7. Hukuk Dairesi 2016/3550 E. , 2016/10170 K.

[İctihat]

7. Hukuk Dairesi 2016/3550 E. , 2016/10170 K.

'İçtihat Metni'


Mahkemesi :İş Mahkemesi

Dava Türü : İşe iade

YARGITAY İLAMI

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün, Yargıtay'ca incelenmesi taraf vekillerince istenilmekle, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dosya incelendi, gereği görüşüldü:
Davacı vekili, iş akdine davacının ... İş Sendikasına üye olması nedeniyle son verildiğini ve davalılar arasındaki ilişkinin muvazaalı olduğunu öne sürerek davacının gerçek işveren davalı ......AŞ 'ye ait işyerine işe iadesini, kararın kesinleştirilmesine kadar çalıştırılmadığı süreler için davacı işçiye 4 aylık ücret ve diğer tüm haklarının ödenmesini, 6356 sayılı Yasanın 25/5.fıkrası uyarınca davacının işe başlatılması veya başlatılmaması şartına bağlı olmaksızın davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili gereken tazminat tutarının davacı işçinin 1 (bir) yıllık ücreti olarak belirlenmesini, davalıların müşterek ve müteselsil sorumlu tutulmasını talep etmiştir.
Davalı ...... AŞ vekili, ekonomik ömürlerini dolduran araçların satılması nedeniyle oluşan istihdam fazlasını eritmek için çalışan personelin başka birimlerde görevlendirilmesine çalışıldığını, bu uygulama sonuç vermeyince duyuru yapılarak müracaat halinde kendi isteğiyle ayrılmak isteyen işçilere tüm haklarının ödeneceğinin belirtildiğini, ancak istihdam fazlalığının devam etmesi üzerine bir kısım personelin iş akdine son verildiğini davalı ... ..Ltd. Şti vekili ise, iş akdinin ... tarafından alınan işletmesel karar nedeniyle feshedildiğini, fesih öncesi duyurular yapılarak emeklilik hakkı kazanmış olanlara çağrı yapıldığını devamında gönüllük esasına göre işten çıkarma yapılmaya çalışıldığını, istenilen sonuca ulaşılamayınca bazı işçilerin iş akdine son verildiğini, feshin sendikal bir nedeni bulunmadığını savunarak davanın reddini istemişlerdir.
Mahkemece, davacının davalı ......AŞ'nin asıl işlerinden olan lojistik işinde şoför olarak istihdam edildiği, aldırılan bilirkişi raporu doğrultusunda davalılar arasındaki ilişkinin muvazaalı olduğu ve feshin geçerli bir nedeni bulunmadığı gerekçesiyle davacının .....AŞ'ne ait işyerine işe iadesine karar verilmiş, sendikal tazminat talebi ise somut veriler bulunmadığı belirtilerek reddedilmiştir.
Davalı ... ...Ltd Şti 08.12.2014 tarihli bildirim ile ''...işyerinde yapılan ile daha önce duyurduğumuz üzere Gemlik kara nakliye lokasyonunda hizmet verilen firma tarafından çekici ve dorse satışı işlemlerine başlanmış olup 12 adet araç servisten kaldırılmış ve bu nedenle iş gücü fazlalığı oluşmuştur. Diğer lokasyonlarda yapılan araştırmalara ve değerlendirmelere istinaden şu an için sadece ... lokasyonunda şoför, ... lokasyonunda rampa elemanı ve ... lokasyonunda brandacı pozisyonlarına yerleştirilebilmiştir. Bunun dışında araştırmalar sonuçsuz kalmış ve başka uygun pozisyon bulunamamıştır. '' gerekçesiyle kara nakliyesinde şoför olarak çalışan davacının iş akdine 08.12.2014 tarihi itibari ile hakları ödenmek suretiyle son verildiğini bildirmiştir.
Davalılar işletmesel kararın tutarlı bir biçimde uygulandığını ve feshin son çare olması ilkesine uyulduğunu ispatlayamamış olup dinlenilen davacı ve davalı tanıklarının beyanları, davalıların savunmaları, yapılan keşif ve alınan rapor ile tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde davalı .....AŞ'nin asıl işi olan lojistik işini alt işverene devrettiği ve işçi temini amacının bulunduğu, işe alım ve işten çıkarmada bu şirketin yetkili olduğu ve işin yürütümünde tüm emir ve talimatların davalı ... ..AŞ tarafından verildiği ve davalılar arasındaki ilişkinin muvazaalı olduğu anlaşıldığından mahkemece feshin geçersiz olduğunun tespiti ile davacının ... ..AŞ'ye ait işyerine işe iadesine karar verilmesinde bir isabetsizlik bulunmamaktadır. Açıklanan nedenle davalıların temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
Dava konusu olayda uyuşmazlık feshin, sendikal nedene dayanıp dayanmadığı noktasındadır.
