7. Hukuk Dairesi 2016/109 E. , 2016/9687 K.

[İctihat]

7. Hukuk Dairesi 2016/109 E. , 2016/9687 K.

'İçtihat Metni'
Mahkemesi :İş Mahkemesi
Dava Türü : İşe iade


Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün, Yargıtay'ca incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dosya incelendi, gereği görüşüldü:
Davacı vekili, davacının hiç bir gerekçe gösterilmeden iş akdine son verildiğini belirterek feshin geçersizliğinin tespitine, işe iadesine karar verilmesini istemiştir.
Davalı vekili, müvekkili işyerinde 30 kişiden daha az işçinin çalıştığını, davacının müvekkili işyerinde veznedar olarak çalıştığını, kasada 500 USD açık çıktığını, bu konuda davacının uyarıldığını, gerekli özen ve dikkati göstermeyerek müvekkilinin güvenini sarstığını, bu nedenle müvekkili işveren tarafından iş akdine haklı nedenle son verildiğini savunarak davanın reddini talep etmiştir.
Mahkemece, davacının iş akdinin feshedildiği 2015 yılı Mart ayında işyerinde 20 çalışan bulunduğu, işe iade davası açılabilmesi için fesih tarihi itibariyle en az 30 işçinin olması gerektiği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Taraflar arasında fesih tarihi itibariyle işverence otuz veya daha fazla işçi çalıştırılıp çalıştırılmadığı ve dolayısıyla davacının iş güvencesi kapsamında kalıp kalmadığı uyuşmazlık konusu olup, normatif dayanak 4857 sayılı İş Kanunu'nun 18.maddesidir.
4857 sayılı İş Kanunu'nun 18.maddesinin birinci fıkrasına göre iş güvencesi hükümlerinden yararlanmak için otuz veya daha fazla işçi çalıştıran işyerinde çalışmak gerekir. Aynı maddenin dördüncü fıkrasına göre işverenin aynı işkolunda birden fazla işyerinin bulunması halinde, işyerinde çalışan sayısı bu işyerlerinde çalışan toplam işçi sayısına göre belirlenir. İşçi sayısına ilişkin bu hüküm nispi emredici olduğundan, daha az işçi sayısını öngören sözleşme hükümleri geçerli kabul edilmektedir.
Otuz işçi sayısının belirlenmesinde fesih bildiriminin işçiye ulaştığı tarih itibariyle belirli-belirsiz süreli, tam-kısmi süreli, daimi-mevsimlik sözleşmelerle çalışan tüm işçiler dikkate alınır.
Kanun koyucu tarafından yurtdışında aynı iş kolundaki işyerlerinde çalışan işçilerin dikkate alınmayacağı yönünde açık bir düzenleme yapılmadığı gibi aynı iş kolundaki işyerlerinin sadece ülke sınırları çerçevesinde değerlendirileceğine ilişkin bir yasal düzenleme de bulunmamaktadır. Uluslararası çalışan ve birçok ülkede işyeri açan bir kuruluşun açtığı işyerini bulunduğu ülke mevzuatına göre kurması ve bu şubenin ayrı bir tüzel kişilik alması, aynı iş kolunda birçok işyeri olduğu gerçeğini ortadan kaldırmaz. Bu nedenle uluslararası çalışan ve Türkiye'de şubesi ya da acentesi bulunan şirketler bakımından Türkiye'deki işyerinde çalışan işçi sayısının 30'dan az olduğu gerekçesi ile o işyerlerinde çalışan işçilerin iş güvencesinden yoksun bırakılması yasanın gerekçesine ve ölçülülük ilkesine uygun olmayacaktır.
Somut olayda, mahkemece, davalı işyerindeki işçi sayısının fesih tarihinde 30’un altında olduğu gerekçesiyle esasa girilmeden davanın reddine karar verilmiştir. Davacı ise, gerek yargılama aşamasında gerekse temyiz dilekçesinde “Davalı firmanın dünya çapında bir çok şubesi bulunan Türkiye’de de şube bazında faaliyet gösteren bir firma olduğunu, Yargıtay uygulamasına göre bu tür durumlarda 30 işçi şartının gerçekleştiğinin kabul edildiğini” ileri sürmüştür.
Davalı işyerinin işten ayrılış bildirgesi içeriği ve davalı işveren hakkında Dairemizce internet ortamında “....” arama motoru üzerinden yapılan araştırma sonucuna göre davalı işyerinin açlıkla mücadele vs. sosyal amaçlarla .... yılında ....’da kurulan kar amacı gütmeyen bir sivil toplum örgütü (dernek) olduğu anlaşılmaktadır. Davalı işyerinin, Afrika, Latin Amerika ve Asya kıtasında 70 ayrı ülkede yardım projeleri yürüten büyük bir dernek olduğu görülmektedir. O halde, davalı derneğin kuvvetle muhtemel Türkiye dışında başka ülkelerde de temsilcilikleri bulunmaktadır. Kaldı ki, Türkiye’deki temsilciliğinde dahi fesih tarihinde 20 işçi çalıştığına göre Almanya merkez dahil davalı işyerinde fesih tarihinde 30 işçiden daha fazla işçinin çalıştığı aşikardır. Yukarıda belirtilen ilkeler ve benzer olaylarda Dairemiz ve Yargıtay 9. Hukuk Dairesi tarafından verilen kararlar (Örneğin 7. HD’nin 2015/26607 E ve 2015/23323 K sayılı kararı) gözetildiğinde, mahkemece, davalı işyeri bakımından fesih tarihinde 30 işçi şartının oluştuğunun kabulü ile işin esasına girilip çıkacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile 30 işçinin belirlenmesinde salt Türkiye’de çalışan işçi sayısının nazara alınmasının gerektiği gerekçesiyle davanın reddi isabetli olmamıştır. Mahkemece, işin esasına girilerek çıkacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken bu yön üzerinde durulmaksızın yanılgılı değerlendirme sonucu davanın reddine karar verilmesi hatalıdır.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı nedenle BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, 28.04.2016 tarihinde oybirliğiyle KESİN olarak karar verildi.