldurduğundan bahisle dilekçe alındığı ve bu dilekçenin kurum kayıtlarına 18.06.2015 tarihinde alındığına dair şerh düşüldüğü, yine dosyaya sunulan 14.07.2015 tarihli yazısına göre davacının 14.07.2015 tarihinde işten ayrılarak aynı gün tahsis talebinde bulunduğu belirtilmesi karşısında ve özellikle davalı ... aleyhine aynı nedenlerle açılan bir kısım dosyalarda bir kısım işçinin emeklilik dilekçeleri verdikleri görülmüşse de söz konusu emeklilik dilekçelerine değer verilmediği, dilekçe verdiği halde çalışmaya devam eden işçilerin olduğu ve yine bir kısım dosyalarda dinlenen tanık beyanlarına göre emeklilik dilekçelerinin alınarak işçilerin işyerinde çalışmaya devam edeceklerinin söylenmesi ile davalının cevap dilekçesinde bu beyanları tevil yollu ikrarı birlikte değerlendirildiğinde mahkemece ulaşılan sonuç yerinde değildir. ( sayılı ilamları)
Kaldı ki dinlenen davacı tanıkları beyanlarında, davacı ve bir kısım işçinin isteği dışında emekliye sevk edildiğini, emeklilik talebini imzalayanların birkaç ay daha çalıştırılacağını, imzalamayanların ise hemen emekli edileceğinin söylendiğini, davacının da birkaç ay daha çalışma isteği ile imzaladığını beyan ettikleri görülmüştür.
Hal böyle olunca dosya kapsamı ve emsal kararlar dikkate alındığında davacı tarafından kendi isteği ile emekliye ayrılma olgusunun değil, davalı kurum tarafından sırf emekliliğin hak edilmiş olması sebebiyle gerçekleştirilen bir feshin söz konusu olduğu, bir an için davalı işverenin geçerli sebebe dayandırarak iş akdini sona erdirmek istediği kabul edilse dahi yazılı bir fesih bildirimi bulunmadığı ve emeklilik nedeniyle feshin geçerli neden olup olmadığının tartışılabilmesi için öncelikle 4857 sayılı Yasa'nın 19. maddesinin 1. fıkrasına göre feshin yazılı olarak yapılması gerektiği, bu kuralın geçerlilik şartı olduğu anlaşıldığından mahkemece davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken yanılgılı değerlendirme ile davanın reddine dair hüküm kurulması hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
4857 sayılı İş Yasasının 20/3 maddesi uyarınca Dairemizce aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan gerekçe ile
1-Mahkemenin kararının BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA,
2-Feshin GEÇERSİZLİĞİNE ve davacının davalı işyerindeki İŞE İADESİNE,
3-Davacının yasal süre içinde başvurusuna rağmen davalı işverence süresi içinde işe başlatılmaması halinde davalı tarafından ödenmesi gereken tazminat miktarının kıdemi, fesih nedeni dikkate alınarak takdiren davacının 6 aylık brüt ücreti tutarında BELİRLENMESİNE,
4-Davacı işçinin işe iadesi için işverene süresi içinde müracaatı halinde hak kazanılacak olan ve kararın kesinleşmesine kadar en çok 4 aya kadar ücret ve diğer haklarının davalıdan tahsilinin GEREKTİĞİNE,
5- Karar tarihinde alınması gerekli 29,20 TL harçtan peşin alınan 27,70 TL harcın mahsubu ile bakiye 1,50 TL harcın davalıdan alınarak'ye gelir kaydına,
6-Davacı tarafından yapılan 181,00 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya ödenmesine,
7-Karar tarihinde yürürlükte bulunan'ne göre 1.800,00 TL avukatlık ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
8- Artan gider ve delil avansının ilgilisine iadesine,
9-Peşin alınan temyiz harcının isteği halinde davacıya iadesine, 09/11/2016 gününde oybirliği ile KESİN olarak karar verildi.