8. Hukuk Dairesi 2018/10901 E. , 2018/14053 K

[İctihat]

8. Hukuk Dairesi 2018/10901 E. , 2018/14053 K.

'İçtihat Metni'
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Tapu İptali ve Tescil

Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiş olup hükmün dahili davalı ... vekili, davalılar Hazine ve Tapu Sicil Müdürlüğü vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece dosya incelendi, gereği düşünüldü. KARAR
Davacılar, dava konusu 249 parsel sayılı taşınmazın önceleri mirasbırakanları sonrasında kendileri tarafından imar ve ihya edilerek 40 yılı aşkın süredir malik sıfatı ile kullanıldığını, taşınmazın tapu kütüğünde kim olduğunu bilinmeyen ve kimse tarafından tanınmayan ... adına kayıtlı olduğunu ileri sürerek, TMK'nın 713/2 maddesi gereğince taşınmazın tapu kaydının iptali ile miras payları oranında adlarına tesciline karar verilmesini istemişlerdir.
Davalı Hazine vekili, davacılar yararına TMK'nın 713/2 maddesinde belirtilen tescil şartlarının oluşmadığını belirterek TMK 713/6 gereğince davacıların talebinin reddi ile adına tescil isteğinde bulunmuş, dahili davalı ... vekili de davanın reddine karar verilmesini savunmuştur.
Mahkemece, taşınmaz sahibi olarak gösterilen '... ' isimli şahısla ilgili bilgiye ulaşılamadığı, taşınmazın 'maliki tapu kütüğünden anlaşılmayan taşınmaz' olduğu, davacıların 20 yılı aşkın süredir malik sıfatı ile zilyet oldukları gerekçeleriyle davanın kabulüne, 249 sayılı parselin '... ' adına olan tapu kaydının iptali ile davacılar ..., ..., ..., ..., ..., ... ve ... adlarına eşit paylı olarak tapuya kayıt ve tesciline karar verilmesi üzerine hüküm, davalı Hazine vekili ve dahili davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava kazanmayı sağlayan zilyetlik, TMK'nın 713/2. fıkrasında açıklanan 'tapu kütüğünden maliki kim olduğu anlaşılamayan' hukuki sebebine dayalı olarak açılan mülkiyetin aktarılmasına ilişkin tapu iptali ve tescil davasıdır.
Kural olarak, tapulu bir taşınmazın veya tapuda kayıtlı bir payın kazandırıcı zamanaşımı ve zilyetlik yoluyla edinilmesi mümkün değildir. Ancak, kanunun açıkça izin verdiği ve düzenlediği ayrık durumlarda tapulu bir yerin veya tapuda kayıtlı bir payın koşulları oluştuğu takdirde kazandırıcı zamanaşımı ve zilyetlik yoluyla edinilmesi mümkün olabilir. Kanunun açıkça izin verdiği hallerden biri de, TMK'nın 713/2. maddesindeki düzenlemelerdir. Anılan maddede, 'aynı koşullar altında, maliki tapu kütüğünden
anlaşılmayan ya da hakkında gaiplik kararı verilmiş bir kimse adına kayıtlı bulunan taşınmazın tamamının veya bölünmesinde sakınca olmayan bir parçasının zilyedi de, o taşınmazın tamamı, bir parçası veya bir payı üzerindeki mülkiyet hakkının tapu kütüğüne tesciline karar verilmesini isteyebilir' hükmüne yer verilmiştir.
Kanunun açık hükmü dikkate alındığında tapu sicilinden malikin kim olduğunun anlaşılamaması hali taşınmaz malın sahibinin kim olduğunun bilinmesine yarayacak, kimliğini ortaya koyacak gerekli bilgi ve belgelerin tapu sicilinden (kütüğünden) çıkarılmasının imkansız olmasıdır. (Yargıtay HGK'nun 10.04.1991 tarih 1991/8-51 Esas, 194 Karar ve 15.04.2011 tarih 2011/8-111 Esas, 2011/180 Karar sayılı ilamları). Genel olarak, gerekli dikkati gösteren herkesin kayıtlarda malikin kim olduğunu anlayamayacağı hallerde tapu sicilinde yazılı olan malikin bilinmediğinin kabulü gerekir. Ayrıca 'tapu kütüğünde malik sütununun boş bırakılması, silinmesi ve yeniden yazılmaması, soyut ve nam-ı mevhum adına (mevcut olmayan hayali kişi) yazılması, hiç yaşamamış ve kaydının herhangi bir yerde bulunmamış olması, malik adının müphem, yetersiz ve soyut gösterilmiş olması gibi durumlarda malikin kim olduğunun anlaşılamadığı kabul edilir. Başka bir anlatımla, tapu kütüğünden kim olduğu anlaşılamayan malik, tanınmayan, hatırlanmayan, adresi tespit edilemeyen, kendilerine tebligat yapılamayan, mirasçıları belirlenemeyen, uzun yıllar önce ölmüş ya da taşınmış bir şahıs değildir.
Somut olaya gelince dava konusu 249 parsel sayılı taşınmazın 15.10.1971 tarihinde yapılan tapulama çalışmalarında, Ağustos 1933 tarih 3 sıra nolu tapu kaydı ile ... uhdesinde kayıtlı olup, halen zilyetliğinde bulunduğu belirtilerek tapu maliki ... adına tespit edildiği ve itiraz edilmeksizin 26.2.1973 tarihinde kesinleşerek tapuya tescil edildiği, dayanak Ağustos 1933 tarih 3 sıra numaralı tapu kaydının incelenmesinde ise, taşınmazın ... oğlu ... tarafından 70 liraya ... satılması nedeni ile oluştuğu, ... 1314 doğumlu, ... ve ... oğlu olduğu anlaşılmıştır.
Hal böyle olunca tapu kaydı, tedavül kayıtlar, tapulama tutanağındaki açıklamalara göre kayıt maliki ... tanınan ve bilinen kişi olup, maddede yazılı koşulların gerçekleştiğini kabule olanak bulunmamaktadır. Mahkemece, bu hususlar dikkate alınarak davanın reddine karar verilmesi gerekirken, hatalı değerlendirme sonunda yasal ve yerinde olmayan gerekçelerle yazılı şekilde davanın kabulüne karar verilmesi doğru görülmemiştir.
Öte yandan, tapu iptali ve tescil davalarında öncelikle husumet kayıt malikine, kayıt maliki ölmüş ise saptanacak mirasçılarına yöneltilerek açılır. Davacı, eldeki davayı Maliye Hazinesi,Tapu Sicil Müdürlüğü ve ...'na husumet yönelterek açmıştır. Dava konusu 249 parsel sayılı taşınmaz tam paylı olarak ... adına tapuda kayıtlı olup, kayıt maliki olmayan Belediye ve Tapu Sicil Müdürlüğüne karşı açılan davanın pasif husumet yokluğu nedeniyle reddine karar verilmesi gerekirken, bu konuda olumlu veya olumsuz bir karar verilmemiş olması da doğru değildir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı Hazine vekili ve dahili davalı ... vekilinin temyiz itirazları yerinde olduğundan kabulüyle usul ve kanuna aykırı görülen yerel mahkeme hükmünün 6100 sayılı HMK'nın Geçici 3. maddesi uyarınca uygulanacak olan 1086 sayılı HUMK'un 428. maddesi gereğince BOZULMASINA, taraflarca HUMK'un 440/1 maddeleri gereğince Yargıtay Daire ilamının tebliğinden itibaren ilama karşı 15 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceğine ve peşin harcın istek halinde temyiz edenlerden davalı ... Başkanlığına iadesine 13.06.2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.