Fesih tarihinde yürürlükte olan 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'nun “sendika özgürlüğünün güvencesi' başlıklı 25. maddesinin ikinci fıkrasına göre işveren, ücret, ikramiye, prim ve paraya ilişkin ... yardım konularında toplu iş sözleşmesi hükümleri saklı kalmak kaydıyla bir sendikaya üye olan işçilerle sendika üyesi olmayan işçiler veya ayrı sendikalara üye olan işçiler arasında çalıştırma şartları veya çalıştırmaya son verilmesi bakımından herhangi bir ayrım yapamaz üçüncü fıkrasına göre işçiler, sendikaya üye olmaları veya olmamaları, iş saatleri dışında veya işverenin izni ile iş saatleri içinde işçi kuruluşlarının faaliyetlerine katılmaları veya sendikal faaliyette bulunmalarından dolayı işten çıkarılamaz veya farklı işleme tabi tutulamaz dördüncü fıkrasına göre işverenin fesih dışında yukarıdaki fıkralara aykırı hareket etmesi halinde işçinin bir yıllık ücret tutarından az olmamak üzere sendikal tazminata hükmedilir. Aynı maddenin beşinci fıkrasına göre ise sendikal bir nedenle iş sözleşmesinin feshi halinde işçi, 4857 sayılı Kanunun 18,20 ve 21 inci madde hükümlerine göre dava açma hakkına sahiptir. İş sözleşmesinin sendikal nedenle feshedildiğinin tespit edilmesi halinde, 4857 sayılı Kanunun 21 inci maddesine göre işçinin başvurusu, işverenin işe başlatması veya başlatmaması şartına bağlı olmaksızın sendikal tazminata karar verilir.
Somut olayda, Dairemizce aynı gün temyiz incelemesi yapılan davacı dahil 6 sendika üyesi işçinin iş akdine işletmesel karar gerekçe gösterilerek 08.12.2014 tarihinde son verilmiştir. Davalı ... ..Ltd Şti'nin kayıtları incelendiğinde işyerinde 2014 yılının Aralık ayında 8 işçinin iş akdine bildirimli olarak son verildiği anlaşılmaktadır. İşveren tarafından iş akdine son verilen 8 işçiden 6'sı davacı ve arkadaşlarıdır. ... İş Sendikası yazı cevabına göre, 2014 yılının Ekim ayında başlayan sendikal örgütlenme neticesi davalı .....Ltd. Şti. ne bağlı işyerlerinde toplam 22 işçi sendikaya üye olmuştur. Hükme esas alınan 16.10.2015 tarihli bilirkişi raporuna göre sendikanın yetki tespiti istemi ile . ... Güvenlik Bakanlığına Başvuruda bulunabilmesi için 36 üyesi bulunması gerekmektedir. Sendika üyelik kayıt fişlerine göre, davacı ve iş akdine son verilen arkadaşları 2014 yılının Ekim ayı içerisinde sendikaya üye olmuşlardır. Davacı tanıkları, iş akdine son verilen bu işçilerin sendikal faaliyetlerde öncü konumunda olan işçiler olduğunu belirtmişlerdir. Dosya içerisinde bulunan 28.11.2014 tarihli noter kanalıyla gönderilen ihtarnameden, iş akdine son verilen işçilerden davacı ve...'ın fesih öncesi birlikte davalı işverenlere sendikal baskıya son verilmesi için ihtar gönderdikleri, yine bu 6 işçiden davacı ve ...'ın davalı ... şirketinin insan kaynaklarına sendikal baskı nedeniyle şikayette bulundukları görülmektedir.
Mahkemece sendika üyesi olduğu halde işyerinde çalışmaya devam eden işçiler olduğu gerekçesiyle feshin sendikal nedene dayanmadığı kabul edilmiş ise de, sendikal nedenin varlığı için işyerinde sendikaya üye olan tüm işçilerin işine son verilmesi gerekmemektedir. Sendikal faaliyeti ve sendikanın yetki almasını önlemeye yönelik öncü konumunda olan davacı dahil 6 işçinin iş akdine sendikaya üye olmalarından kısa bir süre sonra son verilmesi sendikal nedenin varlığını ortaya koymaktadır.
Mahkemece feshin sendikal nedene dayalı olduğunun kabulü yerine yanılgılı değerlendirme ile sendikal tazminat talebinin reddine karar verilmiş olması hatalıdır.
Belirtilen sebeplerle, 4857 sayılı Kanun'un 20. maddesinin 3. fıkrası uyarınca, hükmün bozulmak suretiyle ortadan kaldırılması ve aşağıdaki gibi karar verilmesi gerekmiştir.
HÜKÜM : Yukarıda belirtilen sebeplerle
1-Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararının BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA,
2-İşverence yapılan FESHİN GEÇERSİZLİĞİNE, davacının gerçek işveren ... Tic. A.Ş. Şirketindeki işyerine İADESİNE,
3-6356 sayılı Yasanın 25/5.fıkrası uyarınca davacının işe başlatılması veya başlatılmaması şartına bağlı olmaksızın davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili gereken tazminat tutarının işçinin 1 (bir) yıllık ücreti olarak belirlenmesine,
4-Davacının işe iade için işverene süresi içinde başvurması halinde hak kazanılacak olan ve kararın kesinleşmesine kadar doğmuş bulunan en çok dört aylık ücret ve diğer haklarının davalılar tarafından müştereken ve müteselsilen davacıya ödenmesi gerektiğinin belirlenmesine,
5-Karar tarihi itibariyle alınması gerekli 29,20 TL karar ve ilam harcından, peşin alınan 25,20 TL harcın mahsubuyla bakiye 4,00 TL karar ve ilam harcının davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak Hazine'ye gelir kaydına,
6-Davacı tarafından yapılan toplam 81.20 TL yargılama giderinin davalılardan müştereken ve müteselsilen alınıp davacıya verilmesine, davalıların yaptığı yargılama giderinin üzerlerinde bırakılmasına,
7-Davacı vekille temsil edildiğinden, karar tarihinde yürürlükte olan AAÜT’ne göre 1.800,00 TL avukatlık ücretinin davalılardan müştereken ve müteselsilen alınıp davacıya verilmesine,
8-Taraflarca yatırılan gider ve delil avanslarından varsa artan miktarının ilgilisine iadesine,
9-Peşin alınan temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, aşağıda yazılı temyiz harçlarının davalılara yükletilmesine, 05.05.2016 tarihinde oybirliğiyle KESİN olarak karar verildi.