7. Hukuk Dairesi 2016/12927 E. , 2016/18286 K

[İctihat]

7. Hukuk Dairesi 2016/12927 E. , 2016/18286 K.

'İçtihat Metni'


YARGITAY İLAMI

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün, Yargıtay'ca incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dosya incelendi, gereği görüşüldü:
Davacı işçi, iş sözleşmesinin haksız ve geçersiz nedenlerle ve sendika üyeliği nedeniyle işverence feshedildiğini ileri sürerek feshin geçersizliğine ve işe iadesine karar verilmesini, işe başlatılmama halinde ödenmesi gereken tazminatın 1 yıllık ücret tutarı ile boşta geçen süre ücreti ve diğer haklarının belirlenmesini istemiştir.
Davalı işveren ise, davacının çalışma disiplinini bozması, iş sağlığı ve güvenliğini tehlikeye düşürecek davranışlarda bulunması nedeniyle amirleri tarafından defalarca uyarılmasına rağmen bu davranışlarını sürdürdüğünü, yine 18/10/2012 tarihinde koruyucu malzemelerden olan baretine zarar vererek kullanılmaz hale getirmesine rağmen bu baretle çalışmaya devam ettiğini, 2011 yılında 13, 2012 yılında 53, 2013 yılında 2 gün olmak üzere toplam 68 gün rapor aldığını, bu durumun iş performansını olumsuz etkilediğini, davacının 27/03/2013 tarihinde mazeretsiz olarak devamsızlık yaptığını, davacının bu davranışlarından dolayı tutanak tutularak ihtar verildiğini, davacının sürekli rapor almasının iş performansının düşmesine, vardiya kurulmasında zorluk yaşanmasına ve diğer personelin davacı yüzünden sürekli mesaiye kalmasına sebebiyet verdiğini tüm bu durumlar nedeniyle davacının iş akdine haklı nedenle son verildiğini belirterek davanın reddine karar verilmesi gerektiğini savunmuştur.
Mahkemece davalı tarafça davacının iş sözleşmesinin haklı ve geçerli neden olmaksızın ve sendikal nedenlerle feshedildiği gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Davayı, davacı adına, davacının üyesi bulunduğu sendikanın avukatı açmış olup avukatın sendikadan aldığı vekaletnamesini dosyaya sunduğu, ancak davacının sendika avukatı ya da avukatlarına verdiği yetki belgesi ya da muvafakat yazısının dosya arasında olmadığı görülmektedir. Ayrıca, esas yönünden de işverence yapılan feshin sendikal nedene dayanıp dayanmadığı hususu taraflar arasında uyuşmazlık konusudur.
Sendikal tazminat 6356 sayılı 25'inci maddesinde düzenlenmiş, işçilerin işe alınmalarının, belli bir sendikaya girmeleri veya girmemeleri veya belli bir sendikadaki üyeliği korumaları veya üyelikten istifa etmeleri şartına bağlı tutulamayacağı ilk fıkrada hükme bağlanmıştır. Sözü edilen maddenin ikinci fıkrasında ise, işverenin, sendika üyesi olan işçilerle sendika üyesi olmayan işçiler veya ayrı sendikalara üye olan işçiler arasında, çalışma şartları veya çalıştırmaya son verilmesi bakımından herhangi bir ayrım yapamayacağı kuralı getirilmiştir.
İşverenin, 6356 sayılı Kanunu'nun 25'inci maddesinin beşinci fıkrası uyarınca iş sözleşmesini sendikal nedenlerle feshetmesi halinde işçi, 4857 sayılı Kanunun 18, 20 ve 21 inci madde hükümlerine göre dava açma hakkına sahiptir. İş sözleşmesinin sendikal nedenle feshedildiğinin tespit edilmesi hâlinde, 4857 sayılı Kanunun 21 inci maddesine göre işçinin başvurusu, işverenin işe başlatması veya başlatmaması şartına bağlı olmaksızın sendikal tazminata karar verilir. Ancak işçinin işe başlatılmaması hâlinde, ayrıca 4857 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasında belirtilen tazminata hükmedilmez. İşçinin 4857 sayılı Kanunun yukarıdaki hükümlerine göre dava açmaması ayrıca sendikal tazminat talebini engellemez.
