7. Hukuk Dairesi 2016/20634 E. , 2016/13253 K

[İctihat]

7. Hukuk Dairesi 2016/20634 E. , 2016/13253 K.

'İçtihat Metni'
Mahkemesi :İş Mahkemesi
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün, Yargıtay'ca incelenmesi taraf vekilince istenilmekle, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dosya incelendi, gereği görüşüldü:


1-Dosyadaki yazılara, hükmün Dairemizce de benimsenmiş bulunan yasal ve hukuksal gerekçeleriyle dayandığı maddi delillere ve özellikle bu delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre davalının tüm, davacının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazlarının reddine,
2-Davacı, davalı işyerinde 09.04.2002-21.02.2012 tarihleri arasında, çeşitli pozisyonlarda çalıştıktan sonra en son bölge satış şefi olarak çalıştığını, iş akdinin işverence haksız nedenle sonlandırıldığını bildirerek kıdem ve ihbar tazminatı ile fazla mesai, genel tatil, hafta tatili, yıllık izin, ikramiye ücreti, konaklama ve akaryakıt giderlerine ilişkin ödenmeyen ücretlerinin tahsilini talep etmiştir.
Davalı, davacının tüm haklarının ödediğini ve iş akdinin haklı nedenle feshedildiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
Mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Taraflar arasında davacıya ödenen performans priminin fazla mesai ücretinin karşılığı olarak kabul edilip edilmeyeceği, bununla bağlantılı olarak da davacıya fazla mesai ücreti ödenip ödenmeyeceği konusunda uyuşmazlık bulunmaktadır.
Fazla çalışma yaptığını iddia eden işçi bu iddiasını ispatla yükümlüdür. Ücret bordrolarına ilişkin kurallar burada da geçerlidir. İşçinin imzasını taşıyan bordro sahteliği ispat edilinceye kadar kesin delil niteliğindedir. Bir başka anlatımla bordronun sahteliği ileri sürülüp kanıtlanmadıkça, imzalı bordroda görünen fazla çalışma alacağının ödendiği varsayılır.
Fazla çalışmanın ispatı konusunda işyeri kayıtları, özellikle işyerine giriş çıkışı gösteren belgeler, işyeri iç yazışmaları delil niteliğindedir. Ancak, fazla çalışmanın yazılı belgelerle kanıtlanamaması durumunda tarafların, tanık beyanları ile sonuca gidilmesi gerekir. Bunun dışında herkesçe bilinen genel bazı vakıalar da bu noktada göz önüne alınabilir. İşçinin fiilen yaptığı işin niteliği ve yoğunluğuna göre de fazla çalışma olup olmadığı araştırılmalıdır.
İmzalı ücret bordrolarında fazla çalışma ücreti ödendiği anlaşılıyorsa, işçi tarafından gerçekte daha fazla çalışma yaptığının ileri sürülmesi mümkün değildir. Ancak, işçinin fazla çalışma alacağının daha fazla olduğu yönündeki ihtirazi kaydının bulunması halinde, bordroda görünenden daha fazla çalışmanın ispatı her türlü delille yapılabilir. Bordroların imzalı ve ihtirazi kayıtsız olması durumunda, işçinin bordroda belirtilenden daha fazla çalışmayı yazılı belge ile kanıtlaması gerekir. İşçiye bordro imzalatılmadığı halde, fazla çalışma ücreti tahakkuklarını da içeren her ay değişik miktarlarda ücret ödemelerinin banka kanalıyla yapılması durumunda, ihtirazi kayıt ileri sürülmemiş olması, ödenenin üzerinde fazla çalışma yapıldığının yazılı delille ispatlanması gerektiği sonucunu doğurmaktadır.
İşyerinde üst düzey yönetici konumda çalışan işçi, görev ve sorumluluklarının gerektirdiği ücretinin ödenmesi durumunda, ayrıca fazla çalışma ücretine hak kazanamaz. Bununla birlikte üst düzey yönetici konumunda olan işçiye aynı yerde görev ve talimat veren bir başka yönetici ya da şirket ortağı bulunması halinde, işçinin çalışma gün ve saatlerini kendisinin belirlediğinden söz edilemeyeceğinden, yasal sınırlamaları aşan çalışmalar için fazla çalışma ücreti talep hakkı doğar. O halde üst düzey yönetici bakımından şirketin yöneticisi veya yönetim kurulu üyesi tarafından fazla çalışma yapması yönünde bir talimatın verilip verilmediğinin de araştırılması gerekir. İşyerinde yüksek ücret alarak görev yapan üst düzey yöneticiye işveren tarafından fazla çalışma yapması yönünde açık bir talimat verilmemişse, görevinin gereği gibi yerine getirilmesi noktasında kendisinin belirlediği çalışma saatleri sebebiyle fazla çalışma ücreti talep edemeyeceği kabul edilmelidir.
Satış temsilcilerinin fazla çalışma yapıp yapmadıkları hususu, günlük faaliyet planları ile iş çizelgeleri de dikkate alınarak belirlenmelidir. Genelde belli hedeflerin gerçekleşmesine bağlı olarak prim karşılığı çalışan bu işçiler yönünden prim ödemelerinin fazla çalışmayı karşılayıp karşılamadığı araştırılmalıdır. İşçiye ödenen satış priminin fazla çalışmaların karşılığında ödenmesi gereken ücretleri tam olarak karşılamaması halinde aradaki farkın işçiye ödenmesi gerekir.
Somut olayda davacı, davalı işyerinde bölge satış şefi olarak çalışmış olup 21.02.2012 tarihinde iş akdi son bulmuştur. Tüm dosya kapsamında işyerinde satış performansına dayalı prim ödemesi uygulaması olduğu anlaşılmaktadır. Davalı şirketin bağlı olduğu ... ait Performans Yönetimine İlişkin Yönetmelik ve eklerine göre işyerinde çalışan bir işçiye performans primi ödenmesi için, satışta belirli bir kotanın aşılması gerektiği anlaşılmaktadır. Bu sebeple ödenen prim yapılan her bir satış karşılığı olmayıp, ancak yukarıda bahsedilen yönetmelik çerçevesinde belirli olan bir kotanın aşılması halinde verilmektedir. Bunun anlamı bir işçi fazla mesai yapsa dahi satışları belirli bir kotayı aşmadığı takdirde prime hak kazanamayacağı, dolayısı ile de yapmış olduğu fazla mesainin karşılığını alamayacağıdır. Bu sebeple mahkemece fazla mesai ücreti talebinin kabulüne karar vermek gerekirken, yazılı gerekçe ile fazla mesai ücreti talebinin reddine karar verilmiş olması hatalı olup, bozma nedenidir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı nedenle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, aşağıda yazılı temyiz harcının davalıya yükletilmesine, 14.06.2016 gününde oybirliği ile karar verildi.