8. Hukuk Dairesi 2015/22646 E. , 2018/11179 K

[İctihat]

8. Hukuk Dairesi 2015/22646 E. , 2018/11179 K.

'İçtihat Metni'
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Muhdesatın Tespiti

Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine karar verilmiş olup hükmün davacı vekili ve davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece dosya incelendi, gereği düşünüldü.

KARAR

Davacı, dava konusu 29 parsel sayılı taşınmazdaki iki katlı binayı kendisinin yaptığını, 105 ve 20 parsel sayılı taşınmazlardaki fındık ağaçlarını 1995-2000 yıllarının değişik zamanlarında kendisinin diktiğini, 1 parseldeki fındıkların ise murisi tarafından 1974 yılında dikildiğini ve murisince kadastro çalışmaları sırasında bu yerin kendisine verdiğini belirterek muhdesatların kendisine ait olduğunun tespitine karar verilmesini istemiştir.
Davalı vekili davanın öncelikle kesin hüküm nedeniyle olmadığı takdirde ispat edilememesi sebebiyle reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkemece davanın kısmen kabul kısmen reddine, alınması gereken 25,20 TL harcın, peşin alınan 85,40 TL harçtan mahsubu ile fazla alınan 60,20 TL harcın istemi halinde davacıya iadesine karar verilmiş olup hüküm, süresi içerisinde hem davacı hem de davalı vekilince ayrı ayrı temyiz edilmiştir
Bilindiği gibi konusu para veya para ile değerlendirilebilen bir şey (malvarlığı, mamelek hakkı) olan (yani, konusu belli bir değerle ilgili bulunan) davalarda karar ve ilam harcı nispidir. Nispi karar ve ilam harcının dörtte biri dava açarken davacıdan peşin olarak alınır. Peşin olarak ödenecek olan bu dörtte bir karar ve ilam harcı, dava dilekçesinde gösterilen değer üzerinden hesaplanır. Ayrıca, harç ikmal edilmemesinin yasal sonuçları da 492 sayılı Yasanın 30 ve 32. maddesinde duraksamaya yer bırakmayacak şekilde belirtilmiştir.
Öte yandan Harçlar Kanunu harç alınmasını veya tamamlanmasını yanların isteklerine bırakmamış değinilen yönün mahkemece kendiliğinden (re’sen) gözetilmesini hükme bağlamıştır.
Harçlar Yasası'nın 30 ve 32. madde hükümleri gereğince, harca tabi bir davada harç tamamlatılmadan davanın esasına girilemez, ancak bu eksikliğin giderilmesi için ilgili tarafa süre verilmelidir. Mahkemece davacıya harcı tamamlatması için usulüne uygun olarak süre tanınması, yatırılması gerekli harcın miktarının hesaplanarak ilgili muhtıraya derc edilmesi, harcın yatırılması halinde işin esasına girilerek olumlu ya da olumsuz bir karar verilmesi, harcın belirlenecek süre içerisinde yatırılmaması halinde ise Harçlar Yasası'nın 30. maddesi gereğince, dosyanın, işlemden kaldırılıp (HMK. 150 m.), yasal süresi içinde yenilenmediği takdirde açılmamış sayılmasına karar verilmesi gerekir.
Dava muhdesat tespiti isteğine ilişkindir
Muhdesatın tespiti davalarında davanın konusu (müddeabih) davalıların paylarına isabet eden muhdesat değeri (zemin bedeli hariç) olup yargılama sonucunda hüküm altına alınacak nispi karar ve ilam harcının, yargılama giderlerinin ve taraflar yararına takdir edilecek vekalet ücretlerinin iş bu müddeabih esas alınarak hesaplanması gerekir.
Somut olayda Mahkemece keşif sonucu belirlenen dava değerine göre eksik harç tamamlanmadan karar verildiği anlaşılmaktadır.
Açıklanan nedenlerle davalının tapu kaydındaki payı dikkate alınarak nispi harcın alınması gerekirken, eksik harç ikmal edilmeden maktu harca hükmedilmesi yerinde görülmemiştir.
SONUÇ: Davacı vekilinin harca yönelik temyiz itirazları yukarıda açıklanan nedenlerle yerinde olduğundan kabulüyle, hükmün 6100 sayılı HMK'nın Geçici 3.maddesi yollamasıyla 1086 sayılı HUMK'un 428. maddesi uyarınca BOZULMASINA, davacı vekilinin diğer temyiz itirazları ile davalı vekilinin temyiz itirazlarının bozma nedenine göre şimdilik incelenmesine yer olmadığına, taraflarca HUMK'un 440/I maddesi gereğince Yargıtay Daire ilamının tebliğinden itibaren ilama karşı 15 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceğine, peşin harcın istek halinde temyiz eden davalı ve davacıya ayrı ayrı iadesine, 11.04.2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.