7. Hukuk Dairesi 2016/16410 E. , 2016/16146 K

[İctihat]

7. Hukuk Dairesi 2016/16410 E. , 2016/16146 K.

'İçtihat Metni'
Mahkemesi :İş Mahkemesi

YARGITAY İLAMI

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün, Yargıtay'ca incelenmesi davacı ve davalı ... vekillerince istenilmekle, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dosya incelendi, gereği görüşüldü:
1-Davalı ...'nin temyizi yönünden dosyadaki yazılara, hükmün Dairemizce de benimsenmiş bulunan yasal ve hukuksal gerekçeleriyle dayandığı maddi delillere ve özellikle bu delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre davalının yerinde bulunmayan tüm temyiz itirazlarının reddine,
2-Davacının temyizi yönünden davacı, AFAD'ın savaştan kaçan ve Türkiye'ye sığınan göçmenleri barındırmak amacıyla ... ilçesinde '... Konaklama Çadır Kenti' kurduğunu, bu çadır kentinin güvenlik ihalesini de diğer davalı ... Şti.'nin aldığını, davacının bu çadır kentinde 21.03.2013 - 31.12.2014 tarihleri arasında güvenlik görevlisi olarak çalıştığını, ihaleyi başka bir şirket kazanınca haksız ve sebepsiz olarak 31.12.2014 tarihinde işine son verildiğini iddia ederek kıdem ve ihbar tazminatı ile yıllık izin ücreti alacağını talep etmiştir.
Davalı ... ve Eğitim Hiz. Ltd. Şti. davacı ile 21.03.2013 tarihinde belirli süreli hizmet sözleşmesi imzalandığını, diğer davalı idareden ihale yolu ile 24.01.2013 tarihinde aldıkları özel güvenlik hizmetine binaen davacıyı çalıştırdıklarını, 31.12.2014 tarihinde ihale sözleşmesinin sona erdiğini, yeni ihalenin 29.12.2014 tarihinde başka bir özel güvenlik şirketi olan ... Güvenlik Şirketi tarafından kazanıldığını ve işyeri devrinin gerçekleştiğini, daha sonra 01.01.2015 tarihinde yeni güvenlik şirketi tarafından davacıyla birlikte 375 işçinin işten çıkartıldığını beyanla davanın reddine karar verilmesi gerektiğini savunmuştur.
Davalı ... davacının çalıştığı şirketin davalı idarenin hizmet alımında bulunduğu şirket olduğunu, davalı idare ile davacının çalıştığı şirket arasında alt işveren - asıl işveren ilişkisinin kurulu olmadığını beyanla davanın reddine karar verilmesi gerektiğini savunmuştur.
Mahkemece, davacının, davalı ...'ne bağlı taşeron firma nezdinde 21/03/2013-31/12/2014 tarihleri arasında hizmet akdine bağlı olarak çalıştığının kabulü ile kıdem tazminatı alacağının 1.558,66 TL olduğu kanaatine varılarak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kıdem tazminatına esas alınması gereken süre konusunda taraflar arasında uyuşmazlık bulunmaktadır.
İşverene ait bir ya da birkaç işyerinde belli bir süre çalışmış bir işçinin, işini kaybetmesi halinde, işinde yıpranması, yeni bir iş edinmede karşılaşacağı güçlükler ve işyerine sağladığı katkı göz önüne alınarak, geçmiş hizmetlerine karşılık işveren tarafından işçiye kanuni esaslar dahilinde verilen toplu paraya “kıdem tazminatı” denilmektedir. Kıdem tazminatının koşulları, hesabı ve ödeme şekli doğrudan İş Kanunlarında düzenlenmiştir.
Kıdem tazminatı, feshe bağlı haklardan olsa da, iş sözleşmesinin sona erdiği her durumda talep hakkı doğmamaktadır. 4857 sayılı İş Kanununun 120 nci maddesi hükmüne göre, yürürlükte bırakılan 1475 sayılı Yasanın 14 üncü maddesinde, kıdem tazminatına hak kazanabilmek için işçinin işverene ait işyerinde en az bir yıl çalışmış olması gerekir.
Kıdem tazminatına hak kazanma noktasında en az bir yıllık çalışma koşulu, İş Kanunu sistemi içinde nispi emredici bir hüküm olarak değerlendirilmelidir. Buna göre, toplu ya da bireysel iş sözleşmeleriyle, en az bir yıl çalışma süresi işçi lehine azaltılabilecektir.
İşçinin işyerinde fiilen çalışmaya başladığı tarih, bir yıllık sürenin başlangıcıdır. Tarafların iş ilişkisi kurulması yönünde varmış oldukları ön anlaşma bu süreyi başlatmaz. Yine iş sözleşmesinin imza tarihi yerine, fiilen iş ilişkisinin kurulduğu tarihin, kıdem tazminatına hak kazanma ve hesap yönünden dikkate alınması gerekir. İşçinin çıraklık ilişkisinde geçirdiği süreler de kıdem tazminatına esas alınmayacak, buna karşın deneme süresi kıdemine eklenecektir.
İşçinin kıdem hakkı bakımından aranan en az bir yıllık süre, derhal fesihlerde feshin bildirildiği anda sona erer. Kural olarak fesih bildirimi muhataba ulaştığı anda sonuçlarını doğurur. Bildirimli fesihler yönünden ise ihbar öneli süreye dahil edilir.
Somut olayda, davacı, asıl işveren ...'nin alt işvereni ... Şti.'de güvenlik görevlisi olarak 21.03.2013 – 31.12.2014 tarihleri arasında çalıştığını ve bu çalışmasından kaynaklanan dava konusu alacaklarının davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini talep etmiştir. Mahkemenin de kabulünde olduğuna göre davacının 21.03.2013 – 31.12.2014 tarihleri arasında çalıştığı sabit olmakla mahkemece 1 yıl 1 ay 9 gün çalıştığının kabulüne göre yapılan bilirkişi hesaplaması esas alınarak karar verilmiş olması bozma nedenidir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı nedenle BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, davalı ... harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına, 10/10/2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.