7. Hukuk Dairesi 2016/11383 E. , 2016/10188 K

[İctihat]

7. Hukuk Dairesi 2016/11383 E. , 2016/10188 K.

'İçtihat Metni'

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün, Yargıtay'ca incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dosya incelendi, gereği görüşüldü:
Davacı vekili, davalıya ait iş yerinde bir süredir ... İşçileri Sendikası tarafından örgütlenme çalışması yapıldığını ve çok sayıda işçinin sendikaya üye kaydedildiğini, bunu öğrenen işverenin sendikayı iş yerine sokmamak maksadı ile 60 kadar işçinin ve bu arada müvekkilinin iş akdini savunma almadan, yazılı bildirimde bulunmadan, bildirim önellerine uyulmaksızın ve haklı bir nedene dayanılmaksızın feshedildiğini öne sürerek, işverence yapılan feshin geçersiz olduğunun tespitine ve davacının işe iadesine, sendikal faaliyet nedeniyle yapılan fesih göz önüne alınarak davacının işe başlatılmaması halinde ödenmesi gereken tazminat miktarının, davacının bir yıllık ücretinden az olmamak üzere, aksi takdirde kıdem süresi de dikkate alınarak 8 aylık ücreti tutarında belirlenmesini, dört aylık boşta geçen süre ücretinin hüküm altına alınmasını istemiştir.
Davalı vekili, iş akdinin davacının yasa dışı grev ve iş bırakma eylemine katılması nedeniyle haklı olarak feshedildiğini savunarak, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkemece, davacının ücretinin süresinde ödenmemesi üzerine çalışmayı bıraktığı, ücret işçi olan davacının geçimini sağladığı tek geliri olup, süresinde ödenmemesi üzerine çalışmayı bırakmış olmasının işveren açısında haklı fesih nedeni yapılamayacağı, feshin sendikal nedenle yapıldığı iddiasının ise davacı tarafça ispatlanamadığı gerekçesiyle davacının işe iadesine, sendikal tazminat talebinin ise reddine karar verilmiştir.
Dosya içeriğine göre iş akdine, işveren tarafından davacının bazı işçilerle birlikte 14.05.2014 ve 15.05.2014 tarihlerinde vardiyaya katılmayarak iş yeri önündeki iş bırakma eylemine katıldığı gerekçesiyle işe devamsızlık ve kanunsuz grev nedeniyle 16.05.2014 tarihinde yazılı olarak son verilmiştir. Somut olayda, davacı ve bazı işçilerin iş bırakma eylemi yapıp yapmadıkları, yapmışlarsa nedeni, eylemin davacı ve diğer çalışanların sendika üyesi olmaları veya ücret alacaklarını talep etmeleri nedeniyle işverence iş yerine alınmamaları üzerine mi, yoksa ücretlerinin zamanında yatırılmaması nedeniyle mi ya da iş yerinde çalışan ... isimli sendika üyesi işçinin vardiyasının değiştirilmesini protesto etmek amacıyla mı yapıldığı, davalı işverence yapılan feshin haklı ya da geçerli nedene dayanıp dayanmadığı taraflar arasında ihtilaflıdır.
Davacı, dava dilekçesinde feshe dair olayı anlatmamış sadece sendikal nedenle iş akdinin feshedildiğini öne sürmüştür.
Davalı işveren cevap dilekçesinde, devamsızlık olgusuna dayanmamış sadece, işçilerin kanunsuz grev eylemine, bu eylem nedeniyle üretimin düşmesine, şirkette telafisi imkansız zarar oluşmasına ve şirketin mağduriyetine neden olunmasına değinmiştir.
Davacının ... çıkışı, davalı işveren tarafından 16.05.2014 tarihinde 29 kod ile kuruma bildirilmiştir.
Sendikal nedenle fesih, kanun dışı grev ve ücretin ödenmemesi nedeniyle yapılacak toplu eylemlerin sonuçları birbirinden oldukça farklıdır.
Dairemizce aynı gün temyiz incelemesi yapılan bu dava dosyası ile birlikte 17 adet dosya bulunmakta olup Dairenin 2016/11613 Esasında kayıtlı dava dosyası içerisinde işverenin bir kısım işçilerin kanunsuz grev yaptığı iddiasıyla şikayeti nedeniyle yürütülen soruşturma dosyasının örneği ve bu şikayet esnasında C.Savcılığına sunulduğu anlaşılan CD kayıtlarının bilirkişiye yaptırılan çözümünün bulunduğu ancak mahkemece bu dosya ve CD kayıtları değerlendirilmeden, bilirkişi incelemesi yaptırılmadan, tanık beyanları ile yetinilerek eksik inceleme ve araştırmaya dayalı olarak karar verildiği anlaşılmaktadır.
Öncelikle mahkemece sözü edilen CD kayıtlarının çözümü ve soruşturma dosyasının onaylı bir örneği dosya içerisine alınmalı, ilgili bankadan davacının ücret ödeme kayıtları getirtilmeli, işverenden işçinin çalışma dönemine ait tüm ücret bordroları temin edilmeli, iş yerinde çalışan 56 işçinin sendikal baskı nedeniyle, işverenin ise kanunsuz grev yapıldığı iddiasıyla Bölge Çalışma Müdürlüğüne yaptıkları başvurular ile ilgili düzenlenen soruşturma raporları ve ceza soruşturmasında alınan ifadeler uyuşmazlığın niteliğinin belirlenmesi yönünden irdelenmeli, iddia edildiği gibi çalışanların iş yerine işverence alınmadığı ya da savunulduğu üzere doğrudan işi bıraktıkları hususu açıklığa kavuşturulmalı, davacının iş bırakma eylemi yaptığı sonucuna varıldığı takdirde, iş bırakma eyleminin başladığı tarihte ücret alacağı bulunup bulunmadığı belirlenmeli, bu noktada ücret geniş anlamda değerlendirilerek, fazla mesai, hafta tatili, genel tatil gibi bir alacağın da ücret alacağı olduğu dikkate alınmalı, işçinin 4857 sayılı Yasa'nın 34. maddesi kapsamında değerlendirilebilecek bir ücret alacağının bulunmaması halinde, bir günden uzun süren eylemin 6356 sayılı Yasanın 58/3 ve 62 maddelerinde tanımlanan “kanunsuz grev” olup olmadığı üzerinde durulmalıdır.
Mahkemece yapılacak değerlendirmede, sigorta primlerinin eksik veya düşük ücretten yatırılmasının ya da ücretlerin zamanında ödenmemesinin Dairemizin istikrar kazanmış kararlarına göre işçiye ancak haklı fesih imkânı verdiği, ücretin ödenmesi gereken tarihten itibaren 20 gün içinde ödenmemesi halinde işçinin iş görme ediminden kaçınma hakkı olduğunu ve toplu bir nitelik kazanması halinde dahi bunun kanun dışı grev sayılamayacağını düzenleyen 4857 sayılı İş Kanunu'nun 34. maddesinin, sigorta primleri eksik ödenen ya da ücreti zamanında ödenmeyen işçiye iş görme ediminden kaçınma hakkı verdiği şeklinde genişletilemeyeceği de gözönünde tutulmalıdır.
Mahkemece belirtilen hususlar giderilmeden eksik inceleme ile karar verilmesi hatalı olup bozma nedenidir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı nedenlerle BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde davalıya iadesine, 05.05.2016 gününde oybirliğiyle KESİN olarak karar verildi.