7. Hukuk Dairesi 2016/9756 E. , 2016/14374 K.

[İctihat]

7. Hukuk Dairesi 2016/9756 E. , 2016/14374 K.

'İçtihat Metni'
Mahkemesi :İş Mahkemesi
Dava Türü : İşe iade

YARGITAY İLAMI


Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün, Yargıtay'ca incelenmesi davalılar vekilleri tarafından istenilmekle, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dosya incelendi, gereği görüşüldü:
Davacı vekili, davacının davalı ...’ın işlettiği belediye otobüslerinde şoför olarak çalıştığını, davalı ...’ın taşeron firmalardan temin ettiği işçilerle toplu ulaşım hizmeti verdiğini, mahkeme ve yüksek yargı kararları ile bu ilişkinin muvazalı olduğunun hüküm altına alındığını, davacının işe girdiği tarihten beri ...'ın işçisi olduğunu, iş akdinin davacının işveren aleyhine ... Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü'ne yaptığı şikayetler ile ....'da Kamuda Çalışan ... İşçilerin Yardımlaşma Derneği'ne üye olması, sendika üyesi olması ve sendikal faaliyet ile diğer hak arama yönendeki başvuraları nedeniyle feshedildiğin ileri sürerek iş akdinin feshinin geçersizliğine ve davacının davalı Burulaş yanındaki işe iadesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı ... vekili, husumet itirazında bulunduklarını, davacının ....'ın işçisi olmadığını, taraflarınca şoför hizmet alımı yapılan davalı şirketin işçisi olduğunu, diğer davalı ile Burulaş arasında alt işveren üst işveren ilişkisinin bulunmadığını savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Davalı Şirket vekili ise davacının iş aktinin haklı nedenle feshedildiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, tanık anlatımları, hizmet alım sözleşmesi içerikleri ve benzer konularda kesinleşen dava dosyaları dikkate alındığında davalı ... ile alt işverenler arasında imzalanan sözleşmelerin muvazaalı olduğu ve davacının baştan itibaren davalı Burulaş işçisi olduğu, davalı tarafın iddialarını kanıtlayamadığı ve davacının iş aktinin haklı ve geçerli nedenlere dayanmaksızın feshedildiği gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Öncelikle toplanan deliller, tanık beyanları, bir kısım işçilerin davalı BURULAŞ'a karşı açtığı ilave tediye davalarının mahkemelerce kabulü edilmesi üzerine Dairemizce yalnızca hesaplama yöntemi yönünden bozulması veya onanması (7. HD’nin 01.12.2015 tarih ve 2015/37866 E.- 2015/23803 K. sayılı dosyası), davalı Burulaş’ın şoför hizmet alımına dair kurduğu alt işverenlik ilişkilerinin muvazaalı olduğu yönünde Dairemizden geçen çok sayıda emsal karar (Örneğin, 7. HD’nin 2014/8604 E. ve 2014/13920 K. sayılı kararı) ve fesih sebebine göre işverence gerçekleştirilen feshin geçerli nedene dayanmadığına ve davalılar arasında muvazaa bulunduğuna dair mahkemenin tespiti yerinde görülmüş olup davalıların bu yönlere ilişkin temyiz itirazları yerinde değildir.
Bununla birlikte muvazaalı bir hukuki muamele ile üçüncü kişinin ısrar edilmesi ona karşı bir haksız eylem niteliğindedir. Üçüncü kişiler muvazaa nedeniyle hakları halele uğratıldığı takdirde haksız fiil sorumluluğuna dayanarak muvazaalı hukuki işlemi yapan taraftan zararının tazminini isteyebilir. Haksız fiil işleyen kimse uygun illiyet bağı çevresine giren bütün zararlardan sorumludur. Ayrıca muvazaa sebebiyle akdin hükümsüzlüğünün ileri sürülmesinin hakkın kötüye kullanılması sayılan hallerde muvazaa ileri sürülemez.
Somut olayda iyiniyetli olan davacı işçiye karşı taraf olmadığı muvazaanın ileri sürülemeyeceği, akdin hükümsüzlüğünün davacıya karşı ileri sürülmesinin MK.'nun 2.maddesindeki iyiniyet kurallarına aykırı olması ve hiç kimsenin kendi hilesinden yararlanamayacağı ilkesi gereğince muvazaalı işlemi yapan davalı ... .... Hayvancılık Tic AŞ'nin, davacının ... ... Ulaşım Toplu Taş.İşl.Turz.San Tic AŞ' ye süresi içinde başvurması halinde hak kazanacağı 4 aya kadar ücret ve diğer haklarından, davacının ... tarafından süresi içinde işe başlatılmaması halinde davacının yaklaşık 4 yıl kıdemi olduğundan hakedeceği 4 aylık brüt ücreti tutarındaki tazminat alacağından daha açık bir anlatımla davalı....'ın davacının iş akdini geçersiz nedenle feshi sonucuna bağlı yasal yaptırım sonucu doğan alacağından diğer davalı ile birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu olduğu kabul edilmelidir. (Benzer yönde karar için bkz. HGK.'nun 03.12.2008 T. 2008/9-704 E, 2008/730 K. sayılı kararı)
Bu nedenle mahkemece muvazaa nedeniyle davacı işçi davalı....Ş’a işe iade edilmesine ve hükmün, gerekçe kısmında muvazaa nedeniyle işe iadenin maddi sonuçlarından her iki işverenin birlikte sorumlu tutulacağı belirtilmesine rağmen hüküm fıkrasında işe başlatmama ve boşta geçen süre ücreti yönünden davalı işverenlerin müşterek ve müteselsilen sorumlu tutulması gerekirken sadece işe başlatmama tazminatı ile boşta geçen süre ücreti miktarlarının tespitiyle yetinilmesi buna karşılık davalıların birlikte sorumlu olduklarına dair bir tespitin ise bulunmadığının görülmesi nedeniyle eksik hüküm kurulduğu görülmüştür.
4857 sayılı İş Yasasının 20/3.maddesi uyarınca Dairemizce aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan gerekçe ile
1-Mahkemenin kararının BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA,
2-Feshin GEÇERSİZLİĞİNE ve davacının davalı Burulaş (Bursa Ulaşım Toplu Taşım İşl.Turz.San Tic AŞ)’a İŞE İADESİNE,
3-Davacının yasal süre içinde başvurusuna rağmen davalı işverence süresi içinde işe başlatılmaması halinde davalılar tarafından müşterek ve müteselsilen ödenmesi gereken tazminat miktarının davacının kıdemi, fesih nedeni dikkate alınarak takdiren davacının 4 aylık brüt ücreti tutarında BELİRLENMESİNE,
4-Davacı işçinin işe iadesi için işverene süresi içinde müracaatı halinde hak kazanılacak olan ve kararın kesinleşmesine kadar en çok 4 aya kadar ücret ve diğer haklarının davalılardan müşterek ve müteselsilen tahsilinin GEREKTİĞİNE,
5- Alınması gereken 29,20 TL harçtan, peşin alınan 25,20 TL harcın mahsubu ile bakiye 4,00 TL harcın davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile Hazine'ye gelir kaydına,
6-Davacının yapmış olduğu 173,00 TL yargılama giderinin davalılardan müşterek ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine, davalıların yaptığı yargılama giderlerinin üzerlerinde bırakılmasına,
7- Karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT.'ne göre 1.800,00 TL avukatlık ücretinin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine,
8- Artan gider ve delil avansının ilgilisine iadesine,
9- Peşin alınan temyiz harcının istek halinde davalılara iadesine, 19/09/2016 gününde oybirliğiyle KESİN olarak karar verildi. verildi.