Dairemizce, sendikal tazminat davalarında ispat yükünün işçide olduğu hallerde, iş yerinde çalışan ve sendikaya üye olan işçilerin sayısı, hangi tarihlerde üye oldukları, üyelikten çekilen işçilerin olup olmadığı, iş yerinde çalışmakta olan işçilerin bulunup bulunmadığı, aynı dönemde yetki prosedürünün işletilip işletilmediği, iş yerinde önceki dönemlerde toplu iş sözleşmelerinin bağıtlanıp bağıtlanmadığı, yeni işçi alınıp alınmadığı ve alınmışsa yeni işçilerin sendikalı olup olmadığı gibi hususlarla, işverence ekonomik veya teknolojik nedenlere dayalı bir fesih yoluna gidilmesi durumunda teknik yönden bu durumun araştırılması gibi ölçütler belirlenmiştir.
Mahkemece feshin geçersizliğine ve davacının işe iadesine karar verilmesi isabetlidir. Ancak yargılama sonucunda feshin sendikal nedene dayandığı kabul edilmişse de, söz konusu karar eksik araştırmaya dayanmaktadır.
Somut olayda davacı 31.01.2013 tarihinde sendikaya üye olmuş ve üyesi bulunduğu Çelik İş Sendikasının 14.02.2013 tarihinde işyerinde çoğunluğu sağladığı tespit edilmiştir. Davacının iş sözleşmesi 30.03.2013 tarihinde feshedilmiştir. Davacının üyesi bulunduğu sendikanın yetki alma aşamasında işverence yapılan fesihlerde sendikal sebep bulunduğu konusunda bir uyuşmazlık bulunmamaktadır. Bu hususta feshin sendikal nedene dayandığı gerekçesiyle davacının işe iadesine ve sendikal tazminata hükmedilmesine dair yerel mahkemece verilen çok sayıda karar Dairemizce onanmak suretiyle kesinleşmiştir. Ancak bu dosyada olduğu gibi sendikanın yetki tespitinden sonra yapılan fesihlerde sendikal neden bulunup bulunmadığı daha ayrıntılı bir şekilde araştırılmalıdır. Özellikle bu bağlamda sendikanın yetki aldığının işverene hangi tarihte bildirildiği, yetki tespitine itiraz edilip edilmediği, yetki tespitinin öğrenildiği tarihten sonra işverence yapılan fesihler ve fesihlerde sendika üyesi olan ve üye olmayan işçi oranı, üyelikten bu dönemde istifa eden ve istifa ederek işyerinde çalışmaya devam eden işçiler titizlikle araştırılmalı ve fesihte sendikal sebep bulunup bulunmadığı bu araştırmanın sonucuna göre değerlendirilmelidir. Nitekim, aynı işyerine ait benzer bir olayda Dairemizce aynı sebeple araştırmaya yönelik bozma yapıldığı görülmektedir. ( )
Mahkemece, her ne kadar yukarıda belirtilen ilkeler doğrultusunda bir takım araştırmalara girişilmiş ise de, yapılan araştırmaların yetersiz olduğu görülmektedir. Yetki tespitinin öğrenildiği tarihten sonra işverence yapılan fesihlerde sendika üyesi olan ve üye olmayan işçi oranı anlaşılamamaktadır. Yine, üyelikten bu dönemde istifa eden ve istifa edenlerin halen çalışıp çalışmadığı hususu da belirli değildir.
Yukarıdaki ilkeler doğrultusunda mahkemece, belirtilen hususlar araştırılmaksızın feshin sendikal nedene dayandığının kabulü ile sonuca gidilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
Ayrıca davacının sendika avukatı ya da avukatlarına verdiği yetki belgesi ya da muvafakat yazısının temini dava şartı olan bu eksikliğin yerine getirilmesi halinde ise, yukarıda belirtilen yönlerden araştırmaya gidilmesidir.

SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı nedenlerle BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde davalıya iadesine, 03/11/2016 gününde oybirliğiyle KESİN olarak karar verildi.